İnadına Özay Gönlüm inadına Hacı Taşan 2012-05-31 00:00:00
İnadına Özay Gönlüm inadına Hacı Taşan
Yazar: Ercan Sever
Yaz sezonu ile birlikte pop müzik piyasası hareketlenir. Popüler bazı isimlerin yazlık şarkı ve albümlerinin tanıtımı ekran ve gazetelerden eksik olmaz. Albümü çıkan veya çıkacak şarkıcılar promosyon çalışması olarak ekranlarda boy gösterir. Yaz atmosferine uygun basit sözlere eşlik eden müzik ile bezeli şarkılar piyasa taleplerini karşılamaya yöneliktir. Promosyon zorlaması ticari kaygılı şarkıların saltanatı bilemediniz en fazla iki yaz sezonunu geçmez. Tıpkı seslendirenleri gibi
Güncel sokak dili, 100 kelimeyi bulmayan sözcük dağarcı ile müzikal bu ürünlerin müziğe, hedef kitlesine daha önemlisi sözlü kültüre zerre kadar faydası olmaz.
Görece zayıf yazılı kültürünün eksikliğini güçlü sözlü geleneği ile kapatmaya çalışan Türkçe, müzik alanındaki bu piyasa işgalinden önemli yaralar almaktadır. Derin tarihsel birikiminin süzdüğü Türkçe müzik eserlerine yer vermeyen yaygın medya kolay tüketimi dışında hiçbir özelliği olmayan popüler müzik ürünleri ve icracılarına alabildiğince cömert davranmaktadır. Piyasa kaygılı bu süreç Türkçe müzik konusunda ısrarlı davrananları seçeneksiz bırakmaktadır. TRT ve birkaçı dışında halk ve sanat müziğine yer veren yaygın medya kuruluşu yok gibidir. Aslında içeriği bakımından 5-15 yaş grubuna hitap eden bu müzik ürünlerinin her yaştan yoğun ilgi görmesi popüler kültürün müzik üzerindeki baskısını her geçen gün artırmaktadır.
Kırım, Kerkük unutuldu, sıra da Urfa, Mardinde
TV de, internette, radyo da gün boyu dinlediği şarkı ve şarkıcıları marş gibi ağzından düşürmeyen özellikle gençlerin kültürel geçmişle bağları hiç olmadığı kadar zayıflamaktadır. İstanbul merkezli müzik piyasası genç kuşakların, geniş coğrafyalarda yaşam alanı bulan birkaç kültürden Türk halk kültürünü İstanbul ve çevresinden zannetmesine yol açmaktadır. Bu kitleler için Anadolu dışındaTürk halk kültürünün ana güzergahları Kırım, Kerkük, Sincan, Halep, Kirmanşah, Tebriz, Taşkent sadece yabancı kentlerdir. Oysa Türk kültür ve tarihinin bu kavşak noktaları yüzyıllarca birbirine sözlü kültür ile bağlıydılar.
Çok sevilen bir Urfa türküsünün aynı sözlerini çok uzakta Gagavuz Türklerine ait bir türkü ile aynı olduğunu duyunca çok şaşırmıştım. Aslında aynı kültür ikliminin parçası olan kent ve beldelerin bugün sanki çok farklıymış gibi algılanmasında kültürün özgün ürünlerine sahip çıkılmamasında aramak gerekiyor. Sözlü kültür ve ürünü müzik üzerinden bu yozlaşma bizi dün Kırımdan, Kazandan Halepten Tebrizden uzaklaştırdı bugün ise Şanlıurfadan, Vandan Diyarbakırdan koparmak üzere.
Bilgisizlik ve üzerine politik yönlendirmenin kendine yabancılaşmayı derinleştirmemesi için bugün Özay Gönlüme, Hacı Taşana, Aşık Veysele, Enver Demirbağa, Çekiç Aliye, Abdurrahman Kızılaya Celal Güzelsese her zamankinden fazla ihtiyacımız var. Onların Türk kültür coğrafyasını birbirine bağlayan ezgilerini yeni nesillere sevdirmeyi ve aktarmayı yarınlarda var olmak için yaşamsal görev olarak değerlendirmeliyiz. Halk müziğinin yaşayan devi Mehmet Özbekin; Kendi milletinin türkülerini söylemeyenler başka milletlerin türküsünü söylerler sözü ne kadar çok şey anlatıyor.
Görece zayıf yazılı kültürünün eksikliğini güçlü sözlü geleneği ile kapatmaya çalışan Türkçe, müzik alanındaki bu piyasa işgalinden önemli yaralar almaktadır. Derin tarihsel birikiminin süzdüğü Türkçe müzik eserlerine yer vermeyen yaygın medya kolay tüketimi dışında hiçbir özelliği olmayan popüler müzik ürünleri ve icracılarına alabildiğince cömert davranmaktadır. Piyasa kaygılı bu süreç Türkçe müzik konusunda ısrarlı davrananları seçeneksiz bırakmaktadır. TRT ve birkaçı dışında halk ve sanat müziğine yer veren yaygın medya kuruluşu yok gibidir. Aslında içeriği bakımından 5-15 yaş grubuna hitap eden bu müzik ürünlerinin her yaştan yoğun ilgi görmesi popüler kültürün müzik üzerindeki baskısını her geçen gün artırmaktadır.
