İzmir'in düşman işgalinden kurtuluşunun 100. Yılı'nda İzmir'de düzenlenen ve görülmesi gereken önemli sergilerden biri Karşıyaka Belediyesi’nce Bostanlı Şehitler Bulvarı üzerindeki katlı otopark binasının çatısında açıldı. Çatı Bostanlı’da 11 Eylül 2022 günü açılan "Ateş Çemberinde İzmir - İşgalden Kurtuluşa" başlıklı sergi 11 Aralık 2022 gününe kadar ziyaret edilebilecek. Sergilenen çalışmalar Nejat Yentürk koleksiyonu ve arşivinden seçilen fotoğraf, belge, gazete, kitap ve haritalar eşliğinde hazırlandı. 

Sergi, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasının ardından 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in Yunanistan tarafından işgal edilmesiyle başlayan Milli Mücadele ve kurtuluş sürecini kapsıyor. Serginin odaklandığı ana başlıklardan birini Yunan ordusunun işgal boyunca Batı Anadolu'da meydana getirdiği tahribat ve zulümler ile Türk tarafının yaşanan olayları dünya kamuoyuna duyurma çabaları oluşturuyor. Osmanlı ve Ankara Hükümetleri ile Türk aydınlarının bu amaçla hazırladığı bazıları ilk kez gün yüzüne çıkan propoganda yayınları sergide dikkat çeken belgeler. 

Sergi tarihin gördüğü en büyük yangınlardan biri olan İzmir yangınına ilişkin aydınlatıcı bilgiler, belgesel niteliğindeki fotoğraflar ve filmlerle dikkat çekiyor. Yunan ordusunun Büyük Taarruz sonrası geri çekilirken yakıp yıktığı köy, kasaba ve şehirlerde uyguladığı insanlık suçlarına akıl almaz şiddete ilişkin tüyler ürpertici görseller 100 yıl sonra "unutulmaması unutturulmaması gereken" gerçekleri bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu yürek burkan fotoğraflar sergide +18 uyarısı bulunan özel bir bölümde görülebiliyor.

Küratörlüğünü koleksiyoncu ve araştırmacı Aybala Yentürk’ün üstlendiği "Ateş Çemberinde İzmir - İşgalden Kurtuluşa" başlıklı serginin tasarım ve kurulum süreci tümüyle Karşıyaka Belediyesi tarafından gerçekleştirildi. Sergide yer alan bilgilerin koleksiyoner ve yazar Dr. Nejat Yentürk tarafından kaleme alındığı, belediyenin sponsorluğunda basılarak halka ücretsiz dağıtılacağı belirtildi. Ücretsiz olan sergi Pazartesi hariç hergün 10.00-18.30 ve Perşembe günü 10.00 - 20.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.

•••

Unutulmaması ve unutturulmaması gereken büyük bir başarı yeniden anımsatılıyor 

Türk Basınında 9 Eylül 1922-1939 

İzmir Ticaret Odası (İZTO), İzmir’in kurtuluşunun 100. yılı, odanın kuruluşunun 137. Yılı dolayısıyla hazırlattığı “Türk Basınında 9 Eylül 1922-1939” adlı kitabı okuyucuyla buluşturdu. İzmir Ticaret Odası Kültür, Sanat ve Tarih Yayınları’nca yayımlanan kitap Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Erkan Serçe tarafından hazırlandı.

432 sayfalık eserde, 9 Eylül 1922’nin öncesinde ve sonrasında yaşananlar, 15 yıllık gazete arşivleri taranarak ele alındı. Cumhuriyet’in ilk 15 yılında Türkiye’de yayınlanan gazete ve dergilerde yer alan 9 Eylül ile ilgili görsel ve yazılı belgeler Dr. Erkan Serçe tarafından seçilerek bir araya getirildi.

Çalışmaya konu olan 9 Eylül’le ilgili gazete ve dergi haber ve makaleler, Merve Nur Karagül tarafından eski harflerden günümüz alfabesine aktarıldı. Dönemi yaşayanların anlatımları kitabı zenginleştirdi. İzmir Ticaret Odası tarafından desteklenen çalışmalar sonucunda döneme ışık tutan kaynak niteliğinde bir eser ortaya çıktı. Kitabın görsel arşiv araştırmasını DEÜ Öğretim Üyesi Dr. Erkan Serçe'nin yanı sıra DEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü Öğretim Görevlisi Ömer Durmaz gerçekleştirdi.

9 Eylül Türkiye için de önemli 

Dr. Erkan Serçe, yayına hazırladığı kitapta İzmir’in Kurtuluşu olan 9 Eylül’ün sadece İzmir ve İzmirliler için değil, bütün Türkiye için öne çıkan tarihlerden biri olduğunun görüldüğünü söylüyor. Dr. Serçe, “İçinde bulunduğumuz yıl 137. kuruluş yıldönümünü yaşayan ve bu bakımdan İzmir’in en köklü kurumlarından biri olan İzmir Ticaret Odası’yla, İzmir’in kurtuluşunun 100. yılında kalıcı bir çalışma yapmak benim için önemli bir gurur duyma vesilesi oldu. Bu nedenle, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mahmut Özgener’e ve Yönetim Kurulu Üyelerine müteşekkirim” diyor.

Çalışmada İzmir Milli Kütüphanesi gazete koleksiyonu, Ankara Milli Kütüphanesi, İBB Atatürk Kitaplığı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi, APİKAM ve SALT Araştırma dijital koleksiyonlarından yararlanılmış.

