Sokakların ve evlerin hüznü 2015-03-02 00:00:00
Sokakların ve evlerin hüznü
Yazar: Orhan Beşikçi
Gazetelerde yer alan Konak ilçesinde eski evler yıkılıp can ve mal güvenliği açısından güvenli hale getirdi haberinden rahatsız oldum. Belediyelerin kolayına kaçıp tarihi yapıların yok oluşuna zemin hazırlaması af edilir bir konu değil...
Konak Belediyesinin "2014 yılında 44 bina yıktık" açıklamasından geçmiş yıllara doğru gidilirse, durumun ne kadar vahim olduğu görülür. Terk edilmiş, harabe ve metruk ifadelerini kullanmak yerine o binaları enkaz haline getiren, amaç dışı kullanım sorgulanmadı, önlemi alınmadı...
Yazılarımı takip edenler anımsarlar, yerel seçimler öncesi belediye meclis üyelerine şöyle bir hatırlatmada bulunmuştum:
Sizleri tanımıyorum, beş yıl Konak ilçesini yöneteceksiniz, çalışmalarınızı yapacağınız belediye binasının bulunduğu Basmane ve çevresi, kültür varlıklarımızın yoğun olduğu bir semtimiz. Böylesine tarihi bir bölgede belediye başkanlığı ve meclis üyeliği yapmak kolay değil. Daha açık söylemek gerekirse, siyasi geleceğinizin vizesini tarihi dokuya yapacağınız hizmetlerden sonra alabilirsiniz... Altınparkı ziyaret ederseniz sizlere amaç dışı kullanımlar ve diğer nedenler yüzünden terk edilmiş, göçmüş, yangın geçirmiş, izinsiz ve uzman olmayanların yaptığı müdahalelerle tarihsel kimliğinden koparılmış, yasalar, yönetmelikler, uluslararası anlaşmalara rağmen korunamayan, İzmir tarihiyle özdeşleşmiş değerlerimizi gösterebilirim. Sizlerin, onarım bekleyen cami, mescit, sur, han, hamam, türbe, kitabe, köprü, su kemeri, köşk, konak, sebil, Kilise, Sinagog, çeşme, mezarlık, hazire, arasta, ulu ağaç gibi kültür varlıklarımız üzerine söylenecek sözleriniz olmalı
"
İlginçtir, merak edip bölgeyi inceleyen ve düşünce üreten olmadı...
Birkaç gün önce oteller, havralar ve Anafartalar Caddesi ikinci etap bölgeleri için gerçekleştirilen diyalog konferansında Projelerin raflarda durması değil, eyleme geçmesi ve uygulanması gerekiyor. Tarihe tepeden değil, orada yaşayanlarla, İzmiri sevenlerle birlikte sahip çıkıyoruz denilmiş. Tesbit doğru, projeler raflardan bir türlü tatbikat için inmiyor. Ancak oteller, havralar ve Anafartalar Caddesi konferanslarına tepeden bakıldı ve çok az sayıda bölge insanı davet edildi. Katılanların hemen hepsi akşam olunca dükkânını kapayıp başka semtlere gidenler. Bu bölgede yaşayanlar dikkate alınmadı.
İzmirliler'in tarihle ilişkisini güçlendirme projesinde, destekleyeceğim gibi sonuna kadar muhalif olacağım konular var. Hazırlanan kitapçıkta bariz hatalar ve eksiklikler başka bir yazımımın konusu olsun. Daha önce ilgilileri İzmirde resmi adı İkiçeşmelik olan bir caddenin olmadığı konusunda uyarmıştım. Eğer bu ad hoşunuza gitmiyorsa meclisinin alacağı bir kararla Eşrefpaşa Caddesi adını değiştirin biz de rahat edelim.
Gelelim sokakların ve evlerin hüznüne...
15 Mayıs 1919 İzmir'in işgalinde süngü darbeleriyle yaralanan, 23 Mayıs 1919 yılında vefat eden Şehit Albay Süleyman Fethi Bey'in cenazesi 1299 eski adıyla Küçük Fettah Sokak'ta Ali Şefik Bey'in evine getirilmiş ve bu evde bir gece misafir edilmişti... Vatanı uğruna şehit olan, adını okullara yol ve caddelere verdiğimiz Şehit Albay Süleyman Fethi Bey'in işgal yıllarında cenazesinin cesaretle getirildiği sokağın ve evin, bütün hatıralarıyla yaşatılması, İzmirliler'in tarihle ilişkisini güçlendirmek isteyenlerin görevi olmalı.
