Jale İnan - Arkeolojiye adanmış bir yaşam öyküsü 2023-01-03 20:31:06
Yazar: Saadet Erciyas - Kitap Dostu
Yazar Orhan Bahtiyar'ın kaleme aldığı, Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğu Prof. Dr. Jale İnan'ın yaşam öyküsünün anlatıldığı “Jale İnan - Bir Bilim Kadınının romanı" adlı biyografik roman İnkılap Kitabevi'nce yayımlandı. Jale İnan’ın romanı, özellikle arkeolojiye ve bilime gönül verenlerin mutlaka okuması gereken bir biyografik roman.
İzmir Arkeoloji Müzesi'nin kurucu müdürü ve Türkiye'nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan'ın kızı olan Jale İnan’ın yaşamı çocukluğundan başlayarak arkeolojiyle ve eski eserlerle iç içe geçmiş. Jale İnan, son derece azimli, babasını örnek alarak büyüyen ama hedefi hep onu onurlandırmak olan idealist bir bilim kadını olmuş.
Jale İnan, hiç Almanca bilmemesine karşın arkeoloji okumak üzere 1934 yılında Almanya'ya gitmiş. Üstün başarılarıyla aldığı bursla gittiği ülkede sadece Almanca değil, kısa sürede Latince de öğrenerek öğrenimi sürdürmüş. İkinci Dünya Savaşı'nın en yoğun yaşandığı günlerde bile arkeoloji eğitimini yarıda bırakmamış.
Jale İnan, bombardıman altında sığınakta çevresindekileri şaşırtarak ders çalışmaya devam etmiş. Eğitim süreci Berlin ve Münih üniversitelerinde 1943 yılında doktorayla tamamlayan Jale İnan, azmiyle kendini Alman arkeoloji dünyasına da kabul ettirmiş.
Jale İnan, lise yıllarında özel ders aldığı matematik öğretmeni, TÜBİTAK'ın kurucularından Prof. Dr. Mustafa İnan'la evlenmiş. Birbirini çok seven idealist iki bilim insanının örnek duruşlarıyla, onurlarından ödün vermeden ekonomik zorluklara direnişleri, evlatlarını kendileri gibi yurtsever ve iyi bir eğitimle yetiştirme çabaları, kendilerini işlerine ve öğrencilerine adayışları kitapta yer almış.
Romanda, Jale Hanım'ın Antalya'nın henüz geçite izin vermediği, ulaşımın atla, eşekle yapılabildiği taşlı topraklı yollarında azimle Perge ve Side antik kentlerinin gün ışığına çıkarış öyküsüne, çıkarılan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kuruluş çalışmasını da okuyoruz. Bir bilim kadınının topluma önderlik edişi, rol model oluşu gerçekten çok etkileyici.
Kitabın son bölümünde Jale İnan'ın gazeteci Özgen Acar ile birlikte Perge'den kaçırılarak Boston Müzesi'nde sergilenen "Yorgun Herkül" heykelinin Türkiye'ye iade sürecinde yaşanan çetin mücadele de anlatılmış.
•••
Yeni Çıktı
Tan Oral / Hüzüntü
Ülkemizin yetiştirdiği dünyaca ünlü karikatür sanatçılarından Tan Oral'ın "Hüzüntü yaza-dize" adlı kitabı MD Yayınları'ndan çıktı. Gündemi son derece yalın çizgilerle anlatmasıyla tanıdığımız Tan Oral, bu kez okura çizisiz bir kitapla ulaşıyor. Sanatçı, kitabını şu sözlerle anlatıyor: "Dünya kalabalığının kesintisiz uğultusu insanı etkiliyor. Önce hızlı duygu kabarması, ardından düşünce kıpırtısı, derken, kelimeleşmeye yönelen somutlanma çabaları. Mutluluk benzeri şaşkınlığın tadı ile unutma korkusu, kişiyi önlem alma, kâğıtlara not etme telaşına götürüyor. Sevdiğim bir deyişle, içinde yüzdüğüm insan denizinin bana vuran dalgaları çekildikçe kalan tortulardır bunlar. Çalışma hay huyu içinde ikide bir, bulundukları yerden başlarını uzatıp kendilerini hatırlamam için göz kırparlar. Bize düşense onları seçip sıralamak ve kitaplaştırmaktı, üzüntüye boşverip, onun yerine Hüzün ile yetinmekti!"