Kitap için dönemin yerel ve ulusal gazetelerinin yanı sıra uluslararası gazeteler, süreli yayınlar taranmış. Bu yayınlarda yayımlanan 9 Eylül'e ilişkin haberlerin sayfaları birbirinden güzel görsellerle tamamlanmış. Kitaptaki son derece özenli ve yüksek çözünürlüklü olarak yer alan fotoğraflar, illüstrasyonlar, kartpostal ve posterler, resimler ise oldukça etkileyici. Kitabın görsel olarak zenginleşmesinde Ömer Durmaz, Orhan Beşikçi, Gökhan Akçura, Cengiz Kahraman, Yavuz Çorapçıoğlu, Aybala ve Nejat Yentürk koleksiyonlarıyla katkılı olmuş. 

9 Eylül törenlerinin son derece görkemli bir şekilde kutlandığı 17 yıllık süreçteki süreli yayınların ele alındığı kitapta yer verilen 9 Eylül resmi geçitleri, bu geçitlerde öğrenciler, sporcular, esnaf ve İzmirlilerin taşıdıkları pankartların, merasim alaylarının yer aldığı fotoğraflar gerçekten etkileyici. Fotoğraflardaki gurur, çoşku, neşe, sahiplenme ve heyecan kentimizin bu çok özel gününe ilişkin başka bir farkındalık oluşturuyor. 

Öte yandan bu özel eser, İzmir'in kurtuluşunun 100. yılında yeni kuşaklara yaşanan acıları, kazanılan zaferin büyüklüğünü, ülkeyi bugün yaşadığımız barış ortamına taşıyan Atatürk'ün ve yol arkadaşlarının önemini ve değerini "unutulmaması ve unutturulmaması gereken" büyük bir başarıyı da yeniden anımsatıyor.

•••

Okurlar Kitap Fuarı'nı bekliyor 

Gaziemir'deki Fuarİzmir alanında ilk kez düzenlenecek İzmir Kitap Fuarı'nın (İZKİTAP) hazırlıkları sürüyor. Fuar 28 Ekim - 6 Kasım 2022 tarihleri arasında, 27 bin 250 metrekarelik bir alana sahip olan B Hol'de gerçekleşecek. İZKİTAP, yayınevleri ve yazarları İzmirli okuyucularla doğrudan buluşturmayı amaçlıyor. 9 gün sürecek fuara kitap, gazete ve dergi yayıncıları, süreli ve süresiz yayınlar, sivil toplum kuruluşları, medya kuruluşları katılabiliyor. İZFAŞ ve SNS Fuarcılık tarafından gerçekleştirilecek fuarda yazarlarla söyleşiler, imza günleri, paneller, canlı yayınlar ve özel etkinliklerin yapılacağı belirtiliyor.

Pandemi sonrası ilk yüz yüze fuar

İZKİTAP Fuarı, pandemi sonrası İzmir'de gerçekleştirilen ilk yüz yüze fuar olacak. İzmir’de kitap dostlarının uzun yıllardır izlediği kitap fuarı, Türkiye Yayıncılar Birliği ve TÜYAP ortaklığında Kültürpark’ta düzenleniyordu. TÜYAP Kitap Fuarı’nın sonuncusu 6-14 Nisan 2019 tarihlerinde yine Kültürpark’ta 24. kez gerçekleşmişti. Ancak 25. Yılda yapılması planlanan kitap fuarı, pandemi nedeniyle üç kez ertelenmişti. Okurların büyük merakla beklediği fuar için İZFAŞ geçen yıl pandemi döneminde farklı bir çalışma gerçekleştirmişti. Kitap fuarını 28-30 Mayıs 2021 tarihleri arasında sanal ortamda düzenlemişti. 

•••

İzmir'deki halk kütüphanelerinin Covid-19 deneyimleri kitaplaştı 

İzmir'deki halk kütüphanelerinin pandemi sürecinde yaşadığı deneyimleri içeren araştırma "Covid-19 Salgın Döneminin Kültürel Etkileşim ve Sosyalleşme Mekânı Olarak Halk Kütüphanelerine Etkisi: Normalleşme Süreci İçin Öneriler Eşliğinde İzmir Örneği" adıyla yayımlandı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Bilgi Belge Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Akkaya'nın önderliğinde, Doç. Dr. Gülten Alır Derbent ve Dr. Öğretim üyesi Özgür Polat imzasıyla yayımlanan kitap İzmir'deki halk kütüphanelerinin Covid-19 döneminde yaşadığı deneyimleri içeriyor. Prof. Dr. Akkaya pandeminin yaşandığı iki yıl boyunca halk kütüphanelerinin neredeyse hiç kapanmadığını ve çalışanların yaşadıkları bu eşsiz deneyimi gelecek kuşaklara kitap olarak aktardıklarını belirtti. Araştırmanın İzmir'deki Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan halk kütüphaneleri çalışanlarıyla gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Akkaya çalışmalarında dünyadaki farklı ülkelerin kütüphanelerini de halk kütüphaneleriyle karşılaştırdıklarını söyledi. İzmir'deki kütüphanelerle ilgili belki de ilk kez böyle bir çalışmanın yapıldığını dile getiren Prof. Dr. Mehmet Ali Akkaya çalışmalarının kütüphanecilerin Covid-19 sürecinde hizmetlerini aksatmamak için özveriyle çalıştıklarını ortaya koyduğunu belirtti.