Kimse hamasi laflarla zamanı boşuna tüketmesin. Valilik, Kültür ve Turizm Bakanlığı, vakıflar, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve diğerlerinin birlikteliği olmadan tarihsel çevre korunamaz...
Not: Hatuniyede park düzenlemesini yapanlar, sosyologlarınıza orada yaşanan sosyal dramı incelettiniz mi? Park yapmak yerlere kilit taş dizmek midir? Yağmurda çamurda kaç kez gidip baktım, bütün uyarılarıma rağmen cami girişindeki silindirik kahve renkli antik taş henüz yerine konmadı. Konuyu büyütmek istemiyorum, nereye attıysanız bulup getirin. Denize attıysanız girip çıkarın. O taşın İzmir tarihiyle ilişkisi var...
(Fotoğraf: Atilla Özdemir)
Konak Belediyesinin "2014 yılında 44 bina yıktık" açıklamasından geçmiş yıllara doğru gidilirse, durumun ne kadar vahim olduğu görülür. Terk edilmiş, harabe ve metruk ifadelerini kullanmak yerine o binaları enkaz haline getiren, amaç dışı kullanım sorgulanmadı, önlemi alınmadı...
Yazılarımı takip edenler anımsarlar, yerel seçimler öncesi belediye meclis üyelerine şöyle bir hatırlatmada bulunmuştum:
Sizleri tanımıyorum, beş yıl Konak ilçesini yöneteceksiniz, çalışmalarınızı yapacağınız belediye binasının bulunduğu Basmane ve çevresi, kültür varlıklarımızın yoğun olduğu bir semtimiz. Böylesine tarihi bir bölgede belediye başkanlığı ve meclis üyeliği yapmak kolay değil. Daha açık söylemek gerekirse, siyasi geleceğinizin vizesini tarihi dokuya yapacağınız hizmetlerden sonra alabilirsiniz... Altınparkı ziyaret ederseniz sizlere amaç dışı kullanımlar ve diğer nedenler yüzünden terk edilmiş, göçmüş, yangın geçirmiş, izinsiz ve uzman olmayanların yaptığı müdahalelerle tarihsel kimliğinden koparılmış, yasalar, yönetmelikler, uluslararası anlaşmalara rağmen korunamayan, İzmir tarihiyle özdeşleşmiş değerlerimizi gösterebilirim. Sizlerin, onarım bekleyen cami, mescit, sur, han, hamam, türbe, kitabe, köprü, su kemeri, köşk, konak, sebil, Kilise, Sinagog, çeşme, mezarlık, hazire, arasta, ulu ağaç gibi kültür varlıklarımız üzerine söylenecek sözleriniz olmalı
"
İlginçtir, merak edip bölgeyi inceleyen ve düşünce üreten olmadı...
Birkaç gün önce oteller, havralar ve Anafartalar Caddesi ikinci etap bölgeleri için gerçekleştirilen diyalog konferansında Projelerin raflarda durması değil, eyleme geçmesi ve uygulanması gerekiyor. Tarihe tepeden değil, orada yaşayanlarla, İzmiri sevenlerle birlikte sahip çıkıyoruz denilmiş. Tesbit doğru, projeler raflardan bir türlü tatbikat için inmiyor. Ancak oteller, havralar ve Anafartalar Caddesi konferanslarına tepeden bakıldı ve çok az sayıda bölge insanı davet edildi. Katılanların hemen hepsi akşam olunca dükkânını kapayıp başka semtlere gidenler. Bu bölgede yaşayanlar dikkate alınmadı.
İzmirliler'in tarihle ilişkisini güçlendirme projesinde, destekleyeceğim gibi sonuna kadar muhalif olacağım konular var. Hazırlanan kitapçıkta bariz hatalar ve eksiklikler başka bir yazımımın konusu olsun. Daha önce ilgilileri İzmirde resmi adı İkiçeşmelik olan bir caddenin olmadığı konusunda uyarmıştım. Eğer bu ad hoşunuza gitmiyorsa meclisinin alacağı bir kararla Eşrefpaşa Caddesi adını değiştirin biz de rahat edelim.
Gelelim sokakların ve evlerin hüznüne...
