Taşıt sayısının 1 milyon 200 bine dayandığı İzmir'de, 2014 yılında meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarında önceki yıla göre yüzde 14'lük artış yaşandı. Bu artışta başrolü motorsiklet kazaları alırken, trafikten sorumlu İl Emniyet Müdür Yardımcısı Süleyman Kutay, 2015 yılı boyunca hedeflerinin "trafikte öncelikle yaya" kampanyasıyla yaya ölümlerini ve motorsiklet kazalarını azaltmak olduğunu söyledi. Kutay, bu amaçla 9 Mayıs 2015 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi'yle birlikte, farkındalığı arttırmak adına İzmir'de ulusal düzeyde bir "motorsiklet paneli" düzenleneceğini belirtti.

İstatistikler iç karartıcı

Türkiye'de trafik kazası sonucu ölümler nedeniyle her yıl yaklaşık 10 binin üzerinde vatandaş yaşamını yitiriyor. Trafik kazası sonucu ölümler, Sağlık Bakanlığı verilerine göre bilinen tüm ölüm nedenleri içinde üçüncü sırada yer alıyor. 2008 yılında başlatılan "Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı" kapsamında Türkiye'de 2020 yılına kadar trafik kazası nedeniyle meydana gelen bu ölümlerin yüzde 50 oranında azaltılması hedefleniyor.

2015 yılı itibariyle araç sayısı 1 milyon 193 bin 176 olarak saptanan İzmir'de il genelinde geçtiğimiz yıl 199 ölümlü, 8 bin 997 yaralanmalı trafik kazası olmuş. Bu kazalarda 227 kişi yaşamını kaybetmiş, 12 bin 484 kişi yaralanmış. 2013 yılına göre ölümlü trafik kazalarında yüzde 10, yaşamını kaybedenlerin sayısında ise yüzde 4'lük azalma olmasına karşın yaralamalı kaza sayısında yüzde 11'lik artış yaşanmış. Kent merkezinde ise 2014 yılında ölümlü trafik kazalarında bir önceki yıla göre yüzde 15'lik azalma, yaşamını kaybedenlerin sayısında ise yüzde 16'lık azalma olmuş. Ancak yaralanmalı kaza sayısında 2013'e göre yüzde 14'lük artış yaşanmış.

İzmir'de 2014 yılında ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarının artış gösterdiği karayolları, Ankara Yolu, Kemalpaşa Yolu, Çanakkale Yolu (Menemen ve Bergama) ve Seferihisar yolu olmuş. Torbalı ve Çeşme 2014 yılında en fazla ölümlü trafik kazasının yaşandığı ilçeler olarak istatistiklerde yerini almış. 2014 yılında kent merkezinde Nisan, Mayıs, Haziran, Ağustos, Kasım ve Aralık aylarında daha fazla trafik kazası meydana gelmiş. Kent merkezinde özellikle Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günlerinde daha fazla yaralanmalı trafik kazası meydana geldiği saptanmış. Trafik kazalarının il merkezinde de şehirlererası yollarda da en çok 14.00 - 20.00 arasında olduğu saptanmış.

Trafikte öncelik yayaların

Yenişehir'deki Trafik Hizmet Binası'nda bir araya geldiğimiz Trafikten Sorumlu İl Emniyet Müdür Yardımcısı Süleyman Kutay, 2015'de "yaya" ve "motorsiklet denetimleri" konusuna öncelikle önem verdiklerini belirtiyor. Yaya ölümleri konusunda İzmir'in diğer illerden çok farklı durumda olmadığına değinen Kutay, hem yayalarda hem de sürücülerde "geçitte önce yaya" farkındalığını arttırmak üzere çalışmalarını yoğunlaştırdıklarını belirtiyor. Süleyman Kutay, "Trafikte çözümün anahtarlarından biri, yolu kullananların gönüllü olarak trafik kurallarına uymaları" derken şu bilgileri paylaşıyor:

"Bu gönüllü uyma mantığından hareketle 'trafikte gönüllü uyum' adı altında bir çalışma başlattık. Bunda birinci olarak yayalar var. Yaya geçitlerinden ışıklara uyarak geçmeleri için farkındalık yaratmak adına günübirlik çalışmalar yapıyoruz. Pilot olarak saptadığımız bölgelerde, örneğin Karşıyaka'da, Bornova'da trafiğin yoğun olduğu saatlerde yaya geçitlerinde bisikletli trafik polislerimizi görevlendirdik. 'Geçitte önce yaya' yaklaşımıyla broşürlerle uyarılarda bulunuyoruz, yaya geçidi ve ışığı kullanmalarına yönelik trafik kültürü yaratmaya çalışıyoruz. Bir taraftan da sürücülere aynı şeyi yapıyoruz. 'Burası yaya geçidir, dur ve yol ver yayaya' diyoruz. Bir sene boyunca bunu işleyeceğiz. Geçitte önce yaya. "

Kask hayattır, kendin için tak

Süleyman Kutay, geçtiğimiz yıl yaptıkları denetimlerde kask takmayan 15 bin sürücüye ceza yazdıklarına dikkat çekiyor. Cezanın bir yaptırım oluşturduğunu, ancak bunun istenen oranda olmadığını dile getiren Kutay, sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Motorsiklet sürücülerinde kask kullanımı birinci öncelğimiz şu an. Buna yönelik kampanyalarımız var. Trafik haftasında ulusal düzeyde bir motosiklet paneli yapacağız. İzmir Emniyet Müdürlüğü önderliğinde 9 Mayıs 2015 günü bir panel yapacağız. Bu panelde motorsikletle ilgili herşey tartışılacak, alınan önlemler, kazalar, eğitim, trafikte motorsiklet adı altında düzenlnecek. Çözüm önerileri üretilecek. Bu konuyu çok önemsiyoruz çünkü motor kullanan kaza yaptığı anda yaralanıyor veya ölüyor. Dezavantajlı bir grup, bu grubun bilinçlendirilmesi gerekiyor. Koruyucu materyaller, kask, güvenli sürüş, şerit izleme gibi hız konularının da duyarlı hale getirilmesi lazım. Motor kullanan bireyin kaskı kendisi için taktığını bilmesi lazım, kask hayattır" diyor.

Trafik Yönetimi, trafiğin el kitabı

İzmirli sürücülerin kemer kullanımında duyarlı olduğunu belirten Trafikten Sorumlu İl Emniyet Müdür Yardımcısı Süleyman Kutay, kentte en önemli sorunlardan birinin de otopark ve kırmızı ışık ihlalleri olduğuna dikkat çekiyor. Süleyman Kutay, kendisinin kaleme aldığı, kentin trafik sorunlarına ilişkin çok ciddi istatistiklerin, bilgilerin ve önerilerin yer aldığı ?Trafik Yönetimi" kitabında bu sorunlara da yer verdiğini anlatıyor. Kutay, İl Emniyet Müdürü Celal Uzunkaya'nın öngörüsüyle yayımlanan ve bu yıl ikinci basımı yapılan kitabının sivil toplum kuruluşlarına, kent yöneticilerine de dağıtıldığını belirtiyor.

Otopark konusunda sıkıntı çok

Kitapta yer alan istatistiklerden biri de otopark sayısı. İzmir Büyükşehir Belediyesi verilerine göre kentte yaklaşık 1 milyon 200 bin araç bulunmasına karşın, otopark sayısı 114. Otoparkların araç kapasitesi ise 18 bin 757 olarak belirtiliyor. Kutay, 2020 yılında araç sayısının yaklaşık 1, 5 milyonu bulacağını söylerken, Alsancak'ta kısa bir süre önce hizmete giren tam otomatik otoparkların sayıca arttırılmasını öneriyor. Otopark sorununun, 'korsan otopark' sorununu da beraberinde getirdiğini, gelen şikayetler doğrultusunda konuyla ilgili çok sayıda işlem yapıldığını da anlatıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne yaptıkları çalışmaları aktardıklarını söyleyen Süleyman Kutay, hangi caddelerde ne kadar aracın park edildiğini saptadıklarını, "saatlik işletme sistemi" gibi önerileri de ilettiklerini söylüyor.

