İzmir’in kültür envanteri çıktı mı?

İzmir Kültür Envanteri’nin çıktığını duyunca soluğu İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü’nde aldım. Memurlar, “Verelim mi, vermeyelim mi? Kimsin? Hangi kurumdan geliyorsun?” gibi sorular sordular… Envanterleri almadan binadan çıkmamaya kararlıydım. Hangi kurum kültür envanterini merak edip kapıda almak için bekler?..

Kültür varlıklarının adını, adresini, adasını, paftasını, kimin tarafından, hangi yılda yapıldığını, yapım özelliklerini, fotoğraf ve planlarını çıkarıp numaralandırmak çok kolay iş değil. Konusunda uzmanlarla saha çalışması yapmak gerekiyor… İnternet’ten edinilen veya üfürme bilgilerle envanter çıkarılamaz. Hatalı bilgiler kaynak olarak başvuranları yanıltır…

Yıllardır “İzmir’in kültür envanteri çıkarılmadı” diyenlerdenim. İl Kültür Müdürü envanter konusunu kentin gündemine getiren kişilerden biri olduğumu biliyor, “Verin” demiş…

Daha önceki yıllarda aynı kurumun müdürü, rahmetli Musa Seyirci ile görüşürdük. Adım adım tarihi Basmane sokaklarını gezdiğimizi anımsıyorum… Basmane’de çöpte bulduğum yüzlerce eski fotoğrafı getirip kuruma teslim etmiştim. O yıllar APİKAM yoktu…

Envanterde, Güzelbahçe’de, beş doğal sit alanı ve iki caminin dışında kayıt göremedim… Güzelbahçeli sevgili İlhan Pınar dostuma kültür varlığı konusunda çok fukara olduklarını söyleyince, “Olur mu öyle şey?” dedi ve anında envantere girmemiş belgeleri gönderdi…

Envanterde ayrıntıya girmeden, daha çok tescilli yapıların tescil kayıtlarına yer verilmiş… Çoğu adresler yanlış yazılmış, hiç bir açıklayıcı bilgi ve fotoğraf yok… Örneğin Çorakkapı Camisi’nin banisi bilinmiyor, İzmir Devlet Tiyatrosu, Elhamra Sineması’nın yapım tarihi 1854 olarak gösterilmiş. Bilinen mimarlarının ismi yazılmamış.

Kemeraltı Çarşısı’nın resmi adının Anafartalar Caddesi olduğu belirtilmiş… Namazgâh Hamamı Ballıkuyu’da gösterilmiş… Baladur Camisi, “Paladur Camisi” olarak yazılmış… Faik Paşa, Hatuniye, Fettah, Abdullah Efendi, Mumyakmaz Şeyh Evliyazade camileri, Kumrulu ve Kabasoğan Mescitine yer verilmemiş…

İzmir için önemli olan hamam, cami, sinagog, kilise, türbe, köprü, yatır, mezarlık ve hazirelerin, emekçi atlar ve Gaziler Anıtı’nın adı bile geçmiyor… İlk Kurşun Anıtı’nın granit kaidelerinden bahsedilirken heykelin ana malzemesinden, yapımcısı Turgut Pura’dan bahsedilmiyor.

Bir çeşmenin adresi için, Kadifekale’de antik tiyatro yakınında diye not düşülmüş… Kendilerinin de kabul ettiği, kabaca yapılmış eksik ve yanlış bilgi içeren İzmir Kültür Envanteri neden aceleye getirilip basıldı? Hani bu konuda İstanbul’da olduğu gibi ciddi bir çalışma başlatılacaktı?

8 kilo 160 gram ağırlığındaki envanterleri inceledikçe büyük bir hayal kırıklığına uğradım… Bir panelde, “İzmir Kültür Envanteri” ile birlikte birçok yanlışı bulunan “İzmir’in gizli kültür cevherleri” katalogunu tartışmanın zamanı geldi… Tekrarlıyorum, EXPO ve kentsel dönüşüme hazırlanan İzmir’de kültür envanteri henüz çıkarılamadı…

İstanbul Kültür Envanteri’nden rastgele bir cami seçtim. Onunla ilgili dokümanı da sizlerle paylaşayım. Karşılaştırma olanağı bulabilirsiniz. Kentsel Mimari Sivil Mimari Fişi Envanter Detayı.doc

Related Images: