2023 yılının ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre İzmir turizmi yüzde 13 büyüdü. Ancak bu gelişme sektör temsilcilerini mutlu etmedi.
İzmir İl Kültür Turizm Müdürlüğü’nün yayınladığı sınır istatistiklerine göre, 2023 yılının ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13 büyüyen İzmir turizmi toplam 1 milyon 304 bin 150 ziyaretçi ağırladı. Yedi aylık turizm verileri sektör temsilcilerini mutlu etmedi. Turizmciler, döviz kurlarındaki artış, yüksek enflasyon rakamlarının yanı sıra müze ve ören yerlerine giriş ücretlerine yapılan zamlar, yurt dışı seyahatlerde kredi kartına taksitlendirme olanağının kaldırılmasını eleştirdi.
Yıllara göre rakamlarla İzmir turizmi
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 (7 Ay) | |
| Yabancı | 1.021.576 | 1.224.634 | 287.298 | 698.351 | 1.465.006 | 797.951 |
| Vatandaş | 661.712 | 750.553 | 256.152 | 338.511 | 690.988 | 506.199 |
| Toplam | 1.683.288 | 1.975.187 | 543.450 | 1.036.862 | 2.155.994 | 1.304.150 |
2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17 büyüyen ve toplam 1 milyon 975 bin 187 ziyaretçi ağırlayan İzmir turizmi, turist sayısında yeni bir rekora imza attı. 2019 yılında toplam ziyaretçi sayısı 2018 yılına göre yüzde 17, yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 20, vatandaş ziyaretçi sayısı yüzde 13 arttı.
2020 yılında pandeminin etkisiyle bir önceki yıla göre yüzde 72 küçülen İzmir turizmi toplam 543 bin 450 ziyaretçi ağırladı. 2020 yılında yabancı ziyaretçi sayısı 2019 yılına göre yüzde 47, vatandaş ziyaretçi sayısı yüzde 66 azaldı.
2021 yılında toparlanmaya başlayan İzmir turizmi bir önceki yıla göre yüzde 91 büyüyerek toplam 1 milyon 36 bin 826 ziyaretçi ağırladı. 2021 yılında yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 76, vatandaş ziyaretçi sayısı yüzde 32 arttı.
2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 108 büyüyen İzmir turizmi toplam 2 milyon 155 bin 994 ziyaretçi ağırladı. 2022 yılında yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 74, vatandaş ziyaretçi sayısı yüzde 104 arttı.
Yedi aylık dönemde İzmir turizmi
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Yabancı | 1.021.576 | 657.753 | 145.809 | 334.622 | 779.599 | 797.951 |
| Vatandaş | 661.712 | 411.234 | 178.356 | 139.677 | 370.651 | 506.199 |
| Toplam | 1.683.288 | 1.068.987 | 324.165 | 474.299 | 1.150.250 | 1.304.150 |
2023 yılının ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13 büyüyen İzmir turizmi toplam 1 milyon 304 bin 150 ziyaretçi ağırladı. 2023 yılının Ocak – Temmuz döneminde yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 2, vatandaş ziyaretçi sayısı yüzde 12 arttı. Yedi aylık turizm verileri sektör temsilcilerini mutlu etmedi.
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) İzmir Bölge Temsil Kurulu Başkanı Kıvanç Meriç, Temmuz ayında açıklanan istatistiklerde görülen yabancı turist sayısının yol gösterici olmadığını söyledi. İstatistiklerin tamamının hava ve deniz yolu girişlerinden alındığını anımsatan Meriç, “Adnan Menderes Havalimanı’na gelen yolcular aynı zamanda Aydın iline, yani Kuşadası bölgesine ya da Didim’e kadar da gidiyor. Dolayısıyla bu rakamların veya bu istatistiklerin bize yol gösterici nitelikte olduğuna inanmıyorum” dedi.
