Cumhuriyetin 100. yılı etkinlikleri kapsamında Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde “Haremden Özgürlüğe Türk Kadınının Bağımsızlık Öyküsü” konulu fotoğraf sergisi düzenlenecek. Türk Kadınlar Birliği’nin kuruluşunun 99. yılında düzenlenecek sergide Hamza Rüstem Fotoğrafhanesi’nin yöneticisi, koleksiyoner Mert Rüstem’in arşivinden yaklaşık 140 fotoğraf yer alacak. Sergi 04-31 Ekim 2023 tarihleri arasında ziyaret edilebilecek.
Haremden Meclis’e giden yol
Mert Rüstem, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle hazırlanan sergi için Türk Kadınlar Birliği İzmir Şubesi Başkanı Sevtap Şirin, sanat tarihçi Ayşegül Güngören ve eşi grafiker Gül Şen Rüstem ile yaklaşık iki yıldır çalıştıklarını söyledi. Rüstem, sergideki fotoğrafların geçtiğimiz yüzyılın başından ortalarına tarihlenen, odağında kadını gösteren Hamza Rüstem Koleksiyonu’ndaki binlerce fotoğraf arasından titizlikle seçildiğini, metinlerinin özenle hazırlandığını anlattı.
Sergide Türk kadınının haremden Meclis’e uzanan hikayesinin ele alındığını belirten Mert Rüstem, “Mustafa Kemal Atatürk’ün açtığı yoldan kadınların özgürleşmesini fotoğraflarla anlatmaya çalıştık” dedi. Rüstem, “Haremden Özgürlüğe Türk Kadınının Bağımsızlık Öyküsü” sergisinin İzmir ile eş zamanlı olarak yurt dışı lojistiğini düzenleyen Nermin Karakurt’un katkısıyla Ekim ayında Berlin’de ve Münih’te, Aralık ayında Ankara’da, Ocak ayında da Bükreş’te açılacağını duyurdu.
İzmir rol model kadınların kenti
Bu yıl Türk Kadınlar Birliği’nin kuruluşunun 99. yılı olduğunu söyleyen Sevtap Şirin, İzmir’in bağımsız, bugünün kadınlarına rol model Türk kadınları açısından önemli bir kent olduğunu dile getirdi. Sergide İzmir’de doğup büyüyen ya da yetişen, adı İzmir’le özdeşleşen çok sayıda kadına yer verdiklerini anlatan Şirin, şu bilgileri paylaştı:
“Türk Kadınlar Birliği’nin de kurucuları arasında yer alan Nezihe Muhiddin bu kadınlardan birisi. Birliğin kurulmasına büyük destek veren Atatürk’ün eşi Latife Hanım yine öyle. Benal Nevzat, Ayşe Mayda, Latife Hanım, Bedia Muvahhit, Keriman Halis gibi kadınların fotoğraflarının, belleklerdeki unutulmaz fotoğrafları sergide görülebilecek. Sergiyle Cumhuriyet öncesinden 1940’lara, 1950’lere kadar uzanan bir zaman diliminde yaşananları aktarmaya çalıştık. Cumhuriyet kazanımlarının kadının yaşamındaki önemini, kadının yaşamını nasıl etkilediğini göstermek, anlatmak istedik.”
Özellikle yurt dışında açacakları sergilerin Türk kadınının gücünü göstermesi açısından çok büyük önem taşıdığının altını çizen Türk Kadınlar Birliği İzmir Şubesi Başkanı Sevtap Şirin, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Avrupa’da Türkler’in yoğun bulunduğu kentlerden çok talep geldi sergi için. Sergide işgal sırasındaki mücadelede ve cephe gerisinde kadınların nasıl çalıştığını, Medeni Kanun’la kadının toplum içinde nasıl bir kimlik edindiğini, belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkını kazanan kadının toplum hayatında değişen yerini, ilk belediye meclisine giren kadınları, İzmir’de erkeklerle yan yana duran çalışan güçlü kadınları, eğitim yaşamındaki kadınları görebiliyoruz. İnanıyorum ki, Türk kadınının haremden meclise giden yoldaki öyküsü ve fotoğraflar sergiyi ziyaret eden herkesi çok etkileyecek.”
Şirin, bu serginin en önemli temasının “kazandıklarımızın kıymetini bilmek” olduğunu söylerken, sergideki fotoğraf ve metinlerin yer aldığı Türkçe ve İngilizce basılan bir kitap hazırlandığını da kaydetti. Sevtap Şirin, yurt dışında sergiyle birlikte düzenlenecek etkinliklerinden elde edilecek gelirle Türk Kadınlar Birliği İzmir Şubesi’nde genç kadınlar için bir eğitim ve etüt merkezi açmayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.
•••
İZKA’dan “Hafıza İzmir” kitabı
İzmir Kalkınma Ajansı Kültür Yayınları kapsamında “Hafıza İzmir – İzmir’in Kurtuluşunun 100. Yıldönümünde 100 Fotoğrafla Eski İzmir’de Yaşam” kitabını yayımladı. Kitap Prof. Dr. Yavuz Çorapçıoğlu‘nun son otuz yılda bir araya getirdiği fotoğraf koleksiyonunun ve çalışmasının sonucu olarak hazırlanmış. Kitabın çarpıcı kapak fotoğrafında Cumhuriyetin ilanının ardından İzmir’de okula giden, önlüklerine “Türk İzmir” etiketi yerleştirilmiş iki Türk kız öğrencinin yer alıyor. 250 tane basılan ve son derece etkileyici İzmir’in tarihi fotoğraflarının yer aldığı kitap ajansın internet sitesinde PDF olarak da yayımlanıyor.
