Bu yıl “var yılı” yaşayan ve 190 bin ton rekolte tahmini ile sezona başlayan sektörde yılın dörtte üçlük dilimi geride kalırken, 1 Kasım 2014-31 Temmuz 2015 döneminde zeytinyağı ihracatında 12 bin 976 ton karşılığı, 57 milyon 174 bin dolar oldu.
2011 yılında da yaşanmıştı
2000 yılı sonrasında Türkiye’nin zeytinyağı ihracatının en fazla gerilediği sezon, kuraklığın yoğun bir şekilde yaşandığı 2010-2011 sezonunda 11 bin 739 ton olarak gerçekleşmişti.
2012-2013 sezonunda ise 92 bin 130 ton altın sıvı ihracatı ile Türkiye son 15 yılın en yüksek ihracat rakamına ulaşmıştı.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği verilerine göre Türkiye, 1 Kasım 2014-31 Temmuz 2015 döneminde 94 ülkeye zeytinyağı ihracatı gerçekleştirdi.
Türkiye’nin zeytinyağı ihracatında Afrika ülkelerine yapılan ihracatta yüzde 20, Amerika kıtası ülkelerinde yüzde 36, Asya ve Uzakdoğu ülkelerinde yüzde 35, Ortadoğu ülkelerinde yüzde 31, Türk Cumhuriyetlerinde ise yüzde 48 düşüş yaşandı.
Kota ve vergi uygulaması nedeniyle ihracatın sınırlı düzeyde kaldığı Avrupa Birliği üyesi ülkelerine satış ise 780 tondan 855 tona yükselerek miktarda yüzde 10, değerde ise 18 artış gösterdi.
İhracatta ilk üç ülke: Suudi Arabistan, ABD, Japonya
2014-2015 sezonunun 9 aylık döneminde en fazla zeytinyağı ihracatı 9 milyon 70 bin dolarlık tutarla Suudi Arabistan’a gerçekleştirildi. Ancak bu ülkeye yönelik zeytinyağı ihracatında miktarda yüzde 57, değerde ise yüzde 31 oranında gerileme kaydedildi.
Zeytinyağı ihracatında ikinci sıradaki ülke Amerika Birleşik Devletleri’ne 8 milyon 896 bin dolar zeytinyağı ihraç edildi. Amerika’ya yapılan ihracatta yüzde 37, değerde ise yüzde 35 gerileme yaşandı.
Zeytinyağı tüketiminin sürekli artış gösterdiği ve hedef pazarlar arasında yer alan Japonya’ya yönelik ihracat ise miktarda yüzde 59, değerde ise yüzde 57 oranında geriledi ve 5 milyon 506 bin dolara düştü.
Türkiye’nin zeytinyağı ihracatında geçmiş yıllarda önemli payı olan Irak ve İran gibi ülkelere yönelik ihracatta da gerileme kaydedilirken, Çin, Güney Kore gibi hedef pazarlarda da gerileme yaşandı. Rusya Federasyonu’na yönelik ihracat ise durma noktasına geldi.
Rakip ülkelerle rekabet şansımız yok
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Renklidağ üretim miktarının iki yıl üst üste düşük düzeyde gerçekleşmesi ve hammadde fiyatlarının zirve yapması nedeniyle zeytinyağı ihracatının durma noktasına geldiğini söyledi.
Türkiye’de son 10 yılda zeytin ağacı varlığının 90 milyondan 170 milyona çıktığını dile getiren Renklidağ, “Ülkemiz zeytin ağacı varlığında son 10 yılda görülen önemli artışa rağmen maalesef üretim düzeyi henüz istenen seviyelere ulaşamadı. Ayrıca, sofralık zeytin üretimine prim uygulaması ve zeytinyağı üreticilerine yönelik primlerin yükseltilmesi yönündeki beklentilerimiz henüz gerçekleşmedi. Mevcut hammadde fiyatları ile maalesef rakip ülkelerle rekabet etme şansımız olamıyor” dedi.
Pazarlarımızı kaybediyoruz
Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi Başkanı M. Kadri Gündeş ise, geçmiş yıllarda Türk zeytinyağı ihracatçısının yıllarca yürüttüğü çalışmalar ve büyük çabalar sonucu pek çok ülkede yer edindiği market raflarını kaybettiğini, Türkiye’nin zeytinyağı olan yıllarda spotçu ülke konumuna düştüğünü kaydetti.
Türkiye’nin yeni dikilen zeytin ağaçlarının ürün vermeye başlaması sonrasında 2023 yılında 650 bin ton zeytinyağı rekoltesiyle dünya ikinciliğini hedeflediğini hatırlatan Gündeş, “Mevcut şartlar devam ederse, ülkemizde üretimin artış göstermesini beklediğimiz yakın gelecekte ortaya çıkabilecek arz fazlasının ihracatla değerlendirilmesi noktasında çok büyük sıkıntılar yaşamamız söz konusu olacak” dedi.
Son 4 yıldaki zeytinyağı ihracat rakamlarına bakıldığında 2015 yılının ilk 7 aylık dönemindeki ihracatın en düşük seviyede kaldığı yıl olduğuna dikkat çeken Gündeş, iç piyasada zeytinyağı fiyatlarının tavan yapmış olması nedeniyle sağlıklı tüketim alışkanlığına sahip vatandaşların da sağlıklı zeytinyağı yerine, alternatif yağlara yönelmek zorunda kaldığını belirtti.
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.