Kentimizde Konak - Üçkuyular güzergahında çalışan bir otobüs var ki, ne zaman görsem ya boş ya da içinde sadece bir kaç kişi var. Otobüsün tabelasında büyük harflerle "Engelliler Merkezi" yazıyor.

Öğrendik ki, bu otobüsler tekerlekli sandalyeyle sokağa çıkmak zorunda kalanlar için özel olarak hazırlanmış forkliftli otobüsler. Üç yıldır hizmet veriyorlarmış.

Ortopedik engelli bir ablam olduğu için özellikle dikkatimi çekti. Otobüsü ablam da görmüş, ancak sefer saatlerine ilişkin bilgi sahibi değilmiş, "Duraklarda da saatleri yazmıyor" dedi.


Birçok kentimizde olduğu gibi İzmir'in de sokakları ve caddeleri gerek engelli, gerekse yaşlıların sokaklarda özgürce yürüyüp, dolaşabilmesi bakımından bir sürü "engelle" dolu.

İnönü Caddesi'nde büyük anneniz ya da bastonla dolaşan dedenizle yürümeyi deneyin isterseniz. Farklı yükseklikteki kaldırımlar, çukurlar, anlamsız basamaklar yüzünden ne kadar sık durduğunuza şaşıracaksınız. Bu açıdan bakınca "engelliler otobüsü" gerçekten çok anlamlı bir hizmet.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Engelliler Masası Koordinatörü Süleyman Er'den aldığımız bigiye göre, dünya standartlarında hazırlanmış bu çok özel forkliftli otobüsten kentimizde iki adet bulunuyor. Otobüsler, sabah 07.30 ile akşam 17.30 saatleri arasında, Engelliler Merkezi, İnönü Caddesi, Konak hattında çalışıyor.

İçinde 10 adet engelli, 10 adet refakatçi koltuğu bulunan otobüs, yolcularını öncelikle kentimizdeki tüm engelli vatandaşlara ve onların yakınlarına hizmet veren İnciraltı Engelliler Eğitim ve Kültür Merkezi'ne ulaştırıyor. Otobüsün güzergahı şöyle:

Mithatpaşa Caddesi, Valilik Engelliler Merkezi, Konak Bahribaba Aktarma Merkezi, Konak Vapur İskelesi, Cumhuriyet Meydanı, Şehit Nevres Bulvarı'ndan Montrö Meydanı, oradan da İkiçeşmelik Caddesi'nden Bayramyeri, İnönü Caddesi ve Fahrettin Altay Meydanı'ndan İnciraltı...

Bu güzergahın dışında yaşayan engelli vatandaşlar ise 121 hat numaralı Mavişehir-Konak, 600 numaralı Karşıyaka - Fahrettin Altay, 42 hat numaralı Toros - Gümrük güzergahlarında çalışan asansörlü otobüslerden yararlanabiliyor...

Güzergahları internetten okuyunca sağlıklı insanların bile çoğu kez ayakta yolculuk ettiği, yoğun hatlarda olduğunu düşündüm bu otobüslerin. Bu arada başka sorular da geldi aklıma:

* Acaba kentimizde yaşadığı tahmin edilen ortalama 400 bin engelli vatandaştan, tekerlekli sandalye kullanan grup yoğun olarak Hatay bölgesinde mi oturuyor da güzergah özellikle bu tarafı kapsıyor?


ï Bu kadar özel bir hizmet amacına yeterince ulaşamadığı için mi otobüsler bir iki kişiyle gün boyu gidip geliyor?


ï Forklifti bulunmayan asansörlü otobüsler, tekerlekli sandalyeyle sokağa çıkma gücünü bulmuş vatandaşa ne kadar yardımcı olabiliyor? Siz de yaşamışsınızdır... Durakta tekerlekli sandalyeyle duran bir yolcu varsa, şoför asansörü indirdikten sonra kendisi otobüsten inip yolcuya yardım ediyor... Otobüsün biraz fazla durakta kalması nedeniyle çalan kornalar, hoşgörü yoksunu bazı vatandaşların sarfettiği kırıcı sözler yarardan çok zarar verebilir mi bu hassas insanlara?

* Engelliler Merkezi gibi gerçekten çok hoş bir tesisten, Karşıyaka Yamanlar'da ya da Bornova Atatürk Mahallesi'nde yaşayan ve tekerlekli sandalye kullanan bir engelli nasıl yararlanacak?

* Kapılarının önüne zorlukla çıkan bu insanlar, asansörlü otobüslerle aktarmalı olarak nasıl ulaşacaklar eğitim merkezlerine?

* Dünya standartlarında olduğu söylenen bu otobüslerin şoförleri özel bir eğitim alıyorlar mı? Halkla ilişkiler konusunda sertifika alan şoförlerimizin, bu özel yolcularına gerektiğinde müdahale edecek ilk yardım bilgileri var mı?

* Bu çok özel otobüslerde özel bir araç telefonu var mı? En azından engelli yakınının telefon edebileceği bir numarası var mı otobüslerin?

Aklımıza takılan bu soruların bazılarını Süleyman Er'e de sorduk. Kendisi de engelli babası olan Süleyman Er, yaklaşımıyla belli ki kentimizdeki tüm engellilere de "babalık" yapıyor. Er, bu vatandaşların sağlıklı bir şekilde ulaşım hizmetinden yararlanması için şu önerilerde bulunuyor:

"İki otobüsle, özellikle tekerlekli sandalyeyle sokağa çıkmak zorunda olanlara yardımcı olmak çok zor. Bunun için yapılacak tek şey, randevu sistemiyle çalışan dolmuşları hizmete sokmak. Çağdaş bütün devletlerde engelliler için bu sistem işliyor. Burada söz konusu olan spastik engelliler, görme engelliler ya da diğer fiziksel engelliler değil. Onlar zaten engelli kartlarıyla belediyenin toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanıyor ve her semte gidebiliyorlar. Ama tekerlekli sandalye kullananlar için belediyenin her semte forkliftli otobüs koyma olanağı yok. Onun için, gördüğünüz gibi, otobüs yeterince dolmuyor. Bu durumda söz konusu maliyeti daha yararlı şekilde kullanmak için forkliftli dolmuşlarla randevu sistemine geçilmesi en sağlıklı yol."

Dileriz bu "sağlıklı yol" özellikle tekerlekli sandalye kullanan engelliler için, acilen hayata geçer...