Kırım, Kerkük unutuldu, sıra da Urfa, Mardinde
TV de, internette, radyo da gün boyu dinlediği şarkı ve şarkıcıları marş gibi ağzından düşürmeyen özellikle gençlerin kültürel geçmişle bağları hiç olmadığı kadar zayıflamaktadır. İstanbul merkezli müzik piyasası genç kuşakların, geniş coğrafyalarda yaşam alanı bulan birkaç kültürden Türk halk kültürünü İstanbul ve çevresinden zannetmesine yol açmaktadır. Bu kitleler için Anadolu dışındaTürk halk kültürünün ana güzergahları Kırım, Kerkük, Sincan, Halep, Kirmanşah, Tebriz, Taşkent sadece yabancı kentlerdir. Oysa Türk kültür ve tarihinin bu kavşak noktaları yüzyıllarca birbirine sözlü kültür ile bağlıydılar.
Çok sevilen bir Urfa türküsünün aynı sözlerini çok uzakta Gagavuz Türklerine ait bir türkü ile aynı olduğunu duyunca çok şaşırmıştım. Aslında aynı kültür ikliminin parçası olan kent ve beldelerin bugün sanki çok farklıymış gibi algılanmasında kültürün özgün ürünlerine sahip çıkılmamasında aramak gerekiyor. Sözlü kültür ve ürünü müzik üzerinden bu yozlaşma bizi dün Kırımdan, Kazandan Halepten Tebrizden uzaklaştırdı bugün ise Şanlıurfadan, Vandan Diyarbakırdan koparmak üzere.
Bilgisizlik ve üzerine politik yönlendirmenin kendine yabancılaşmayı derinleştirmemesi için bugün Özay Gönlüme, Hacı Taşana, Aşık Veysele, Enver Demirbağa, Çekiç Aliye, Abdurrahman Kızılaya Celal Güzelsese her zamankinden fazla ihtiyacımız var. Onların Türk kültür coğrafyasını birbirine bağlayan ezgilerini yeni nesillere sevdirmeyi ve aktarmayı yarınlarda var olmak için yaşamsal görev olarak değerlendirmeliyiz. Halk müziğinin yaşayan devi Mehmet Özbekin; Kendi milletinin türkülerini söylemeyenler başka milletlerin türküsünü söylerler sözü ne kadar çok şey anlatıyor.
2021-07-07 22:00:00
Hakkari şarapçılığı ve Asuri şarap kültürü
Akdeniz havzasında şarap ve şarapçılığın tarihiyle ilişkilendirilmeyen ulus veya uygarlık yok gibidir. Neredeyse bu coğrafyanın tüm ulusları şarapçılık tarihinin kendileriyle başla... Devamı
2020-10-17 20:58:46
Tarihte Moğol Yağmacıların Yapamadığını Defineciler Yapıyor
Uygarlık tarihinin zengin coğrafyalarından birinin üzerinde yaşıyoruz. Onlar hatta yüzlerle ifade edilebilecek, toplum, ulus, uygarlık ve devletin yaşadığı, hüküm sürdüğü Anadolu co... Devamı
2020-09-20 18:00:00
Anadolu tarihinde Süryani ve Ermeni kadınların türküleşen dramları
Türkü sevsin veya sevmesin herkesin duyduğunda mırıldanarak eşlik ettiği bazı türkülerin, popülaritesinin ötesinde derin anlamlar taşıdığını biliriz. Bireyin veya toplumun yaşadı... Devamı
2020-06-21 20:00:00
Sümer Türkmenleri, Akad Türkçesi, Türkler'in uzaylı ataları
Ulusçu fanatizm, dinci fanatizm ile aynı genlere ve karaktere sahiptir. Her iki akım da, akıl dışı savrulmalara açık, mistik, mitolojik ve ezoterik kurgular ile uygarlığa giydirilmeye çal... Devamı
2020-04-24 10:00:00
Hakkari’nin, Şırnak’ın son Katolikleri, son Asurileri
Tarih onlar ile başladı. Sümer, Elam, Babil, Akad, Asur… Bugün din adına cinayetlerin, katliamların yapıldığı Orta Doğu’da, Mezopotamya’da binlerce yıl önce felsefe, sanat, astrono... Devamı
2020-02-19 00:00:00
Milas: 150 köy 1000 dünya
Adını rüzgar tanrısı Ailos'un soyundan gelen Mylasos'dan alan, Sodra Dağı eteklerine kurulu Milas, geniş coğrafyası ve bu coğrafyanın her noktasına dağılmış, sayıları 150'yi aşan ... Devamı
2018-12-13 00:00:00
Orta Doğu'nun son Hristiyanları, son tehcir!
Sümer'den Elam'a, Babil'den Asur'a, tarihin, uygarlığın başladığı coğrafya Orta Doğu aynı zamanda tüm semavi dinlerin ortak anavatanı. İslamiyetin doğuşuna kadar irili ufaklı Hristiy... Devamı
2018-10-21 00:00:00
Sümer'in biraları, Mezopotamya'nın şarapları
Mezopotamya, Ön Asya veya tümden Orta Doğu henüz dinsel bağnazlıkların karanlığına gömülmemişken, kentlerinde; tiyatro alanları, spor meydanları coşku ile dolar, anne-babalar çocukla... Devamı
