Agora Ören Yeri ana giriş kapısının bulunuşu 2021-11-23 19:00:30
Yazar: Alahattin Gürırmak
Agora Ören Yeri ziyaretçi girişi 2021 Eylül ayında güney yönündeki üst kapıdan alt tarafa, Çankaya çok katlı otopark arkasındaki kapıya alındı. Bu değişiklikle birlikte Smyrna Agorası'nın yerli ve yabancı ziyaretçi sayısının hızla arttığı belirtiliyor.
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün müze ören yeri istatistiklerine göre, Agora Ören Yeri'ni 2021 yılının Haziran ayında 2 bin 166, Temmuz ayında 3 bin 892, Ağustos ayında 4 bin 239 kişi gezmiş. Ekim ayında ziyaretçi sayısı 5 bin 170 olmuş. Ocak - Ekim döneminde toplam 23 bin 61 kişi ziyaret etmiş.
Agora Ören Yeri ziyaretçi girişinin otobüs, metro ve tramvay hatlarına yakınlaşmasının, kendi taşıtıyla gelenler için Çankaya Katlı Otoparkı'nın getirdiği kullanım kolaylığının ziyaretçi sayısı artışında etkili olduğu dile getiriliyor.
***
Bundan 25 yıl önceydi. İzmir Arkeoloji Müzesi'nde araştırma görevlisi Yusuf Gül ağabeyim çalıştığım gazeteyi aradı. Agora Ören Yeri'nde dört belediye işçisiyle araştırma ve sondaj kazıları yaparken Agora'nın ana giriş kapısını bulduğunu belirtti. Gelip haberini yapabileceğimi söyledi.
Çağrısı üzerine gittiğimde Antik Agora'nın gerçek giriş kapısı yıkıntılar arasında, önümde duruyordu. Kapının hemen kenarında Ateş tanrısı Vesta'nın (Hestia) kiremitten yapılma kırık heykeli duruyordu. (Bu heykelin parçalarının yapıştırmalarına / birleştirmelerine de yardımcı olmuştum.)
O sıra çalıştığım gazetede "Agora'nın ana kapısı bulundu" başlaklı haberim yayımlandı. Haberden sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi bu yeni noktanın önünü kapatan mezbelelik halindeki dokuz binayı kamulaştırarak yıktı. Böylece Antik Agora'nın gerçek ana girişi tam 25 yıl önce ortaya çıkarıldı.
Geçen gün Agora Ören Yeri'nin önünden geçerken aklıma geldi, hatıralarım canlandı. "25 yıl önce müzeci Yusuf Gül ağabey belediye işçileriyle imkansızlıklar içinde çalışırken ana giriş kapısını saptamasaydı, ben de haberini yaparak yetkililere ve ilgililere duyurmasaydım ne olurdu?" diye aklımdan geçirdim.
Herhalde bu kapının keşfi daha uzun yıllar alabilirdi. Zira 1940'lı yıllardan 1996'lara kadar Agora Ören Yeri için yeni kazılara bütçe ayrılmadığından ara verilmişti. Varsın müzeci Yusuf Gül'ü, gazeteci Alaattin Gürırmak'ı kimse hatırlamasın, önemli olan ören yerinin bugünlere gelmesi, kazıların devam etmesi...
Bu satırların arasında 46 yıl önce; 1975 yılında çekilmiş siyah-beyaz bir fotoğrafı paylaşmak isterim. Antik Agora'nın sütunları önünde poz verip hatıra fotoğrafı çekilen kişi benim.
2014 yılında Agora Ören Yeri içinde kaldığı için kamulaştırılan bir evde tam 18 yıl ikamet etmiştim. Yani Agora semtinin eski sakinlerindenim. Görülen mermer sütunlara 40 metre kadar ötede 18 yıl başımı yastığa koyup uyumuşluğum var.
Aslını bir türlü bulamadığım renkli fotoğrafta İzmir Arkeoloji Müzesi Araştırma görevlisi Yusuf Gül ağabeyimle İzmir Atatürk Meydanı'ndaki (Konak) tarihi Saat Kulesi önünde çekilen hatıra fotoğrafımızı görüyorsunuz.