Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın (TCDD) İzmir Büyükşehir Belediyesi ile ortaklığında gerçekleştirilen İZBAN'ın hat kirasına yüzde 350 zam yapması tepki gördü. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, TCDD'nin bu ortamda İZBAN’ın borç yükünün daha fazla artmaması için fedakarlık yapması gerektiğini söyledi. İZBAN modelinin Türkiye'de örnek gösterilen bir model olduğunun altını çizen İzmir Valisi Süleyman Elban, konunun belediye ya da bakanlık ayağında çözülmesi gerektiğini dile getirdi.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin Haziran ayı olağan toplantısında TCDD yönetiminin, İZBAN'ın ray kullanım bedeline yaptığı zammı gündeme getirdi. Elektrik ve ray kiralamasından dolayı İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin TCDD’ye 911 milyon liranın üzerinde borcu olduğunu belirten Tugay, “Bu dönemde ekonomik kriz yaşanırken, biz vatandaşın ulaşım masraflarını artırmayalım derken, elektrik fiyatları arttı, açıklanan resmi enflasyonun da üzerinde raylardan kira alındı" dedi.

İZBAN’daki zararın ve borcun önemli nedenlerinden birinin TCDD’nin yaptığı fahiş zamlar olduğunu belirten Cemil Tugay, "TCDD yılda yüzde 350 zam yapamaz. Bunda manipülasyon falan yok” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“TCDD kendi seferleri için de kullandığı bir hat için zam yapıyor. Seferlerde gecikmelerin en büyük nedeni o hatta sokulan şehirlerarası yolcu ve yük trenleridir. İZBAN trenleri, TCDD trenleri geçsin diye bekliyor. Bilet fiyatlarını artırmamışız, millete yük olmasın demişiz. TCDD bu ortamda İZBAN’ın borç yükünün artmaması için fedakarlık yapmalı. Ama 'ray kirası' olarak aldığı parayı bir senede üç buçuk kat artırıyor. Belediye bunları özel işinde kullanmıyor, halkın taşımacılığında kullanıyor. Bu zararın büyümesine değil, küçülmesine katkı koyulması gerekiyor.”

Yaptığı sunumla İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi üyelerin bilgilendiren İZBAN Yönetim Kurulu Üyesi, İzmir Metro A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Sönmez Alev, 136 kilometrelik Aliağa - Selçuk hattında, günde taşınan yolcu sayısının, üç binlerden 250 binlere yükseldiğini belirtti. İZBAN’da tarifelerin düşük kalmasından dolayı gelirlerin giderlerin yüzde 50’sini karşıladığını anlatan Alev, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sorunlar önümüzde dağ gibi birikiyor. Elektrik giderlerimiz arttı. TCDD’nin hattını kullandığımız için kira veriyoruz. Her yıl enflasyon kadar artıyordu. Son sene özellikle yüzde 243 arttı. 2023 yılı için kilometre baz alınarak bir trenden 12 lira kira alınırken 2024’te 41,20 lira isteniyor. 71 milyon olan yıllık kiramız yaklaşık 246 milyona yükseldi” dedi. Başkan Tugay'ın, “2023’ten 2024’e geçerken neyin fiyatı 3 buçuk arttı? Bu artışın nedeni nedir? Mantıklı açıklaması yapıldı mı size?” sorusu üzerine Alev, “Türkiye’de TCDD’nin ortak olduğu tek kuruluş İZBAN. Bu artış sadece İZBAN için geçerli.”

İzmir Valisi Süleyman Elban, düzenlediği basın toplantısında bir gazetecinin konuya ilişkin sorusunu yanıtlarken, "En temel kural, güzel işleyen bir sistem varsa o sistem niye değişsin ki?" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

"İşleyen güzel bir sistem var bence. Bu şehri Selçuk'tan Aliağa'ya kadar kuşakta çok güzel bir sistem kurulmuş ve bu sistem de çalışıyor. Ufak tefek konular varsa da, bu konular oturulup teknik kişiler tarafından konuşulup varsa belediye ya da bakanlık ayağında çözülmesi gereken konular. Oralarda oturulur, konuşulur. Hariçten yorum yapmak ya da bir şeyler söylemenin çok katkısı olmayabilir yani bu olaya. Ama neticede İzmir İZBAN modeli Türkiye'de de örnek gösterilen bir model. Şehir içi ulaşımı ve kırsalı birbirine bağlayan ulaşım sistemleri açısından İZBAN Türkiye'de örnek, başarılı bir model ekleyen bir model. Gayet başarılı olduğunu düşünüyorum."