UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne girmek için geri sayımın başladığı Bergama'da, evrensel bir kültür mirası olarak tanımlanan antik şehir, şimdi de akıllı telefonlar ve tabletler aracılığıyla üç boyutlu olarak tanıtılmaya başladı. Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç "Tarih Üç Boyutlu Canlanıyor" projesiyle adeta “zamanda bir sıçrayış” yapıldığını söyledi.

Bilkom bilgisayar firmasının Bergama Belediyesi ile birlikte "Tarih Üç Boyutlu Canlanıyor" adlı sosyal sorumluluk projesini yaşama geçiriyor. Projeyle antik kenti gezmeye gelen ziyaretçiler bilgisayarlarına indirdikleri ücretsiz bir uygulamayla Kızıl Avlu, Zeus Sunağı, Athena Tapınağı, Zeus - Asklepion Tapınağı'nın iki bin yıl önceki görüntülerini 360 derece sanal olarak izleme olanağına sahip oluyor.

Antik kenti sanal olarak gezebilmek için, Apple iOS işletim sistemli cihazlar için iVisit Anatolia ücretsiz uygulamasının indirilmesi gerekiyor. Android sistemli cihazlar içinse alanlarda yer alan QR kodlarla (kare kod) işlem yapılabiliyor. Ziyaretçiler Asklepion'da, antik kentin girişinde belediye tarafından sağlanan kablosuz internet erişim hizmetiyle bu programları bilgisayarlarına indirebiliyor. Kodların olduğu alana tutulan akıllı telefonlarda beliren o bölgenin 2 bin yıl önceki halini 360 derece olarak izleyebiliyor.

Zamanda bir sıçrayış

Bilkom bilgisayar firmasının sosyal sorumluluk etkinlikleri kapsamında Bergama Belediyesi işbirliğiyle gerçekleştirdiği “Tarih Üç boyutlu Canlanıyor” projesi, önceki gün Bergama'da düzenlenen törenle yaşama geçti. Törende projede gönüllü olarak çalışan ve antik kentteki dört alanın üç boyutlu modellemesini gerçekleştiren Dokuz Eylül Üniversitesi, Gediz Üniversitesi ve Yaşar Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencilerine ve öğretim görevlilerine de birer teşekkür plaketi verildi.

Projeyle adeta “zamanda bir sıçrayış” yapıldığını anlatan Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç, Bergama'nın evrensel bir kültür mirası, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine aday kentlerden biri olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Bu listeye girebilmek için, aday kent olmak için bir takım kriterler var. Bu kriterlerden en önemlisi insan yaratıcılığının, insan zekasının olağanüstü birikimlerinden ve olağanüstü sonuçlarından birisi olması. İkibin yıl öncenin insan zekasının, yaratıcılığının o olağan dışı kentini, ikibin yıl sonraki insanların ve bilimin geldiği noktada olağanüstü yaratıcılıkla geliştirmiş oldukları küçücük bilgisayarlarla buluşturmuş oluyoruz. Yani ikibin yıl sonraki insan zekasının estetiğinin yarattığı işlerle, ikibin yıl sonraki insanların yaratımları arasında bir köprü, bir sıçrayış kurmuş oluyoruz. Umuyorum ki bu diğer antik kentlere de örnek olacak."

Bu tür çalışmaların turistik yönünü yanı sıra kentte yaşayan gençler için de büyük önem taşıdığını belirten Mehmet Gönenç, "Burada yaşayan gençlere de bizim nasıl bir hazine üzerinde, nasıl bir kentte yaşadığımızı küçük tabletleri de işin içine katarak göstermiş öğretmiş olacağız, çünkü galiba görerek öğrenmek en kolay en etkili yöntemlerden birisi" dedi. Bilkom Genel Müdürü Görkem Varlık ise Bergama Antik Kenti için gerçekleştirdikleri sosyal sorumluluk projesinin hem Türkiye'de hem dünyada ilk olduğunu belirtti.

Bergama'yı gezmeye gelenlerin akıllı telefonlarına bakarak burasının eskiden nasıl olduğunu görebileceklerini anlatan Varlık, üç boyutlu yaratma teknolojilerini ilk defa böyle tarihi bir eserin yaratılmasında kullandıklarını dile getirdi. Görkem Varlık, projenin Anadolu'daki başka antik kentlerin de ilgisini çektiğini belirtti. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki antik kentlerin de tanıtım için projeyle ilgilendiklerini belirten Varlık, Bergama'nın UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde hak ettiği yeri alacağına inandığını sözlerine ekledi.

İlk deneme Asklepion'da

Törenin ardından basın mensupları, üniversite öğrencileri ve Bilkom yetkilileriyle birlikte Asklepion'daki alanda projenin nasıl çalıştığına ilişkin bilgi verildi. Teleferikle çıkılan Asklepion alanında Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç, Bilkom Genel Müdürü Görkem Varlık öğrencilerle birlikte akıllı telefonlardan alandaki yapıların eski halini 360 derece sanal olarak izlediler.

Yeter ki gençlere fırsat verin

"Tarih Üç Boyutlu Canlanıyor" Projesi'nde modelleme çalışmalarını Dokuz Eylül Üniversitesi, Gediz Üniversitesi ve Yaşar Üniversitesi mimarlık bölümlerinden 12 öğrenci bölüm başkanlarıyla birlikte yürütmüş. Hepsi de fakültelerin başarılı öğrencileri arasından seçilmiş.

