Çankaya’daki çok katlı otoparkı ve karşısındaki Polis Anı Evi’ni batı yönden başlangıç kabul edelim. Anafartalar Caddesi’nin sağındaki sokaklar Agora ören yerine, solundaki sokaklar Çankaya Fevzipaşa Bulvarı’na çıkar. Tarihi caddenin sağlı sollu sokaklarıyla işte bu yaklaşık 200 metrelik kesimi eski İzmir’in meşhur “Keçeciler” semtidir.
Semtin eski dönemlerden kalma en belirgin yapılarından biri bugünün Polis Anı Evi’dir. Başlangıçta “Keçeciler Karakolu” olarak hizmet vermeye başlayan yapı sonralarının “Anafartalar Polis Karakolu”dur. Oryantalist tarzda yapılan bu yapıda Barok ve neo-klasik mimari tarzdan etkiler göze çarpar.
At nalı formunda kemerlerle süslü yapı 1913 yılında dönemin İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından yaptırılmıştır. Anlatılanlara göre, kagir binanın duvarlarında dayanıklılığı sağlamak amacıyla “yumurta akı” da kullanılmış. 08 Nisan 2005 günü “Polis Anı Evi” olarak hizmet vermeye başlayan, ilginç mimari özellikler taşıyan 103 yıllık bu nadir bina koruma altındadır.
Keçeciler’in diğer ucundaki belirleyici yapı ise Hatuniye Camisi’dir. Anafartalar Caddesi’nde 17. Yüzyıl’a ait yapıyı Yusuf Çavuş oğlu Ahmet Ağa’nın annesi Tayyibe Hatun’un yaptırdığı bilinmektedir..
Yine Keçeciler semtinin üçüncü bir belirleyici yapısı 941 ile 942 sokaklar arasında yer alan, günümüzdeki adıyla “Lüks Hamamı”, 1671’de İzmir’i seyahatnamesinde kaydeden ünlü gezgin Evliya Çelebi’ye göre ise çarşı içinde “Karakadı Hamamı”dır. Yapı halen aynı işlevi görmekte, hamam olarak işletilmektedir.
Semtte bir diğer belirleyici ve eski görkemli zamanlarını adeta arayan yapılardan biri de 940 Sokak ile 941 Sokak arasında uzanan Keçeciler Pasajı’dır. Bu pasaj 1960’lı yılların başlarında modern çizgilerle betonarme inşa edilmiştir. İki bölümlü ve iki katlıdır. Orta avlusunun üstü açıktır. Ayakkabı imalatçılarının bir arada iş ürettiği bu pasajda bir dükkan sahibi olabilmek o yıllarda önemli bir ayrıcalıktı.
Yine 40 yıl öncesinde Keçeciler, toplu yaşam alanları olan “aile evleri”nin belki de en yoğun olduğu semtti… Anafartalar Caddesi boyunca sağlı sollu aile evlerinin avlularına açılan demir kapılar göze çarpardı. 940 ve 941 sokaklar içinde bulunan aile evlerinden bir ikisi günümüze ulaştıysa da metruk haldedir…
940 Sokak içindeki aile evleri ise Agora ören yeri koruma duvarı içine alınıp yıktırılmıştır. Bir dönem benim de yaşadığım aile evleri günümüzde “Kortejo” olarak anılıyor. Benim yaşadığım eski zamanlarda “Kortejo” ismini hiç duymazdık. 1950’li yılların başlarında semtten ayrılan yoksul Museviler’in örnek model bu tarz evleri için “Yavudhane” adı da kullanılmıştır.
Keçeciler’e adını veren “keçe”den söz etmezsek olmaz. Keçe, bir çeşit yün veya keçi kılını dövme-sıkıştırma usulüyle elde edilen kaba kumaşın adıdır. En belirgin giyim eşyası çobanların üstlüğü olan kepenektir. Eski zamanlarda ev ve dükkanlarda yaygı olarak kullanıldığı gibi eski göçebe çadırlarının üstüne de örtü olarak kullanılırdı.
Ben Keçeciler semtinde oturduğum sürece keçe imal edildiğini görmedim. Bu semtte 26 yıl ikamet etmiş biri olarak keçeci esnafa hiç rastlamadım. Uzun yıllar önce, bu semte adını veren keçeci esnafı başka yerlere gitmiş olsa gerek diye düşünüyorum.
Günümüzde kağıt hurdacılarının depolama alanı olarak kullanılan Keçeciler Pasajı’nın karşı çıkmaz sokağında 18 numaralı evde 18 yıl ikamet ettim. Günümüzde artık böyle bir adres bulunmuyor. Neden mi? Eski sokağımızın yarısı ve evimiz Agora ören yeri alanına alındı, demir çitlerin içinde kaldı, sonra da yıkıldı da ondan…
Bu arada, unutulmaya yüz tutmuş, pek çoklarınca unutulmuş bu semtin sakinlerinin hala “Keçeciler” adını kullandığını duyabilirsiniz. Ancak resmi kayıtta böyle bir semt adını göremezsiniz…
Bir cevap yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.