...
Pedallar görme engelliler için çevrilecek
İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde görme engelli bireyler için 8 Ocak 2023 Pazar günü bisiklet turu düzenlenecek. Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı - TÜRGÖK Farkındalık Sürüşü, 24 kilometrelik bir parkurda gerçekleşecek. Bisiklet turuyla, görme engellilere yönelik daha çok kabartma kitap basılabilmesi için farkındalık oluşturulması hedefleniyor. TÜRGÖK, Engelsiz İzmir, Umuda Pedal Derneği ve Eşpedal Derneği işbirliğiyle yapılacak etkinlikte, yaklaşık 200 bisikletli “Görmeyenler Daha Çok Kabartma Kitap Okusun Diye Umuda Pedal Çeviriyoruz” sloganıyla buluşacak. Bisiklet turu Bostanlı Yasemin Kafe’den saat 11.00’de başlayacak, İnciraltı Kent Ormanı Engelliler Eğitim Merkezi’nde sonlanacak. Kayıtlar 7 Ocak 2023 günü saat 23:59’da sona erecek. Maratona katılmak isteyen bisiklet sürücüleri www.maratonizmir.org alan adlı web sitesinden kayıt yaptırabiliyor.
...
Seyir Defteri 01 - Şehir Tiyatroları Yıllığı yayınlandı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları 2021-2022 Yıllığı "Seyir Defteri 01" adıyla yayınlandı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in ve Şehir Tiyatrosu Kurucu Genel Sanat Yönetmeni Yücel Erten'in önsözüyle başlayan yıllığın "Zaman Dizini" bölümünde Şehir Tiyatrosu'nun yeniden kuruluş süreci adım adım anlatılıyor. İzmir'de ilk Şehir Tiyatrosu'nun tarihçesine de yer “verilen yıllıkta, 2021-2022 sezonu oyunları "Azizname", "Tavşan Tavşanoğlu", "Mor Şalvar", "Robinson Dans Öğreniyor" adlı oyunların yazarı yönetmeni, konusu, afişleri, oyuncu kadrosu, teknik ekip ve yaratıcı ekipte yer alanlar tanıtılıyor. Yıllıkta Şehir Tiyatroları fikrinin yaşama geçirilmesinde büyük emeği olan, 2021 yaşama veda eden Prof. Hülya Nutku'ya da bir bölüm ayrılmış. Yıllıkta paylaşılan verilere göre, Şehir Tiyatroları 08 Ekim 2021-29 Mayıs 2022 tarihleri arasında dört oyun sahnelenmiş, 101 gösterim gerçekleşmiş. Bu oyunlar 11 bin 881 seyirci tarafından izlenmiş. Tiyatro kuruluş sezonunda sekiz ayrı ödül kazanmış.
•••
Müzik Kütüphanesi bağışlarınızı bekliyor
Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nin bahçesindeki tarihi yapıda 2022 yılının kasım ayında hizmete giren Müzik Kütüphanesi, kitap severlerin bağışlarını bekliyor. Müzik temalı yaklaşık iki bin eserin ve müzik CD'lerinin bulunduğu kütüphanede yerli ve yabancı bestecilere ait notalar da bulunuyor. Kütüphane müzik eğitimi alan gençlerin ve müzikologların yanı sıra müziğe ilgi duyan herkese açık.
Müzik Kütüphanesi'nin hemen yanında Aralık ayında kapılarını açan Çocuk Müzik Kütüphanesi bölümü de aynı anlayışla ancak çocuklara hizmet veriyor. Çocuk Kütüphanesi'nde çocuklara müzik sevgisini aşılayan çocuk kitapları bulunuyor.