15 Mayıs 1919 İzmir'in işgalinde süngü darbeleriyle yaralanan, 23 Mayıs 1919 yılında vefat eden Şehit Albay Süleyman Fethi Bey'in cenazesi 1299 eski adıyla Küçük Fettah Sokak'ta Ali Şefik Bey'in evine getirilmiş ve bu evde bir gece misafir edilmişti... Vatanı uğruna şehit olan, adını okullara yol ve caddelere verdiğimiz Şehit Albay Süleyman Fethi Bey'in işgal yıllarında cenazesinin cesaretle getirildiği sokağın ve evin, bütün hatıralarıyla yaşatılması, İzmirliler'in tarihle ilişkisini güçlendirmek isteyenlerin görevi olmalı.
Kimse hamasi laflarla zamanı boşuna tüketmesin. Valilik, Kültür ve Turizm Bakanlığı, vakıflar, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve diğerlerinin birlikteliği olmadan tarihsel çevre korunamaz...
Not: Hatuniyede park düzenlemesini yapanlar, sosyologlarınıza orada yaşanan sosyal dramı incelettiniz mi? Park yapmak yerlere kilit taş dizmek midir? Yağmurda çamurda kaç kez gidip baktım, bütün uyarılarıma rağmen cami girişindeki silindirik kahve renkli antik taş henüz yerine konmadı. Konuyu büyütmek istemiyorum, nereye attıysanız bulup getirin. Denize attıysanız girip çıkarın. O taşın İzmir tarihiyle ilişkisi var...
(Fotoğraf: Atilla Özdemir)
2024-05-21 16:52:20
Basmane bölgesinde bir tarihi katman
Basmane Garı’nın kuzey doğusunda Ermeni ve Rum mahallelerinin sınırında bulunan, eski bir yapıdan kalma duvarın temellerinde Roma ya da Erken Bizans Dönemi blok taşları görülmektedir. ... Devamı
2023-06-14 22:48:22
Mimar Necmeddin Emre'nin Kokluca'da annesi için mezar tasarımı
Cumhuriyet döneminde gömüye açılan Kokluca Mezarlığı’nı ziyaret ederseniz günümüzün modern mezarları arasında, sayısı çok fazla olmasa da Osmanlı dönemine ait mezar ve mezar ta... Devamı
2022-12-13 15:00:00
Gazozhanesi olan sinema
Sinema afişlerinin asılı olduğu araçlarla sokak aralarında megafonla yapılan anonsları anımsayanlar olacaktır. Sevilen artistlerin rol aldığı filmleri semt sinemalarında çiğdem çitle... Devamı
2022-06-15 22:00:00
Sinagog avlusunda at nalları
Çatısı göçmüş, pencere kemerleri tuğla örülü, taş duvarlı Orehim Forasteros Sinagogu, enkaz haliyle bile görenlerin ilgisini çekiyor. "Forasteros" İspanyolca'da “yabancı” anlamı... Devamı
2021-10-04 09:15:00
Şifacı annenin oğlu Albert Karmona
Sefaradlara özgü tedavi eylemi yüzyıllar içerisinde bir sanat dalı olarak gelişmiştir. Bu sanat dalına "arte de curar" (iyileştirme sanatı) adı verilmektedir. Formüller ve dualar tedavi ... Devamı
2021-07-20 20:30:00
Başkan Tunç Soyer’le üçüncü Basmane buluşması
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le üçüncü Basmane gezisine Kervan Köprüsü’nden başladık. Geziye, Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Turgay, Başkan Danışmanı A... Devamı
2021-06-27 16:55:23
Yeni bulgular eşliğinde Politi Şarap Fabrikası'nın tarihçesi
Havra Sokağı’nda bulunan günümüzde metruk olan tarihi şaraphane binası hakkında ulaşılan yeni bulgu ve belgeleri tarihçi Dr. Siren Bora’ya sordum.
- Önce Politi Şaraphanesi, sonra... Devamı
2021-06-06 17:33:19
Eski İzmir çeşmelerinin mini envanteri
Sanat Tarihi Uzmanı Ayşegül Güngören’le birlikte kentin yukarı mahallerinde kaderine terk edilmiş İzmir çeşmelerini ziyaret ettik. Sayın Güngören, mesleki tecrübesiyle eski İzmir çe... Devamı
2021-04-18 18:51:25
Afiş tasarımında 30 yıl
İzmir sinemalarına 30 yıl boyunca afiş tasarlayan Muzaffer Çıkıkçı ile konuştum.
- Afiş yapma öykünüzle başlayalım.
... Devamı
