Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, Yaşar Üniversitesi’nde “Smyrna’dan Nysa’ya Kentleşme ve Mimari” konulu panel düzenledi. Oturum başkanlığını Yaşar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yarı Zamanlı Öğretim Üyesi, Klazomenai Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Erkan Ersoy’un yaptığı panele; Prof. Dr. Cumhur Tanrıver, Doç. Dr. Akın Ersoy ve Doç. Dr. Serdar Hakan Öztaner katıldı. Panelde antik çağ kentlerinde kentleşme ve mimari gelişim, Eski Smyrna, Smyrna ve Nysa antik kentlerinden yola çıkılarak anlatıldı. Panele, üniversitelerin tarih ve arkeoloji bölümü öğretim üyeleri ve öğrencileri ile arkeolojiye ilgi duyanlar katıldı.
Tanrıver: Eski Smyrna tarihsel gelişimde bir örnek
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü Öğretim Üyesi ve Eski Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Cumhur Tanrıver, Eski Smyrna’nın Erken Tunç Çağı’nda başlayan yerleşimiyle tarihsel gelişimde bir örnek olduğunu söyledi. Tanrıver, buradaki yerleşimin İzmir’in Bayraklı İlçesi’nde yer alan Bayraklı Ören Yeri’nde, günümüzden yaklaşık beş bin yıl önce Erken Tunç Çağı’nda başladığını anlattı. Kentin tarih içindeki gelişimine ilişkin bilgi veren Tanrıver, MÖ 1000’lerde Smyrna kentinin kuruluşunun, oval planlı evlerden başlayarak, çok odalı megaronlara evrildiğini söyledi.
Ersoy: Smyrna Tiyatrosu’nda yeni gelişmeler
Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Türk İslam Arkeolojisi Bölümü Öğretim Üyesi, Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy, İzmir’in tarih ve arkeolojisine ilişkin yeni bilgiler paylaştı. Panelde ortaya çıkan yeni kalıntı ve buluntulara değinen Erson, İzmirlilerin Eski Smyrna’dan Yeni Smyrna’ya taşınmalarının yaklaşık 30-40 yıllık bir süreçte gerçekleştiğini anlattı. Ersoy, “İzmir, 2 bin 500 yıldan bu yana denizi kucaklamayı bırakmadı. Smyrna Agorası’nda Roma Hamam Yapısı’nın hemen güneyinde tespit edilen kalıntıların bir Gymnasium’a ait olabilecekleri ve bu nedenle agoranın hemen batısında büyük ölçekli bir Roma Hamamı ve Gymnasium’unun olduğuna işaret ediliyor” dedi. Ersoy sözlerini şöyle sürdürdü: “Diğer yandan Kadifekale’nin kuzeye yönelen yamacında son beş yılda gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılmakta olan Smyrna Tiyatrosu’nun alt kademe (ima cavea) oturma sıralarının kazıları devam ediyor. Orta kademenin (media cavea) batı kanadında izleyicilerin giriş çıkışını sağlayan, yaklaşık 27 metre uzunluğunda, L planlı bir alt geçit gibi işlev gören Batı Vomitorum’u ortaya çıkarıldı. Bununla birlikte sahne binası kazıları sürerken, yedi mekandan ibaret sahne binasının batı sonundaki mekan olan Latrina (çoklu tuvalet – 13 kişilik) daha önce rastlanmayan tekil bir örnektir” dedi.
Öztaner: Nysa ders niteliğinde bir Roma mimarisi
Nysa Antik Kenti Kazı Başkanı, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Hakan Öztaner ise Nysa’nın kentleşmeye ve mimariye katkısını anlattı. Öztaner, “Aydın İli, Sultanhisar İlçesi’nde yer alan Hellenistik dönemde kurulmuş olan Nysa, Roma mimarisi ve mühendisliğini anlamak için ders niteliğinde bir mimari yapıya sahip. Ünlü coğrafyacı Strabon’un “çift yakalı kent” olarak tanımladığı, iki köprüyle bağlanan kentin yapıları, orthogonal kent planı, cadde sokak sistemi, döneme ait çok detaylı bilgiler veriyor, tarihe ışık tutuyor” dedi.
Hedef, toplumsal farkındalık oluşturmak
Panelin sonunda, Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı İdare Heyeti Başkan Yardımcısı Feyhan Yaşar ile Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi İdil Yiğitbaşı, katılımcılara teşekkür etti.
Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, Aydın-Nysa Antik Kenti (1998), İzmir-Eski Smyrna Antik Kenti (2015), İzmir-Smyrna Antik Kenti (2017) ile Konya-Çatalhöyük Antik Kenti (2019) kazılarının destekçisi olmayı sürdürüyor. Vakıf destekleriyle kültürel mirasın geleceğe aktarılmasını, düzenlediği panel ve etkinliklerle de bu mirasa ilişkin toplumda farkındalık yaratmayı hedefliyor.