Her iki kütüphane de hafta içi 09.00 - 17.30 saatleri arasında açık. 20 kişi kapasiteli Müzik Kütüphanesi'nde okurlara ödünç kitap verilmiyor, abonelik sistemi de uygulanmıyor. Okurlar çalışmalarını kütüphane içinde yapabiliyor. Yazar imza günlerinin de düzenlendiği Müzik Kütüphanesi'ne bağış yapmak isteyen kitap dostları 0 232 293 62 33 nuramalı telefondan iletişime geçebilir.
İzmirli sahafları umutlandıran festival
Sahaflar Derneği'nin çabasıyla 24-25 Aralık 2022 günlerinde Tarihi Havagazı Yerleşkesi'nde “Sahaf Festivali” düzenlendi. Yılın son günlerinde "İzmirli Sahaflar ile Nostaljik Yolculuk" sloganıyla gerçekleşen festival İzmir’de dükkanı bulunan sahafların katılımıyla gerçekleşti. Festival İzmirli sahafları umutlandırırken kitap meraklılarını da sevindirdi. 18 sahafın sergiliğiyle yer aldığı festivalde ikinci el kitapların yanı sıra, antika plak, efemera, dergiler, plaklar ve objeler satıldı. Hermes Sahaf, Karaburun Kitap, Belki Kitabevi, Parşömen Sahaf, Pia Kitabevi, Velespit Kitap, Kenar Kitabevi, Exlibris Kitabevi, PagosShaf, Baykuş Kitabevi, Volga Sahaf, Haziran Sahaf, Palto Kitabevi, Zorba Kitabevi, Yeşilyurt Kitabevi, Anka Sahaf, Zeugma Sahaf ve Ekmek Sahaf Havagazı Yerleşkesi’nde sergilik açan sahaflar oldu. Festivalin ikinci günü İzmir tarihine ait çok sayıda evrak, fotoğraf, kartpostal, ilk baskı ve imzalı kitapların satışa sunulduğu bir mezat da gerçekleşti. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliğiyle düzenlenen festivalin yılda iki kez yapılması planlanıyor.
...
Kosmos Dergisi 110 yıl sonra yeniden yayımlandı
Hermes Sahaf, İzmir'de 110 yıl önce basılan Rumca dergi Kosmos'un yılbaşı özel sayısını orijinal basımı ve Türkçe çevirisi ile yeniden okurla buluşturdu. Dergi okurlara özgün bir sahaf çalışması ve "110 yıllık bir yılbaşı armağanı" olarak sunuldu. Sahaflar Derneği Başkanı, Hermes Sahaf'ın sahibi Ümit Nar'ın projesi olarak yayımlanan Kosmos Dergisi, İzmir’de üç renkle çıkan ve fotoğraf kullanan ilk dergi olarak biliniyor. Kosmos, 1908 yılında II. Meşrutiyet’in hemen ardından iki “haftalık şehir mecmuası” olarak yayımlanmaya başlamış, sekiz yılın sonunda günlük gazeteye dönüştürülmüş. 1916'dan 1922’ye kadar günlük gazete olarak yayımlanmış. Kosmos’un Türkçe tercümesiyle yeniden yayımlanan 15 Aralık 1912 tarihli 96. sayısı, İzmir'in çok kültürlü geçmişine eğlenceli bir bakış sunuyor. 44 sayfadan oluşan ve koleksiyoner için 200 adet basılan dergi okurlara özel bez çantası ve bereketin temsili buğday başağıyla gönderiliyor. Çantada ayrıca küçük bir şişede İzmir’in ünlü Reyhan şerbeti de armağan ediliyor.
Efdal Sevinçli'nin Kent Kitaplığı'ndan yayımlanan “İzmir Basın Tarihi – Gazeteler Dergiler” kitabında Kosmos (Dünya) dergisinin başlangıçta onbeş günde bir yayımlanan bol resimli, kaliteli bir magazin dergisi olduğu belirtiliyor. Derginin 1913 yılında çocuklar, genç kızlar ve 20 yaş üstü kadınlar kategorilerinde bir güzellik yarışması da düzenlediği bilgisi yer alıyor.