Smyrna antik tiyatro kulisinde antik tuvalet bulundu 2021-11-03 18:18:30
Yazar: Güncel Haberler
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle beş yıldır kazı çalışmalarının sürdüğü Smyrna Antik Kenti'ne ait tiyatroda, sanatçıların kullandığı düşünülen bir latrina (tuvalet) bulundu. Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy, Akdeniz’de ilk kez bir tiyatro sahne binası içinde, bir mekanın tuvalet olarak kullanılmış olduğuna tanık olduklarını söyledi.
İzmir’in Kadifekale semti yamacında bulunan, yaklaşık 2 bin 400 yıllık Smyrna Antik Kenti'nde İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de desteğiyle sürdürülen kazı çalışmaları sırasında antik kente ait tiyatroda, latrina (tuvalet) yapısı bulundu. Smyrna Antik Kenti Kazı Başkanı, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Türk-İslam Arkeolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Akın Ersoy çalışmalarda hiç beklemedikleri buluntularla karşılaştıklarını belirtti.
Doç. Dr. Ersoy, “Bizim bildiğimiz tiyatroların yakınlarında, gelen izleyicilere hizmet eden latrinalar var ama böyle tiyatronun sahne binası içerisinde bir mekanın tuvalet olarak kullanılıyor olması bir ilk” dedi. Doç. Dr. Akın Ersoy, buldukları latrinanın 12-13 kişinin birlikte kullanabileceği, Anadolu’da daha sık görülen şekliyle "U" planlı oturma düzenine sahip bir tuvalet olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çok sayıda kişinin bir arada bu tuvalet mekanını kullanması aynı zamanda sosyalleşmeyi de beraberinde getiriyordu. Sadece sahne binasında çalışan ve yine tiyatroda performans gösteren sanatçılar tarafından kullanıldığını düşünüyoruz. Çünkü sahne binası izleyiciye kapalı. Kapalı alanda bulunduğu için bunun ‘sanatçı tuvaleti’ olarak değerlendirmek mümkündür. Bu da Akdeniz coğrafyasındaki tiyatrolarda bir ilk olarak karşımıza çıkıyor."
Doç. Dr. Ersoy, tiyatro tarihinin Milattan Önce 2. Yüzyıl'a dayandığını, latrinanın ise Milattan Sonra 2. Yüzyıl'da tiyatroda yapılan büyük çaplı değişiklikler sırasında inşa edildiğini düşündüklerini belirtti. İki yapının da Milattan Sonra 5. Yüzyıl'a kadar kullanıldığı bilgisini verdi.
Latrinanın özellikleri
20 bin izleyici kapasiteli Smyrna Antik Tiyatrosu’nda bulunan latrina, yaklaşık 40 santimetre yüksekliğinde. 60 ile 70 santimetre aralıklarla kişilerin yan yana oturabilecekleri bir yapı. Bankın önünde taban seviyesinde sürekli temiz su akan yine U planlı 8-10 santimetre derinliğinde bir su oluğu yer alıyor. Sürekli akan temiz su oluğu kişilerin sopaya bağlı bir sünger yardımıyla temizlenmesini sağlıyor. Oturma bankları çoğunlukla olduğu gibi Smyrna örneğinde de ahşap. Tuvalet delikleri ise anahtar kilidi formunda.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Smyrna Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının ana destekçisi. 2012 yılından bu yana İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kazıya verdiği destek miktarı 12 milyon lirayı aştı.