Çalışmaları bir ay sürmüş. Alanları tanımak için hafta sonları Bergama'ya giden gençler altı gün kentte kalmış. Daha sonra ofis ortamında Bergama Belediyesi'nin sunduğu rölövelerden yararlanarak üç boyutlu modellemeleri gerçekleştirmişler. Tüm detayları vermek zorunda olmaları onları bir hayli zorlamış. Sıkıştıkları yerde hayal güçlerini devre sokmuşlar.

Hayrullah Oktay Gediz Üniversitesi, Yağmur Yetim Yaşar Üniversitesi, Serkan Borazan ise Dokuz Eylül Üinversitesi'nin grup temsilcileri. Öğrenciler oluşturdukları dörder kişilik ekiplerle alanlara dağılmışlar. Çalışmaları Kızıl Avlu, Asklepios ve Akropol'da gerçekleştirmişler. Çalışma süresince gençler en çok en çok o dönemde ve o günkü teknolojik olanaklarla bu yapıların nasıl yapıldığına şaşırdıklarını söylüyorlar.

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesi'ne aday bir kentte, Türkiye'de ve dünyada ilk kez yerinde deneyim olanağı sunan projede yer almak ise onları çok gururlandırmış.
Öğrenciler adına törende söz alan ve aslen Bergama'lı olan Yağmur Yetim, "Türk gençlerinin ve tüm öğrenci arkadaşlarımın, dünyada birçok ilke imza atabilecek nitelikte zekaya, yeteneğe ve azme sahip olduğuna inanıyorum. Yeter ki, bize imkan verin, fırsat verin, teknoloji verin” diyor.

Gençlere, "Yine var mısınız böyle bir projeye?" diye soruyorum, "Elbette, seve seve" karşılığını veriyorlar. “Peki hangi antik kent?” diye sorduğumda hepsi birden "Efes" diye yanıtlıyorlar…

Kültür Mirası listesine girmek için son dönem

Bergama Antik Kenti UNESCO Dünya Kültür Mirası adaylığı için belediyede görevli özel bir ekip yürütüyor çalışmaları. "Tarih Üç Boyutlu Canlanıyor" Projesi'nde danışmanlık yapan Yaşagül Ekinci Danışan önümüzdeki yıl bu zamanlar kararın çıkmış olacağını belirtiyor. "2014 Haziran sonu gibi karar açıklanmış olacak. Biz hemen hemen onaylanır" diye düşünüyoruz. En kötüsü tarihi biraz ileriye atabilirler" diyor. 2013 Ocak ayında teslim ettikleri 700 sayfalık projenin çok detaylı bir proje olduğunu ve Bergama'nın listeye girmek için gerekli tüm kriterlere sahip bir kent olduğunu vurguluyor. Özellikle kentte yaratıcı insan dehasını öne çıkaran birçok ilkin bulunduğunu ve sahip olduğu ilklerle bu listeye girmeyi hak ettiğini belirtiyor.

Panorama Sergisi için önemli bir adım

Daha önceki paylaşımlarından biliyoruz ki, Bergama'ya dünyaca ünlü İranlı illustrator mimar Yadigar Asisi'nin 360 derece Panorama Sergisi'ni getirmek Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç için önemli bir hedef. Önceki yıl Berlin'deki Pergamon Müzesi'nde konuyla ilgili görüştüğümüz Gönenç, bunun için hem sponsor arayışının hem de Kültür Bakanlığıyla olan diyaloğun sürdüğünü belirtmişti. Tarih Üç Boyutlu Canlanıyor Projesi'nin başlangıç töreninde görüştüğümüzde son durumu sorduk kendisine. Kızıl Avlu'daki Topçu Kışlası'ndaki alanda projeyi gerçekleştirmek istediklerini ama alanın Milli Savunma Bakanlığı'na ait olduğunu belirten Gönenç, bu konuda önemli bir gelişme olduğunu belirtti. Gönenç konuyla ilgili olarak şu bilgileri verdi:

"Berlin'deki Panorama çok etkili bir projeydi. Buraya getirmek için bir takım girişimlerimiz oldu ama henüz olumlu bir gelişme yok. Ancak bir başka konuda olumlu bir gelişme var. Eski Topçu Kışlası olarak bilinen yer, Kızıl Avlu yanındaki alan, Kültür Bakanlığı'na tahsis oldu. En azından alanla ilgili bir olanak doğmuş oldu. Önümüzdeki günlerde sponsorlukla ilgili görüşmeler var. Umarım onlardan da olumlu bir sonuç gelir. Çabalarımız devam edecek."

Geçen yıl Berlin'deki Pergamon Müzesi'nde açılan Pergamon Panorama Sergisi'ni bir yıl içinde yaklaşık 1,5 milyon kişi gezmişti. İl Kültür Müdürlüğü'nün verilerinde Bergama Akropolü 2012 yılında gezen ziyaretçi sayısı toplam 274 bin 300, Asklepion'u gezen ziyaretçi sayısı 150 bin 808, Bazilika'yı gezen ziyaretçi sayısı 37 bin 429, Bergama Müzesi'ni gezen ziyaretçi sayısı ise 23 bin 630 kişi olarak açıklanmıştı. Yani, ne yazık ki, Bergama'ya gelen kayıtlı turist sayısı, Pergamon Müzesi'ndeki Bergama Sergisi'ni gezen ziyaretçinin yaklaşık üçte biri kadar olmuştu.

(Fotoğraflar: Saadet Erciyas)