Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Toplantısı'na katılan Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç, Türk iş adamlarını 17-19 Nisan 2019 tarihleri arasında düzenlenecek 10. Sarajevo İş Forumu'na davet etti. Başbakan Zvizdiç ile Bosna Hersek Fahri Başkonsolosu Ahmet Kemal Baysak'ın daveti üzerine akşam yemeğinde bir araya geldik. Yemek sonrasında Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç ile söyleştik.
Bosna Hersek'te 2014 yılında yapılan seçimde göreve gelen Başbakan Zvizdiç, Demokratik Eylem Partisi'nin (SDA) üyesi. Daha önce Sarajevo Kantonu Başbakanı olan Prof. Dr. Denis Zvizdiç, Sarajevo Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmış.
Türkiye'ye her gelişinde kendisi için öncelikli konunun Bosna Hersek'in yatırım potansiyelini tanıtmak olduğunu söyleyen Zvizdiç, ülkesinin yaşadığı savaştan sonra sadece iki ülke halkının değil iş adamlarının da bağlantı kurmasının önemine değiniyor. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolara çıkmasını hedeflediklerini anlatan Denis Zvizdiç, bunu sağlamak için ticaret ve sanayi odalarında yapılacak tanıtımların çok önemli olduğunu, bu nedenle İzmir'de de EBSO'yu ziyaret ettiklerini vurguluyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Türk iş adamlarına da ilginç gelecek birçok yatırım projemiz bulunuyor. Bosna Hersek artık bağış ya da yardım için değil, ekonomi ortağı olarak, ikili iş yapma potansiyeli olan bir ülke olarak Türkiye'de bulunuyor. Bosna Hersek'te Türk iş adamlarıyla yapılan iyi iş örnekleri var. Şu an ahşap sanayi ve tarım konusunda yatırım yapıyor Türk iş adamları. Ulaşım, hidro elektrik santralleri, rüzgar santralleri ve termo elektrik santrallerinin yanı sıra turizm sektörü de Türk iş adamlarının yatırım yaptığı alanlar."
İzmir'den direkt uçuş ticareti geliştirir
İzmir'in Bosna Hersek'le ticaretinin artması gerektiğini dile getiren Başbakan Denis Zvizdiç, doğrudan uçuşların bu konuda önemli olduğuna değiniyor. "İstanbul ve Sarajevo arasında güçlü bir ulaşım bağımız var. Pegasus ve THY ile çalışıyoruz. Bizim için bir sonraki hedef SunExpress ile İzmir-Sarajevo ve Antalya-Sarajevo uçuşlarının başlaması" diyen Zvizdiç, şu görüşleri dile getiriyor:
"İzmir'e doğrudan uçuş konusu öteden beri gündemde. Özellikle İzmir'i Türkiye'nin ikinci sanayi gücü olarak görüyoruz. İki ülke sanayicileri arasında uyuşacakları birçok alan var. Belirtmek istediğim ikinci husus, coğrafi konumuyla İzmir ilginç bir yer. Hem deniz hem kara yoluyla ulaşım olanağı var. Şu an İzmir ile Bosna Hersek arasındaki ticaret hacmi yüzde 10 dolayında. İzmir bu bölge için bir üs, ticaret hacminin en az beş katı artırılabileceğini düşünüyoruz. Bu artış özellikle liman yoluyla yapılan ticaretle sağlanabilir."
EBSO'ya yaptığı ziyaretin ülkeye ve özellikle Sarajevo'daki iş forumuna ilgiyi artıracağını umduğunu belirtiyor Başbakan Denis Zvizdiç. EBSO üyesi sanayicileri iş forumuna gelmesi için davet ettiğini belirten Zvizdiç, "Forumda yatırım için 100'den fazla proje tanıtılacak. Malezya'dan Avrupa'ya dünyanın çok farklı ülkelerinden katılım oluyor bu foruma. 1500 iş adamının katılacağını bekliyoruz. Bosna Hersek'in potansiyelini ve iş fırsatlarını tanımak açısından önemli. Türkiye'den her zaman çok sayıda iş adamı katılıyor. Ama öncelikle İstanbul'dan iş adamları katılıyor" diyor.
Türk işadamları Bosna'ya neden gelsin?
İş adamları için Bosna'da cazip iş olanakları bulunduğunu anlatıyor Başbakan Zvizdiç. Doğal güzelliklerin yanı sıra, sabit döviz kuru uygulamasının, özel koşullar altında faaliyette bulunan serbest bölgelerin varlığının, bu bölgelerdeki vergi muafiyetlerinin ve potansiyeli olan sektörlerde eğitimli iş gücünün cazip olanaklar olduğunu anlatıyor. Denis Zvizdiç, "Çok sayıda ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız var. Aynı zamanda Türkiye ile yeni bir serbest ticaret anlaşması imzalayacağız. Vergi oranları düşük. Üretilen malları Avrupa'ya ve Doğu ülkelerine Bosna Hersek üzerinden ihraç edilebilir. İhracatımızın yüzde 73'ünün Avrupa Birliği ülkelerine yapıldığını belirtmek isterim" diye ekliyor.
Turizm sektörü yükselen değer
Doğal güzelliklerinin yanı sıra Müslüman, Katolik, Ortodoks ve Musevilerin bir arada yaşadığı Sarajevo'nun "Avrupa'nın Kudüs'ü" olarak tanındığını anımsatıyor Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç. Ülkenin doğal güzelliklerinin turizm açısından değerli olduğunu, geçen yıl ülkeyi 3 milyon kişinin ziyaret ettiğini belirten ve "Türkiye'den gelen ziyaretçi sayısı 150-200 bin dolayında. Bu sayıyı artırmalıyız" diyen Başbakan Zvizdiç, Türk yatırımcılarının turizm alanında da girişimleri bulunduğunu, özellikle otel yatırımlarına yöneldiklerinin bilgisini veriyor.
Başbakan İzmir'deki Boşnaklar'la da buluştu
Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç, İzmir'de iş adamlarının yanı sıra Bosna Hersek Fahri Başkonsolosu Ahmet Kemal Baysak'ın ev sahipliğinde Boşnak kökenli vatandaşlarla buluştu. Bosna Hersek Fahri Başkonsolosluğu'nda gerçekleşen buluşmada Bosna Hersek Bursa Fahri Konsolosu Muzaffer Çilek, Dünya Bosna Hersek Göçmenleri Birliği Başkanı Hasan ?ehoviç, Bosna Hersek kültür, yardımlaşma derneklerinin temsilcileri ve çok sayıda Boşnak vatandaş bir araya geldi. İzmir'de çok sayıda Boşnak vatandaş bulunduğunu ve yapılan çalışmalardan mutluluk duyduğunu dile getiren Başbakan Denis Zvizdiç, Fahri Başkonsolos Baysak'a iki ülke arasındaki dostluk ve kültürel ilişkilerin artarak gelişmesi için yaptığı çalışmalar nedeniyle teşekkür etti.