2016 yılındaki ekonomik krizin etkilerinin 2017'yi nasıl etkileyeceği sorusunu henüz yanıtlayamayan turizmciler, büyük umutlarla katıldıkları dünyanın en önemli turizm fuarı ITB Berlin'de önce Almanya ardından Hollanda ile yaşanan siyasi krizin şokunu yaşıyor. Turizmciler Rusya pazarı ile "buzlar çözüldü" diye sevinirken, Türkiye'nin ve özellikle İzmir'in en önemli hedef pazarlarından biri olan Almanya ve Hollanda ile yaşanan krizin sezon öncesi bu sektörü de zora sokacağından kimsenin kuşkusu yok.

Dünyanın en büyük ve en önemli turizm fuarı olan, hatta "turizm borsası" olarak tanımlanan ITB Berlin Turizm Fuarı'nda yayımlanan bir rapor da turizmcilerin endişelerinde haksız olmadığını gösteriyor. Turizm portalı "Turizm Güncel'de" yer alan habere göre, Tatil ve Seyahat Araştırmaları Derneği'nin (FUR), her yıl ITB Berlin Fuarı'nda düzenli olarak yayımladığı Reiseanalyse - seyahat analiz raporu Almanların seyahat tercihlerindeki değişimi gösteriyor. Rapora göre Alman turistlerin yüzde 38'i, terörizmin tatil planlarını etkilediğini belirtiyor. Seyahate çıkacakların yüzde 50'si genel olarak endişeli olduklarını, yüzde 27'si ise gittikleri yerde daha dikkatli davranacaklarını söylüyor. (http://www.turizmguncel.com/haber/almanlarin-nabzini-tutan-rapor-41%27i-musluman-ulkeye-gitmem-diyor-h30887.html)

Almanların yüzde 41'i Müslüman bir ülkeye seyahat etmek istemediğini belirtirken, yüzde 18'si endişeleri yüzünden popüler tatil destinasyonuna bu sene seyahat etmeyeceğini kaydediyor. Alman tatilciler tatile gitmekten vazgeçmeyeceğini belirtirken, yüzde 69'u, 2017 yılında kesinlikle ya da büyük ihtimalle tatile çıkacağını söylüyor. Buna karşın destinasyonlara bakıldığında terör olaylarının yaşandığı ülkelere Almanlar sıcak bakmıyor. Almanya'dan Türkiye'ye dönük seyahatlerin oranı yüzde 23 oranında azalırken, bu oran Kuzey Afrika'da yüzde 29, Fransa'da ise yüzde 15 olarak gerçekleşmiş görünüyor. Rapora göre terör olaylarının yaşandığı ülkelerin oluşturduğu boşluğu ise İspanya ve Yunanistan dolduruyor. Olumsuz gelişmelere karşın Almanların yurt dışında en çok tercih ettiği destinasyonların İspanya, İtalya, Türkiye, Avusturya olduğu belirtiliyor.

İzmir'in turist kaybı

Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği'nin (ETİK) yayınladığı İzmir Turizmi Gelişme Eğilimleri Analizi Raporu'na göre, Alman pazarı 2012 yılından beri gerileme içinde. 2015 yılında Almanya'dan gelenlerin sayısı 2011 tepe noktasına göre yüzde 7 azalarak 348 bin bandına gerilemiş. 2016'da daha sert bir düşüş yaşayan pazarda yüzde 23,5 gerilemeyle Almanya pazarında 80 bin 100 turist kaybedilmiş.

ETİK'in İzmir Turizm Analizi 2017 Ocak Dönemi Raporu'nda İzmir için büyük önem taşıyan Alman ve Hollanda'dan gelen turist sayısındaki düşüş dikkat çekici boyutta. 2017 yılına turist sayısında yüzde 18,7 ile başlayan İzmir'de Almanya pazarındaki düşüş 2012 yılından bu yana sürüyor. 2017'de düşüş süren bu pazarda 11,7 gerilemeyle 802 turist kaybedilmiş. Hollanda'da 2014'den başlayan düşüş, 2017 Ocak ayında da sürmüş. Hollanda pazarı 2017'nin Ocak ayında 7,1 oranında gerilemiş ve turist kaybı 101 kişi olmuş.

Turizmin kadın duayenlerine vefa

Turizm sektörü son dönemde büyük tatsızlıklar yaşasa da sektör kendi içinde daha fazla dayanışma göstererek ayakta kalmaya, moral bulmaya çalışıyor. ETİK Kadınlar Kolu'nun 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle düzenlediği toplantı da bu etkinliklerden biriydi. ETİK üyesi işletmelerin kadın çalışanları ve yöneticileri, ETİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Kadınlar Kolu Başkanı, Wyndham Grand İzmir Özdilek Hotel Genel Müdürü Funda Çam'ın ev sahipliğinde bir araya geldi. Funda Çam, etkinlikte sektörün duayeni ve emektarlarına vefa örneği göstererek birer plaket verdi.