Seyahat acentalarının kent içinde ve konaklamalı turizmi canlandırmak için çabaladığının altını çizen Kıvanç Meriç, “Bizim için önemli olan İzmir’de konaklayan müşteri. O nedenle bu yıl gelen 798 bin yolcunun kaçı İzmir’de konakladı, bunu bilmek istiyoruz. Ama bu isteğimizin karşılığı, böyle bir istatistik tutma alışkanlığı da yok. Otellerden gelen bilgiler var” dedi. Genel olarak ziyaretçi sayısında geçen yıla göre bir artış söz konusu olduğunu belirten Meriç, “Zaten dünyanın her yerinde bu artış var, ama İzmir bundan yeterli bir şey alıyor mu? Önemli olan o” diye konuştu.
Yurtdışı tatilde kredi kartıyla taksite kısıtlama
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) kredi kartıyla taksitli harcamalara yönelik kararını değerlendiren Kıvanç Meriç, “Alınan karara göre havayolu, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt dışı harcamalara taksit yapılamayacak. Bu tamamen iç turizm odaklı, iç turizmi hareketlendirmek için yapılan bir uygulama” dedi. Son zamlar ve yüksek enflasyon nedeniyle otellerdeki doluluk oranlarının düştüğünü gözlemlediklerini belirten Meriç, “Amaç buradaki otellerin doluluğunu artırmak. Amaç o insanları yurt dışından koparmak, iç pazara yöneltmek ama doğru bir yaklaşım değil” görüşünü dile getirdi.
Türkiye’nin artık fiyat cazibesini, avantajını yitirdiğine dikkat çeken Kıvanç Meriç, “Birkaç yıl öncesine kadar Yunanistan, İspanya bize kafa tutamazdı. Fiyat anlamında biz daha iyi hizmeti daha uygun fiyatlara veriyorduk. Artık biz öyle uygun bir ülke değiliz. Dolayısıyla yani yurt dışındaki vatandaş da bunu biliyor. Daha az Türkiye’ye gelmeye başladı.Türkiye’deki ekonomik sıkıntılar, yapılan zamlar karşısında oteller de ayakta kalmak zorunda” dedi. Açıklanan turizm istatistiklerinin kendisine bir şey ifade etmediğini vurgulayan Meriç, “Bir turizmci için önemli olan konaklama sayısı, otelde kaç gece yabancıya, kaç gece yerliye konaklama verildiğidir. Eskiden istatistiklerde bunlar açıklanıyordu. Artık yok. İşin ilginç yanı, şu an İzmir’de kaç yatak var, tam bir rakam söylemek zor. Bu datalar yoksa siz geleceği nasıl inşa edeceksiniz ki?” görüşünü paylaştı.
Şaşzade: Avrupalı turist yok
Turizm sektörünün yükselişe geçeceği sırada çok sayıda olumsuzluğun arka arkaya geldiğini belirten İzmir Turist Rehberleri Odası (İZRO) Başkanı Macit Şaşzade, “Deprem hepimizin yaşamında sarsıcı bir etki yaptı. Ardından gelen zamlar sektörü çok ciddi etkiledi. Avrupalı ve Rus müşteriler yavaş yavaş çekilmeye başladı. Otelciler mutlu değil, acentalar sıkıntılı, doğal olarak bu durum rehberleri de etkiliyor” dedi. Müze ve ören yerlerine ilişkin zamların önünü görmek isteyen acentaları zorladığını kaydeden Şaşzade, “Zamlar nedeniyle yaşanan tur iptalleri rehberin işini de etkiliyor. Yapılan zamları gördüğümde inanamadım. Bu artışlar gerçekten inanılmaz bir hal aldı” diye konuştu.
