Roma'yı kuran Etrüskler Ayvalık adalarında yaşamış olabilir mi? 2021-11-16 18:00:00
Roma'yı kuran Etrüskler Ayvalık adalarında yaşamış olabilir mi? 2021-11-16 18:00:00
Yazar: Uzm. Dr. Metin Özer
Ayvalık'ta Lale Adası'ndaki kayaya oyulmuş, iki bebeği emziren dişi kurt kabartması 2013 yılında kimliği belirsiz kişilerce tahrip edilmişti. Sonraki yıllarda ise kaya resmi tamamen yok edilmiş, yerine binalar yapılmış, elimizde sadece resimleri kalmıştır. Bölgede başka tarihi eserler de olduğu söylenmektedir.
Ayvalık adalarına Ayvalık'tan çok önce yerleşilmişti
Ayvalık adaları, Ayvalık'tan çok önce Bizans ve Türk yerleşkesi olmuştu. Piri Reis'in 1513'de yazdığı Kitab-ı Bahriye adlı kitabında sadece “Yund (Cunda) adaları” yer alır. Yund veya yunt Türkçe “at” anlamına gelir. İzmir ve Manisa illeri sınırları içinde kalan Yunt adlı dağlar da vardır.
Evliya Çelebi de 16. Yüzyıl sonlarında “Ayvalık” adından bahsetmez. 1462'de Türk akıncıların Midilli'ye geçmek için Karaayıt Köyü civarındaki Ayazmant iskelesini kullandıkları anlatılır. Yorgi Sakkari “Ayvalık tarihi” adlı kitabında Ayvalık'ın kuruluşunun ancak 16. Yüzyıl sonları ile 17. Yüzyıl başlarında olduğunu işaret etmektedir.
Emziren dişi kurt efsanesi, Cunda ve Roma
Etrüsklerin efsanesinden esinlenen, M.Ö. 5. Yüzyıl'da yapılmış Romus - Romulus kardeşleri emziren dişi kurt heykeli tüm dünyaca bilinmektedir. Tacikistan'da, Özbekistan'da da benzer kurt efsaneleri ve heykelleri vardır.
Yunan tarihçi Herodot'a göre Etrüskler Anadolu'dan, Lidya topraklarından İtalya'ya göç etmişlerdir. 2004 yılında Turin Üniversitesi'nden Alberto Piazza tarafından yapılan genetik çalışmaya göre M.Ö. 7. ve 3. yüzyıllar arasında yaşamış Etrüskler'e ait 80 iskeletten alınan DNA örnekleri, Etrüskler'in bugünkü Türkiye'den İtalya'ya göç ettiklerini doğrulamaktadır. [1]
1773 öncesi Cunda ve Ayvalık
Osmanlı yönetimi 1773 - 1923 yılları arasındaki dönemde Ayvalık için özerklik ilan etmiş, az sayıdaki devlet görevlileri dışında tüm Türkler'in kentin dışına çıkarılmasını içeren bir ferman yayınlamıştı. Bu dönemde zenginleşen Rumlar'ın yapılarının büyük çoğunluğu halen ayaktadır. 1773 yılı öncesi Cunda ve Ayvalık tarihi pek bilinmemektedir.
Dişi kurt efsanesi Hıristiyan Bizans'a kadar uzanmaktadır. Buradan yola çıkanlar, Lale Adası'ndaki bebekleri emziren dişi kurt kabartmasının bilimsel bir veri olmasa da M.Ö. 330'da yapıldığını yazmaktadırlar. Kaliteli heykeller yapılan Bizans döneminde kaya resimleri kazınacağı kulağa pek mantıklı gelmemektedir.
2017'de Balıkesir - Edremit - Altınoluk Antandros Parkı'nda dişi kurt heykelinin açılışı gerçekleştirilmiştir. Belki de Ayvalık adalarında da Türk kökenli olduğu düşünülen Etrüskler yaşamış, kayalara kazınmış eserler de onlardan kalmıştır.
Başka bir deyişle Roma'yı kuran Etrüskler Ayvalık adalarında yaşamış olabilirler. Ayvalık'ta 150 yıllık özerk Rum dönemi yapıları ön plana çıkarılırken, Ayvalık adalarındaki binlerce yıllık tarihli eserler bilinmemekte, tamamen yok olmakla karşı karşıya kalmaktadırlar.
Kaynak:
[1] https://tr.wikipedia.org/wiki/Etrüskler
