Kategori: Efdal Sevinçli
-
Meşrûtiyet Coşkusunda İzmir’de Tiyatro Baskını / Şubat 1909
2. Meşrutiyetin duyurumuyla, bugün bile kavrayamadığımız bir özgürlük ortamı içinde [!], “Hak, Hukuk, Adâlet, Müsâvât, Uhuvvet, Meşrûtiyyet” çığlıkları arasında, Osmanlı ülkesinde akıl almaz bir hızla ortaya çıkan siyasal coşku ve bu coşkunun yansıması olan siyasal gösteriler kendisine tiyatro sahnelerinde de yer bulmakta gecikmez. Tiyatro, kaçınılmaz olarak güncel politikanın içindedir artık. Öfkesini, hıncını dile getirmek için…
-
Karidi Efendi Kimdir? – 2
Grigorios Karidi’nin İzmir’deki Gazetecilik Günleri… Basın tarihimizin önemli adı Grigorios Karidi’nin, 1864’de Yunanistan’dan İzmir’e gelişiyle başlayan İzmir günlerini değerlendiren ilk yazım[1], 29 Aralık 1869’dan 15 Temmuz 1870’e, çok kısa bir süreyi kapsıyordu. Osmanlı’nın “pek de emniyyet olunur takımdan bulunmayan” diye değerlendirdiği bu ilginç yayıncımızın, Karidi Efendi’nin, bu yazımızda da İzmir’deki gazetecilik günlerinin izini sürmeye çalışacağız.…
-
İzmir Basın Tarihinden Belgeler…
Misailidis’in İzmir Günleri: Söz Uçar, Yazı Kalır… “Evangelia Balta’ya, emekleri için…” Yazıyı düşünen, abeceleri bulan ilk insanların ortak özdeyişi bu:” Söz uçar, yazı kalır.” Var olmak, binlerce, binlerce yıl sonrasına seslenip ölümsüz olmak isteyen insanoğlunun yarattıkları abeceleri düşünün. Konuştukları dillerin seslerini abeceyle ilk buluşturanlar kimler acaba? Sümerler mi, Mısırlılar mı, Keldaniler mi, Fenikeliler mi? Yoksa…
-
Karidi Efendi Kimdir?
İzmir basın tarihi araştırmaları yapmasaydım bu soruyla ilgilenmezdim. Karidi Efendi’yi, 1868-1881 yıllarında İzmir’de Rumca ve Türkçe yayımladığı süreli yayınlarıyla biliyoruz.[1] Ancak, Kara Sinan dergisi üstüne bir incelemeye girişip yazıların birçoğundaki tartışmaları değerlendirince, özellikle kimliğine ilişkin sataşmaları okuyunca Karidi Efendi’yi [Grigorios Karydis- Grégoire Carydis] daha yakından tanımak /tanıtmak için yeni bir araştırmaya giriştim. Karidi Efendi’nin çıkardığı, İzmir’de Türkçe yayımlanan ilk eğlence ve…
-
Nezihe Muhiddin ve Bir İzmir Öyküsü: “Ay ve Genç Kız”
“Yaprak Zihnioğlu’nun emeklerine, alınterine saygıyla”… İzmir Basın Tarihi (2019) [1] çalışmam sürecinde karşıma çıkan, nicedir bilgisayarımda duran, kendisiyle ilgilenmemi bekleyen, bir İzmir öyküsü! Yazarı, Nezihe Muhiddin… Okurlarımızın ne kadarının bu adı duyduğunu, etkinliklerine, yapıtlarına ilişkin bilgilerinin olup olmadığını değerlendirmem oldukça güç!.. Bu kuşkucu yorumumun nedeni, “Nezihe Muhiddin, siyasal tarihimizden, kültür tarihimizden adı silinmeye çalışılmış, resmi tarihimizin yok…
-
İzmir’in İlk Gülmece ve Karikatür Dergisi
Mızraklı Zenci Kara Sinan’a Merhaba… İzmir ilklerin kentidir. İlk sayısı, 24 Mart 1821’de çıkan Le Spectateur Oriental [Doğu Gözlemcisi-Doğulu Tanık] gazetesiyle ülkemizde gazetenin yayımlandığı ilk kenttir. Fransız-ca’dan Rumca’ya, Türkçe’den Ermenice’ye, Musevice’den, İtalyanca’ya, Bulgarca’ya, yüzlerce gazeteyle İzmir basını, hâlâ gizlerle dolu bir tarihi saklar. Bütün imparatorluklar gibi çok dilli, çok “milletli” bir devlet olarak Osmanlı’nın İstanbul’dan sonra en…
-
Mübadiller kenti Turgutlu: Aile tarihimizi biliyor muyuz?
“Her şey değişir hiçbir şey yok olmaz” Ovidus Dünyamızda toplumsal değişimin en önemli belirleyici gücü, GÖÇ olgusudur. Binlerce yıldır yaşamın, coğrafyanın zorlamalarıyla, toplumsal düzenin dayatmalarıyla sürekli göç ediyoruz, göç etmeye de devam edeceğiz. Bugün, göç olgusu, bir kuram olarak “Göç Sosyolojisi” başlığıyla, dünyamızda en çok araştırılan, değerlendirilen bir bilgi dalıdır. Osmanlı’dan günümüze yaşadığımız siyasal,…
-
Nâzım Hikmet’in Kara Kuvvet şiiri…
Nâzım Hikmet’in “Kara Kuvvet” şiirini [1] kaçımız anımsar acaba? İçeriğiyle günümüze de seslenen bu şiirin ilginç bir öyküsü ve yayın serüveni vardır. “Kara Kuvvet” ilk kez İzmir’de çıkan Türk Gençleri dergisinin üçüncü sayısında (1 Eylül 1923), Kemalettin Kamu’nun “Zafer” şiiriyle birlikte aynı sayfada basılır.[2] Bu, Nazım’ın İzmir’de yayınlanan ilk şiiridir de!.. Beş yıl sonra da…