Prof. Dr. Çorapçıoğlu, kitapta temel amacının “geçmişi, bilinen binaları ve manzaraları gösteren fotoğraflarla değil, daha çok insan odaklı fotoğraflarla sunmak” olduğunu belirtiyor. Kitaptaki fotoğrafların bazısının Behaeddin Bediz (Foto Resne), Cemal Yalkış (Foto Cemal) ve Hamza Rüstem gibi tanınmış fotoğrafçılar tarafından çekildiğini anlatan Prof. Dr. Yavuz Çorapçıoğlu, bazılarının ise gelecek nesiller için tarihi kaydetmedeki rollerinden tamamen habersiz isimsiz turistler tarafından çekildiğini söylüyor.
Mekanları insanlarla anlatan ve geleceğe miras bırakan kitapta neler yok ki? Kitap bir çoğunu ilk kez göreceğiniz İzmir fotoğraflarıyla kente dair bugünden çok farklı bir panorama sunuyor. “Hafıza İzmir – İzmir’in Kurtuluşunun 100. Yıldönümünde 100 Fotoğrafla Eski İzmir’de Yaşam” kitabını PDF formatıyla https://kulturyayinlari.izka.org.tr/izmir-tarihi/ web adresinden indirebilirsiniz.
•••
Türk Kütüphaneciler Derneği’nden 100. yıl sempozyumu
Türk Kütüphaneciler Derneği, Cumhuriyetin 100. yılında “Türk Kütüphaneciliği Sempozyumu” düzenliyor. “Cumhuriyet Kütüphaneciliği” temasıyla yapılacak etkinlik 4-7 Ekim 2023 tarihlerinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Farabi Salonu’nda gerçekleşecek. Cumhuriyet Türkiyesi’nin 100 yıllık kütüphanecilik fotoğrafını çekmeyi hedefleyen sempozyumda kütüphanecilik, bilgi yönetimi, belge yönetimi, arşivcilik, bilgi bilim, dokümantasyon-enformasyon konuları ele alınacak.
Sempozyumda Türk kütüphaneciliği tarihsel, toplumsal, bilimsel ve kuramsal, akademik eğitim, kültürel, siyasal, teknoloji, hukuksal, yönetimsel, yapısal unsurlar ve hizmetler, uluslararası işbirlikleri, gelecek ve sivil toplum boyutlarıyla ele alınacak. Sempozyum için son kayıt tarihi 29 Eylül 2023 olarak açıklandı. Sempozyumda İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Karşıyaka Hoca Mithat İlçe Halk Kütüphanesi Müdürlüğü, İzmir Seferihisar Şehit Kara Pilot Üsteğmen Aykut Yurtsever İlçe Halk Kütüphanesi de katılımcı olarak yer alacak.
Sempozyumda İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ali Akkaya “Türk Kütüphaneciliğinin Köşe Taşı Olarak Halkevi Kütüphaneleri: İzmir Halkevi Kütüphanesinden Bugüne Yansıyanlar”, Karşıyaka Hoca Mithat İlçe Halk Kütüphanesi Müdürü Asuman Nesibe Özdil ve öğrenci koçu Tolgahan Yalçınkaya “Türkiye’de Siyasetin Kütüphane Kurumuna Etkisi: Karşıyaka Hoca Mithat İlçe Halk Kütüphanesi Üzerine Bir İnceleme” başlıklı sunumlar yapacak. Sempozyum programına https://100tks.kutuphaneci.org.tr sitesinden ulaşılabilir.
•••
Ayvalıklı Fotoğraf Sanatçısı Aksoy’a saygı
Ayvalık Belediyesi Kültür Yayınları kapsamında yayımlanan “Bir Kent Bir Fotoğraf Sanatçısı: Ayvalık’a Önder Aksoy ile Yeniden Bakmak” başlıklı kitap okurlarla buluştu. Fotoğraf tarihine “Ayvalıklı fotoğraf sanatçısı” olarak geçen ve 2019 yılında yaşama veda eden Önder Aksoy‘un 60 yıllık sanat yaşamını anlatan kitap, fotoğrafın peşinde sabırla, inatla örülmüş bir yaşama tanıklık etmeye çağırıyor okurları.
Kitapta Ayvalıklıların hafızasında “Foto Önder” olarak yer etmiş olan Önder Aksoy’un biyografisi, stüdyosu, Önder Aksoy ile Ayvalık Kent belleği, Fotoğraf Tarihindeki İzleri, Önder Aksoy’a veda ederken başlıklı bölümler yer alıyor. Berrin Akın Akbüber, Taylan Köken ve Turgut Baygın tarafından hazırlanan kitap, Ayvalık kültür tarihinde önemli izler bırakan Foto Önder’in gözünden kentin eşsiz tarihini gelecek kuşaklara aktarıyor.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin sanatçının anısına saygı olarak hazırlanan kitabın bir vefa kitabı olduğunu belirtti. Ergin, “Yakın zamanda kaybettiğimiz sanatçımız ömrünün altmış yılını fotoğrafa adamıştır. Ayvalık’ta bizleri fotoğraf sanatıyla tanıştıran ilk isimlerden biri olmuştur. Kendisi sadece Ayvalık’ta değil aynı zamanda Türkiye fotoğraf tarihinde de önemli izler bırakmıştır” dedi.
