Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sezen Köse, günümüzde 36 çocuktan birinde Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) saptandığını söyledi. Aynı zamanda Gelişimsel Yetersizlikler ve Otizm İzlem Birimi Sorumlusu olan Doç. Dr. Köse, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık günü nedeniyle OSB’nun tanımı, belirtileri ve sıklığı ile ilgili aileleri bilgilendirdi. Doç. Dr. Köse “Otizm Spektrum Bozukluğu kişilerin başkalarıyla ve dünyayla nasıl etkileşime girdiğini etkileyen ve belirtileri yaşamın ilk yıllarında başlayan nörogelişimsel bir tablodur” dedi.
Günümüzde 4 yaşındaki çocukların yüzde 2,1’inde, 8 yaşındaki çocukların ise yüzde 2,7’sinde yani 36 çocuktan birinde OSB saptandığını anlatan Doç. Dr. Köse sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle sosyal ilişkiler ve iletişim becerileri olmak üzere hayatın pek çok alanındaki işlevselliğe yansıyan beyin gelişimi, bağlantıları ve işleyişinin etkilendiği bir bozukluktur. Yani beyin gelişiminde yaşamın erken döneminde ortaya çıkan farklılıklardan kaynaklanır. Ayrıca tekrarlayıcı ve takıntılı davranışlar, ilgi alanları, duyusal hassasiyetler yani ses duyarlılığı, koku, tat, dokunma duyarlılığı gibi farklılıklar da tanı kriterleri arasında yer alır.”
Otizm belirtilerinin genel olarak bir yaş civarı anlaşılabildiğini anlatan Doç. Dr. Köse, “Hatta ileriki dönemde otizm tanısı almış olan bebeklerin 6-10 aylık iken karşısındaki yüzlere bakış süresi ve beyin yanıtlarının yetersiz olduğu, 6 aylık bebekken bile yüzlere
bakma sürelerinin daha kısa olduğu saptanmıştır” dedi. Geç başlangıçlı bazı
olguların belirtilerinin ise 18-24 ay arasında görülmeye başlayabileceğini dile getirdi.
OSB’nin belirtilerinin her çocukta farklılık gösterdiğini de söyleyen Doç. Dr. Köse şu bilgileri paylaştı: “Bazı çocuklarda zihinsel yetersizlik, dil-konuşma becerileri ve öz bakım becerilerinde belirgin gerilikler, sosyal iletişim ve etkileşime hiç girmeme, kaçınma, göz teması kurmama, adına yanıt vermeme, başına buyruk davranışlar görülebilirken; bazı çocukların ise zihinsel işlevselliği, dil ve konuşma becerileri ve
akademik başarısı normal olabilir. Olguların yaklaşık yüzde 60’ında zihinsel yetersizlik yoktur. Bazı OSB’li çocuklar ise özel bir alanda çok yetenekli olabilmektedirler. Yani, OSB belirtileri, çocuğun gelişimsel düzeyine ve gelişimsel dönemlere göre, her çocukta farklı seyredebilir. Eğer çocuğunuzun sosyal, iletişimsel yetersizlikleri olduğunu düşünüyor ve takıntılı, tekrarlayıcı davranışlar ya da ilgi ve merakları konusunda
endişeliyseniz mutlaka OSB konusunda deneyimli bir Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi uzmanına başvurulmalıdır.”
Doç. Dr. Köse, Otizm Spektrum Bozukluğunun, çoğul genetik faktörler ve gen ile çevre
etkileşimi sonucu beyin gelişimi, bağlantıları ve işlevselliğinin etkilenmesi ile ortaya çıktığının kabul edildiğini kaydetti. Otizmin tedavi edilebilen bir bozukluk olduğunu da vurgulayan Doç. Dr. Köse, erken tanı ve uygun müdahalenin, tedavi yanıtında çok önemli olduğunu belirtti.
“Otizme Çok Yönlü Bakış”sempozyumu 14 Nisan’da
Doç. Dr. Sezen Köse, “Bu yıl EÜTF Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı olarak 14 Nisan 2023 tarihinde ‘Otizme Çok Yönlü Bakış’ başlıklı bir sempozyum
düzenleyeceklerini söyledi. Sempozyuma katılmak isteyenlerin herkesin ücretsiz olan sempozyuma davet eden Doç. Dr. Köse “Programın ayrıntılarına farkindayim.org sitesinden ulaşabilirsiniz” dedi.