Turizm profesyonellerini buluşturan 11. Travel Turkey Turizm Fuar ve Kongresi, 9 - 11 Aralık tarihleri arasında Gaziemir'deki Fuarİzmir'de gerçekleşti. 3. Uluslararası Gastronomi Turizmi Kongresi'yle eş zamanlı düzenlenen fuarın 36 ülke ve 54 ilden toplam 1284 katılımcıyı ağırladığı açıklandı.

Fuarda erken rezervasyon kampanyası tanıtım toplantısını, Sağlık Turizmi Derneği'nin düzenlediği Sağlık Turizmi Paneli'ni, Bisikletli Turizm Ağı (EuroVelo) toplantısını, izleme olanağı buldum. Online rezervasyon sitelerinin bu yıl daha çok ilgi gösterdiği fuarda otelcilerin son dönemde en çok çalıştıkları '"yerli" rezervasyon sitesi otelz.com'un yanı sıra, öğrencilerin ev kirasını paylaşma fikrinden yola çıkarak kurulan kirayaortak.com sitesinin standına konuk oldum.

Erken rezervasyon sektöre can suyu oldu

Aralık ayında başlayıp Mayıs ayında biten ve tüketiciye ekonomik tatil olanağı sunan erken rezervasyon kampanyasının tanıtım toplantısında tüm konuşmacıların ortak görüşü, bu kampanyanın sektöre can suyu olduğuydu. Toplantıda konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, bir çok şehirin Türkiye'nin marka değerinin üstünde olduğuna dikkat çekerken, İzmir'in de bunlardan bir tanesi olduğunu söyledi.

Erken rezervasyonda hedef 5 - 6 milyon yerli turist

Erken rezervasyonun bir kültüre dönüşmesinin amaçlandığı belirtilen toplantıda, 2009 yılında 200 bin yerli turistin yararlandığı kampanyadan 2015'te 3,5 milyon kişi rezervasyon yaptırdığı, 2016'da ise bu sayının yüzde 30 artarak 4,2 milyonu bulduğu dile getirildi. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, bu yılın hedefinin 5 - 6 milyona ulaşmak olduğunu söyledi.

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, iç pazarın en önemli turizm kaynağı olduğunu belirterek on yıldır iç turizmi geliştirmek için çalışmalar yaptıklarını anlattı. Ayık, tatil yapma alışkanlığını geliştirmek ve erken almanın ne kadar avantaj sağladığını anlatmak için çalıştıklarını söyledi, sektörün birlikte hareket etmesi gerektiğini dile getirdi.

Türkiye Otelciler Birliği Başkanı (TÜROB) Timur Bayındır, otelciler açısından da gerekli olan erken rezervasyon sisteminin, iç pazarın gelişmesinde önemli olduğunu söyledi. Türk Hava Yolları (THY) Yurtiçi Satış Başkanı Halil İbrahim Polat, erken rezervasyonu seyahatı artıran bir girişim olarak değerlendirdiklerini kaydetti.

İzmir THY'nın hub'ı olur mu?

Toplantının sonunda Bakan Kurtulmuş'a, "Ankara'nın Türk Hava Yolları'nın yeni hub'ı olduğunu hatırlattım ve "İzmir için böyle bir planınız, düşünceniz var mı?'" diye sordum. Bakan, "Sonuçta bu bir maliyet hesabı, bu hesaplar doğrultusunda herhalde THY İzmir'i de gerçekten daha fazla güçlendirmek turizmde destinasyon haline getirmek için çaba sarf edecektir. Bu talebinizi ben de Türk Hava Yolları'na bir kere daha hatırlatırım'" yanıtını verdi.

THY Yurtiçi Satış Başkanı Halil İbrahim Polat, aynı yöndeki soruma verdiği yanıt, İzmir'in hub ilan edilmesini bekleyen turizmciler için hayal kırıklığı yaratacak gibi:

'"İzmir'e geçen sene Avrupa'da 7 noktaya sefer düzenledik. Haftalık 7 frekans olarak Avrupa'nın farklı yerlerine İzmirliler teveccüh gösterirlerse biz seferleri devam ettireceğiz. Bu biraz imkan meselesi, elimizdeki uçak imkanları. Elimizdeki uçak siparişlerinin geliş tarihine bağlı olarak ve yolcu taleplerine bağlı olarak birçok şey olabilir. Planlamayı yaparken yolcunun taleplerine bakıyoruz.Talep oluşursa sefer koyuyoruz. Talep kadar sefer icra ediyoruz. İzmir'de böyle söyleyebiliriz yurt dışına. Daha fazla talep olursa daha fazla da yatırım yaparız.'"

Bisiklet kruvaziyerden karlı

Travel Turkey Fuarı'nda düzenlenen en ilgi çekici toplantılardan biri de Bisikletli Turizm Ağı Toplantısı ve Çalıştayı (EuroVelo ) oldu. EuroVelo, Avrupa Bisikletliler Federasyonu'nun (ECF) en önemli projelerinden biri. Toplantıda verilen bilgilere göre Avrupa'da yıllık 2,3 milyar günlük bisikletli turizm turu ile 20,4 milyon konaklamalı bisikletli tur düzenleniyor.

Günlük turlarda ortalama 14 Euro, konaklamalı turlarda ise 57 Euro günlük harcama yapılıyor. Avrupa'da bisikletli turizmden yıllık 44 milyar Euro gelir sağlanırken, EuroVelo ağı bu gelirden yılda 7 milyar Euro gelir sağlıyor.