İzmir'de turizm sektöründe unutulmaz bir yeri olan Efes Oteli'nde çalışan ilk kadın turizmcilerden biri olan Cici Simsen Türksoy, meslek yaşamına Türksoy ile başlayan ve bugün hala Ontur Otel'de çalışmayı sürdüren 41 yıllık turizmci Hanife Gürsoy, Çeşme Boyalık Beach Oteli'nin emektarı Oya Yazıcıoğlu, Babası 1950 yılında Güzel İzmir Oteli'ni açan işletme sahibi Reyhan Kurtural, İzmir Palas Oteli'nin üçüncü kuşak işvereni Gülgün Şemsiyelioğlu ve ETİK'te 20 yılı aşkın süredir görev yapan Yönetici Asistanı Leman Erçam plaket verilen isimler arasında yerini aldı.

Türksoy: Krizler biter, üzülmeyin

80'li yaşına karşın hala sektördeki gelişmeleri heyecanla izlediğini anlatan Cici Simsen Türksoy, yaşanan krizlerin mutlaka sona ereceğini ve Türk turizminin yeniden yıldızının parlayacağını büyük bir coşkuyla söyledi. "Tüm bunları yaşarken yapacağımız tek şey Atatürk'ün devrimlerinden ayrılmamak" diyen Türksoy, "Ben 1965 yılında işe başladığımda İzmir'i tanıtan broşürler bile yoktu. Şimdi sizin gibi başarılı genç turizmci kadınları görünce ne kadar doğru işler yaptığımızı anlıyor ve sizlerle gurur duyuyorum. Bütün krizler biter, üzülmeyin, yeterki bugünkü gibi el ele verip dayanışma içinde olalım" diye konuştu.

Yaşamını turizme adamış bu isimlerin sektör için büyük önem taşıdığını ve çok sayıda kadının bu isimlerin desteğiyle, başarı merdivenlerini çıktığını söyledi ETİK Yönetim Kurulu Üyesi ve Kadınlar Kolu Başkanı Funda Çam. 24 yıldan bu yana turizm sektörünün içinde olduğunu anlatırken, sektöre yeni giren stajyerlerin tutunabilmesi, zorluklara direnebilmesi için kadın yöneticilere de büyük iş düştüğünü dile getirdi.

İstihdamda kadının yeri

Toplantıda Wyndham Grand İzmir Özdilek Hotel Genel Müdürü Funda Çam'ın sunduğu "Türkiye İstihdamında Kadınlar" raporundan da söz etmek istiyorum. Rapor, kadınların turizm sektöründeki yerine ilişkin ilginç bilgiler içeriyor. Funda Çam, 2015 yılı verilerine göre ülkemizde sigortalı olarak çalışan kişilerin yüzde 27-28'ini kadınların oluşturduğunu anlatıyor. Kadınların Türkiye istihdamındaki payı yüzde 28 iken, turizm sektörü istihdamındaki payının ise yüzde 30'u aştığını söylüyor.

Turizm sezonu kısa olduğu için kadınların istihdam içindeki paylarının da değişim gösterdiğini dile getiren Çam, "Turizmde yüksek sezonda ay başına sigortalı olarak çalışan kadın sayısı 320 bini aşıyor. Sigortasız-kayıt dışı, mevsimsel işlerde çalışan kadınlarımız da hesaba katılırsa turizmdeki kadın istihdamının 415 bin dolayında olduğunu söyleyebiliriz" diyor. Kadınların sigortalı olarak en yoğun çalıştıkları turizm alt sektörünün yeme içme alanı olduğuna değinen Funda Çam, bu alanda çalışan kadın sayısının 160-170 bin olduğunu belirtiyor. Bu rakamın sektörde çalışanların yüzde 27-28'ini oluşturduğunu kaydediyor.

"Kadınların sigortalı olarak en yoğun çalıştıkları ikinci alt sektör; konaklama tesisleri" diyen Çam, "Burada çalışan kadın sayısı 120 bin dolayında. Bu sektörde çalışanların yüzde 31-32'sini kadınlar oluşturuyor" diye konuşuyor. Kadınların toplam çalışan içindeki payının en yüksek olduğu sahanın havayolu sektörü olduğu bilgisini de paylaşan ETİK Kadınlar Kolu Başkanı Funda Çam, bu alanda çalışan kadın sayısının 12 bin dolayında olduğunu, bu sektörde çalışanların yüzde 44-45'inin kadın olduğunu vurguluyor.

Yaşanan ekonomik krizlerin kadın istihdamında negatif etkisi olduğuna değinen Funda Çam, Haziran 2016 işsizlik istatistiklerine ilişkin bilgi verirken, kadın işsizliğinin diğer işsizlik türlerine göre oldukça yüksek seyrettiğine dikkat çekiyor. Çam, "Kadın işsizliği standart işsizlik oranının 2,2 puan üzerinde yüzde 12,4 olarak gerçekleşti. Toplam işsiz sayısı 3 milyon 127 bin olurken, bu işsizlerin 1 milyon 909 bini erkeklerden, 1 milyon 218 bini ise kadınlardan oluştu. Son iki yılda toplam işsiz sayısı 473 bin artarken kadın işsiz sayısı 247 bin arttı. Genç işsiz sayısı ise 170 bin artarak 1 milyonu geçti" bilgisini paylaşıyor.