Gazozhanesi olan sinema 2022-12-13 15:00:00
Gazozhanesi olan sinema
Yazar: Orhan Beşikçi
Sinema afişlerinin asılı olduğu araçlarla sokak aralarında megafonla yapılan anonsları anımsayanlar olacaktır. Sevilen artistlerin rol aldığı filmleri semt sinemalarında çiğdem çitleyerek izlemek bir dönemin yaygın olan eğlencesiydi.
Ailece gidilen yazlık sinemaların ahşap sandalyelerinde rahat oturmak için satın alınan minderler, mutlu sonla biten filmlerde havada uçuşur, film şeridinin kopması ıslık çalınarak protesto edilirdi. Aralarda sinema büfesi hareketlenir, gazoz kapakları patlatılarak açılır, büfeciler büyük küçük herkese gazoz yetiştirmeye çalışırdı…
Makine dairesi ile perdesi arası 65 metre olan, sandalye ve localarda aynı anda 3 bin 800 kişinin birlikte film izlediği iki buçuk dönümden fazla bir alana sahip Efe Sineması, döneminin büyük yazlık sinemalarından biriydi.
1966 yılının Mayıs ayında Ferahlı Mahallesi’nde hizmete giren, içbükey perdeye sahip Efe Sineması’nın bulunduğu alan kayalık olduğu için dinamitle parçalanıp, insan ve makine gücüyle düzgün hale getirildi…
Efeoğlu Ailesi tarafından işletilen Efe ve Efedayı sinemalarında gazoz tüketimi fazla olunca, sinemanın batı köşesine gazoz imalathanesi kuruldu. Daha önce gazoz üreten sinema görmediğim için merakımdan yıkık gazozhane enkazında üzerinde “Efe” yazan gazoz şişesi aramanın heyecanını yaşadım.
Efe Sineması dönemin ünlü şarkıcılarının konserlerine de ev sahipliği yaptı. Ferahlı Mahallesi sakinleri, Yılmaz Güney, Cüneyt Arkın, Fatma Girik, Türkan Şoray gibi ünlü yıldızları ve karakter oyuncularını galalarda ilk kez bu sinemada gördüler.
Daha da ilginç olanı sinemacılar izleyici sayısını arttırmak için sahnede sergiledikleri, televizyon, çamaşır makinesi, buzdolabı, radyo gibi eşyalarla, bilet numarasına göre çekilişler yapıp seyircilerini ödüllendirdiler…
Şimdi gelelim asıl anlatmak istediğime…
Günümüzde göç hareketinin yoğun yaşandığı Ferahlı Mahallesi’nde kapıları kapalı olsa da döneminin önemli sosyal ve kültürel olaylarına tanıklık etmiş 56 yıllık Efe Sineması’nın perdesi ve arsası kaderine terk edilmiş durumda.
Eski İzmir mahallelerinde anısı olan benzer sinemaları yeniden hayata geçirip sosyal ilişkileri güçlendirecek merkez haline getirmek mümkün. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Namazgâh’ta Gönül Sineması’nda yaptığı çalışmanın benzerini, Efe Sineması’nda yapıp, hayata geçirebilirse önemli bir kültür hizmetine imza atmış olur.
Efe Sineması’nın yeniden perdesini açması, yaklaşık 13 bin insanın yaşadığı yorgun Ferahlı Mahallesi’ni, bir nebze olsun ferahlatır mı?
Ferahlatacağı düşüncesindeyim…
2024-11-27 23:21:44
Basmane Garı anıları
Demiryolu tutkunu yazar Orhan Berent’le Basmane ve Basmane Garı üzerine konuştuk.
"Kaçırdıkları trene yetişmek için atletleri kıskandırırcasına depara kalkanlar"
... Devamı
2024-08-27 23:00:00
Serdar Çelenk
Profesyonel turist rehberi Serdar Çelenk, Basmane’yi vitrini bozuk kuyumcu dükkânına benzetir, "Elinizde dünyanın en kıymetli mücevheri de olsa özensiz bir sergilemeyle farkındalık yarat... Devamı
2024-07-02 22:00:00
Taş yerinde ağırdır
Karakadı Hamamı’na "Lüks Hamam", Tevfik Paşa Konağı’na "Paşa Konağı", Debbağzâde İbrahim Efendi Yahudihanesi’ne "Mavi Kortijo" derseniz, kente ve kentin hafızasına zarar verirsini... Devamı
2024-05-21 16:52:20
Basmane bölgesinde bir tarihi katman
Basmane Garı’nın kuzey doğusunda Ermeni ve Rum mahallelerinin sınırında bulunan, eski bir yapıdan kalma duvarın temellerinde Roma ya da Erken Bizans Dönemi blok taşları görülmektedir. ... Devamı
2023-06-14 22:48:22
Mimar Necmeddin Emre'nin Kokluca'da annesi için mezar tasarımı
Cumhuriyet döneminde gömüye açılan Kokluca Mezarlığı’nı ziyaret ederseniz günümüzün modern mezarları arasında, sayısı çok fazla olmasa da Osmanlı dönemine ait mezar ve mezar ta... Devamı
2022-12-13 15:00:00
Gazozhanesi olan sinema
Sinema afişlerinin asılı olduğu araçlarla sokak aralarında megafonla yapılan anonsları anımsayanlar olacaktır. Sevilen artistlerin rol aldığı filmleri semt sinemalarında çiğdem çitle... Devamı
2022-06-15 22:00:00
Sinagog avlusunda at nalları
Çatısı göçmüş, pencere kemerleri tuğla örülü, taş duvarlı Orehim Forasteros Sinagogu, enkaz haliyle bile görenlerin ilgisini çekiyor. "Forasteros" İspanyolca'da “yabancı” anlamı... Devamı
2021-10-04 09:15:00
Şifacı annenin oğlu Albert Karmona
Sefaradlara özgü tedavi eylemi yüzyıllar içerisinde bir sanat dalı olarak gelişmiştir. Bu sanat dalına "arte de curar" (iyileştirme sanatı) adı verilmektedir. Formüller ve dualar tedavi ... Devamı
2021-07-20 20:30:00
Başkan Tunç Soyer’le üçüncü Basmane buluşması
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le üçüncü Basmane gezisine Kervan Köprüsü’nden başladık. Geziye, Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Turgay, Başkan Danışmanı A... Devamı