Temmuz ayında açıklanan ziyaretçi sayısındaki yüzde 13’lük artışın düşük kaldığını belirten Macit Şaşzade “Almanya’dan gelen Türkler yurtdışından gelmiş gibi gösteriliyor. Yani ben etrafta öyle çok Avrupalı falan görmüyorum. Kültürel turlar azaldı, benim kültür turizminde çalışan çoğu rehber arkadaşım boşta. Gemi turizmi de çok düşük, koca bir yıl 15-20 tane gemi geliyor, gelmiyor” görüşünü dile getirdi. Kültür ve İnanç Turizm Derneği Başkan Yardımcısı da olan Macit Şaşzade, hiçbir sorundan kolay kolay etkilenmeyen din turizminin bile sakin bir dönem geçirdiğine dikkat çekti. İzmir’in inanç turizminde yabancılar için çok önemli bir kent olduğunu vurgulayan Şaşzade, “Yedi Kiliseler konusunda çok ciddi çaba harcıyoruz. Yine Musevi Cemaati’nin çok değerli çabaları var. İzmir’in ziyaretçi sayısını doğrudan etkileyecek konular bunlar” diye ekledi..
İzmir’de 880 aktif tur rehberinin bulunduğunu anımsatan İZRO Başkanı Macit Şaşzade, turlarda azalma olması durumunda rehberlerin işlerinin de zarar göreceğini belirtti. Ocak ayından bu yana zamlar karşısında eriyen ve iki kez başvuru yapmalarına karşın güncellenmeyen rehber ücretlerinin de güncellenmesini istedi.
Belge: Bu sezon geçen senelerden farklı
Bu yıl geçtiğimiz yıllardan daha farklı bir sezon yaşandığını kaydeden Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) ile Çeşme Turistik Otelciler Birliği’nin (ÇEŞTOB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olan Boyalık Otel Genel Müdürü Orhan Belge, “İstediğimiz doluluklara ulaşmış değiliz. Geçmiş seneleri arıyoruz, otellerin ortalama doluluk oranı yüzde 60-65 aralığında” dedi. Kendi otellerinin hafta içi yüzde 75, hafta sonu yüzde 80 doluluk yaşadığını belirten Belge, sezona ilişkin görüşlerini şöyle aktardı:
“Bölgemizde erken rezervasyon başladığında deprem oldu. O dönemde yurtdışından ve yurtiçinden erken rezervasyonlar birden kesildi. Depremin üzüntüsünü, şokunu yaşarken iki turlu seçim geldi. Seçim belirsizliği işlere yansıdı. Öte yandan, yalnız bizde değil, bu pandemiden çıkışta dünyada böyle bir ekonomik sıkıntı yaşanacağı belliydi. Amerika gibi yerde enflasyon çıktı. İnsanların alım gücü azaldı. Maliyetler yükseldi, otel fiyatları da arttı. Doğal olarak personel maaşları yılda bir kez artarken şimdi iki defa zam yapar olduk. Bizim kendi otelimiz, ama kirada olan otelcinin işi gerçekten çok zor. Onlar kiraları yüksek yüksek ödüyorlar. Bir yandan da havalar çok geç ısındı, sezonun başını yağmurla geçirdik. Hava bayramla beraber ısındı diyebilirim. Ve son olarak KDV’lerdeki artış da var.”
Yaşanan tüm olumsuzluklara karşın gelen turist sayısındaki artışın sektörü umutlandırdığını anlatan Orhan Belge, “İşler Eylül ayında hareketlenir inancındayım. Yavaş yavaş bu sarmaldan kurtulacağımıza inanıyorum” dedi. Pandemi nedeniyle duran mice – toplantı – kongre turizminin de hareketleneceğini düşündüğünü anlatan Belge, “Çok soruluyor, insanlar online toplantılardan bıktı artık” diye konuştu. Otel konaklama fiyatlarındaki artışları değerlendiren Orhan Belge, “Her bütçeye göre konaklama olanağı var. Çeşme’de geceliği 1500 liraya da otel bulursunuz, 20 – 23 bin liraya da” dedi.
Alman pazarının Çeşme için hala bir numara olduğuna değinen Orhan Belge, Covid nedeniyle duran Çin pazarının ise Türkiye için hala önemli olduğunu ve şu anda ziyaretlerin yeniden başladığını sözlerine ekledi.