Akıllı kavşak sistemi trafiğe soluk aldıracak

İzmir'de trafik sorununu çözmek için Büyükşehir'le ve diğer kurumlarla uyumlu çalışmalar yaptıklarına değinen Süleyman Kutay, 1. Kordon'un tek yöne düşürülmesi gibi önerilerinin kabul edildiğini söylerken, "Yaklaşık 1, 5 yıl sonra devreye girecek akıllı kavşak sistemi kente nefes aldıracak" diyor. Akıllı Kavşak Sistemi'ne ilişkin şu bilgileri paylaşıyor Kutay :

"Biz trafik saatlerini de tek tek tespit ettik. Hangi gün, hangi saatte trafik yoğunlaşıyor saptadık ve bundan hareketle 100 personelle trafik denetleme şubesini takviye ettik. Bunu şimdilik polis yani insan gücüyle yapıyoruz ama trafik yönetim sistemi kurulduğunda, yaklaşık 1, 5 yıl sonra devreye girek, trafik rahatlayacak. Pilot uygulama hazırlıkları var Bornova tarafında. Devreye girdiğinde kavşak kolundaki trafik akımının yoğunluğuna göre, kavşak süreleri otomatik olarak ayarlanacak, polis gücüne gerek kalmadan trafik akımı hızlanmış olacak.

Birinci aşamada 105 kavşakta Kırmızı Işık Tespit Sistemi devreye girecek. Kırmızı ışığı ihlal eden aracın plakasının fotoğrafı çekilerek, trafik cezasına dönüştürüp adresine postayla gönderilecek. Bu sistem şu anda İstanbul, Ankara, Bursa'da uygulanıyor. Bunun devamında kent içinde 16 önemli caddede hız koridorları kurulacak. Hız koridorundan kasıt şu. Araç hız ölçüm sistemi kameralarına girdiği zaman, bir de çıkış noktasında bir kamera olacak. Örneğin bir ya da iki kilometre sonra, bu aralıktaki ortalama hız ölçülecek. İlk giriş ve çıkış ve çıkıştaki hız ortalaması alınarak fotoğraflanarak ceza kesilecek. Şu an şehrimizde hızın uygulandığı elektronik denetleme sistemi yok. Böylece mesela Altınyol'da, Ankara Caddesi, Yeşildere gibi önemli yollarımızda hızı direk sistem sayesinde ölçmüş olacağız. Bu trafiği aksatan temel sorun olan gereksiz yere şerit değiştirmeyi engelleyecek, herkes kendi şeridinde belli hızla gideceği için trafik de daha düzenli ve akıcı olacak. "

Sürücüler trafikte neden kaza yapar?

İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü'nde yüksek lisans yapan ve Adli Bilimler Uzmanı ve Trafik bilirkişisi de olan Süleyman Kutay tez konusu olarak "Trafikte sürücülerin hata kaynaklarını" seçtiğini anlatıyor. Trafik Yönetimi kitabında, tez konusundan da yararlanan ve deneyimlerini paylaştığını söyleyen Kutay, bisiklet yollarının ihlallerinde de vatandaşların daha hassas olmasını istiyor. Eylül ayından bu yana Beyaz Kırlangıçlar projesiyle bisiklet yollarında düzeni sağlamaya çalıştıklarını kaydeden Süleyman Kutay, sahildeki bisiklet yollarının yayalar ve motorsikletliler tarafından kullanılmasını engellemek adına yoğun bir şekilde çalıştıklarını dile getiriyor.