Toplantıda konuşan Avrupa Bisikletliler Federasyonu EuroVelo Proje Birimi sorumlusu Jesús Freire, Avrupa Bisiklet Ağı'nın üyesi olan Türkiye'nin bisiklet turizmine en uygun kentlerinden birinin İzmir olduğunu söyledi. Bisiklet turizminin en çok gelir getiren turizm çeşidi olan kruvaziyer turizminden bile karlı olabileceğine dikkat çeken Jesús Freire, '"Avrupa Birliği rakamlarına göre kruvaziyer turizmden yıllık kazanç 39,4 milyar Euro iken bisikletli turizmin ekonomik getirisi yıllık 44 milyar Euro'" bilgisini paylaştı.

Yerli online rezervasyon siteleri

Travel Turkey Fuarı'nda online rezervasyon siteleri daha büyük alanlarda yer almış bu yıl. Özellikle booking.com rezervasyon sitesinin Nisan ayında '"haksız rekabete yol açtığı'" gerekçesiyle, TÜRSAB'ın girişimleri sonucu Türkiye erişiminin engellenmesinden sonra, '"yerli" online rezervasyon siteleri çoğalmış.

Fuara 160 metrekarelik sergilikle katılan "otelz.com" rezervasyon sitesinin satış direktörü Emir Uyanık, Nisan ayından bu yana sitelerinde kayıtlı tesis sayısının 6 binden 8 bine çıktığını belirtti. '"Bize göre, en pahalı oda boş oda'" diyen Uyanık, tesis doluysa kendilerinin de kazandığını, satışlarını ön ödemesiz erken rezervasyonla yaptıklarını anlattı. Online rezervasyon pazarındaki paylarının yüzde 40-45 dolayında olduğunu belirten Emir Uyanık, Ocak ayında sitelerinde 7 dilde hizmet vereceklerini söyledi, sitelerinin en önemli avantajının ön ödemesiz erken rezervasyon olduğu bilgisini paylaştı.

Fuarda karşılaştığımız '"kirayaortak.com'"un yöneticisi Ömer Kocamanoğlu ise 2015 yılında açılan sitelerinin öğrencilik yıllarında ev kirasını paylaşacak arkadaş arama fikrinden doğduğunu anlattı. Günlük kiraya ortak arayanlar için açılan sitenin müşterilerinin ağırlıkla öğrenci ve bekarlar olduğunu belirtti. Kocamanoğlu, günübirlik kiralanan evlerin kayıt dışı olduğu, güvenlik sorunu yarattığı yolundaki eleştirileri hatırlattığımda şunları söyledi:

"Biz güvenlik konusunda SMS ve e-mail aktivasyonuyla çalışıyoruz. Yer kiralayanın izni olup olmadığını soruyor, kiralayan bireysel ise kimlik bilgilerini alıyoruz. Hukuki süreç bizim için de önemli. Yüzde 75 gibi İstanbul, yüzde 10-15 Ankara ve İzmir'den müşteriler. Büyüyen bir pazar. Otelciler tepkili olabilir ama buraya gelen müşteri otel konforunu ya da hizmetini alamayacağını biliyor. Burada otel konforu ya da hizmeti yok elbette, rekabet edilebilir noktada değil. Kimlik bildirimi konusunda ise bizden kayıtların tutulması isteniyor ama bir yere bildirme talebi yok. İlanlar önce bir editör onayından geçiyor elbette, biz de otokontrolümüzü yapıyoruz içimizde."

Sağlık turizmi İzmir'de ne durumda?

İzleyici sayısı az da olsa, İzmir Sağlık Turizmi Derneği'nin (İZSATU) düzenlediği '"Sağlık Turizmi'" temalı panel önemli konuların ele alındığı bir etkinlikti. Panelde konuşan İZSATU Başkanı Dr. Bülent Cinel sağlık turizmi konusunun İzmir'de tam olarak oturamadığını söyledi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre İzmir'in sağlık turizminden yüzde 8 pay aldığını dile getiren Dr. Cinel, '"Sahip olduğu potansiyeli düşününce, İzmir'e bu rakamlar yakışmıyor. Ayrıca İzmir, bakanlığın açıkladığı termal turizm illeri içinde bulunmuyor. İzmir ileri yaş turizmine konumlanmış durumda'" dedi.

Panelde dernek üyesi Veysel Kapukaya sağlık turizmi teşviklerini anlattı. Ekonomi Bakanlığı'nın Alibaba.com gibi dijital sitelerde yapılacak tanıtımlarda ciddi teşvikleri olduğuna değindi. Çeşme Turizm Otelciler Birliği (ÇEŞTOB) Üyesi Kaan Bayhan, Çeşme'deki termal suyun mineral açısından çok zengin olduğunu belirtti. Bayhan, Çeşme'de yapımı süren ve 11 dalda hizmet verecek olan Termal Tedavi Merkezi'nin çevredeki otel ve konaklama tesislerinin potansiyelini artıracağını söyledi. Yaşar Üniversitesi'nden Doç. Dr. Sabah Balta ise İzmir'in sağlık turizmi alanında avantajlı ve dezavantajlı yönlerini anlattığı konuşmasında, kümelenme çalışmasının İzmir destinasyonu için yapılan bir güçbirliği çalışması olduğunu dile getirdi.