Soraya' yı Anlamak... 2011-03-16 00:00:00
Soraya' yı Anlamak...
Yazar: Fergül Yücel
Geçtiğimiz haftanın gündemi pek telaşlı etkinliklerle doluydu. Sağcısı, solcusu, esnafı, sanayicisi, devlet büyükleri ve siyasetçiler sağ olsunlar; kadını ve erkeği ile kadınlar günümüzü kutlamada kimse kusur kalmadı. Çok ateşli, devrimci, uyarıcı mesajlar yanında benimkisi gibi, "Öf ya, yüzyıldır halledemedik şu ekmek ve gül işini" türünden bıkkın cümleler kuranlar da oldu.
Kapitalist düzen her şeyi meta haline getirmede ve kendi çıkarına uydurmada pek maharetli.
Kanları canları pahasına nice zulüm ve eziyetlere maruz kalarak, sömürgen iktidar ve güç odaklarına karşı hakkını arayanların mücadele yıldönümü olan 1 Mayıs ve 8 Martların, festival, bayram ve neşeli alışveriş günü halinde metalaştırılmasından utanç duyuyorum.
Gün, bayram gibi neşeyle, güle oynaya kutlayacağımız gün mü memleketimizde? Tam da güdük demokrasimizin giderek zehirli bir meyve gibi ağzımızın tadını kaçırdığı, içimizi tarifsiz korkuların kapladığı bu günlerde, cesaretle direnenlerin anıları, iz bırakmadan geçiştirilerek gargaraya getirilmemeli. Uzak ve yakın geçmişte yaşanmış yürekli direniş hikayeleri ile umudun canlandırmasına her zamankinden çok ihtiyacımız var bugün.
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 8 Mart etkinlikleri içinde yer alan "Soraya'yı Taşlamak" filmini izledim İzmir Sanat'ta. 1986 yılı İran'da şeriat yasalarınca recm cezası ile taşlanarak ölüme mahkum edilmiş bir kadınının gerçek öyküsü. Gazetelerde ve televizyonda giderek daha çok sık rastladığımız ve nerdeyse kanıksadığımız kadın ölümleri Soraya'nın öldürülme öyküsü ile birleşti.
Anlatamayacağım acı bir iz bıraktı yüreğimde. Kendi ölümümü gördüm. Gizli açık şeriat hayranların çoğaldığı toplumumuzun zihniyetine ters düşen bir davranışım veya düşüncem nedeniyle başımın taşla ezildiğini düşledim. Geçtiğimiz günlerde gazetelerde yer alan İran'daki bir haber ve fotoğrafın yarattığı aynı duygu nedeniyle fotoğraftaki mankeni günlerce rüyamda kendim olarak gördüm. Soğuk testereyi çıplak bedenimde hissederek kan ter içinde uyandım.
***
Haber 1
Cansız mankenler cinselliği ön plana çıkarıyormuş
İran'da başkent Tahran'ın en işlek caddelerinden olan Mofateh Caddesi'nde mağazalara vitrinlerde kullandıkları kadın mankenlerin cinselliğini ön plana çıkarmama emri verildi.
Bir mağaza sahibi din polisinin uyarısının ardından bol ceketlerin tanıtımı için kullandığı plastik mankenlerin göğüslerini böyle kesti. İran'da mağaza vitrinlerinde kravat ve kısa elbiseler teşhir etmek yasak.
Resmi haber ajansı İRNA'nın bildirdiğine göre, İslami giyim tarzından sorumlu ahlak polisi yayımladığı bildiride, "vücut hatları belli olan ve hicap takılmayan mankenlerin dükkanlarda kullanılması yasaklanmıştır" denildi. Bildiride, erkeklerin kadın iç çamaşırı satmasının da yasaklandığı belirtildi. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın 2005'de iktidara gelmesinden beri İran polisi, sıkı dini giyim kurallarını uygulamada yetersiz kalan kadın ve erkeklerle mağazalar ve firmalara karşı baskıyı artırdı.
Haber 2
Ä°ran'da testere operasyonu
İran polisi, kadın siluetindeki cansız mankenlerin vücut hatlarını bile kabullenemedi! Dükkan sahipleri, polisin emriyle vitrine çıkacak mankenlerin kadın olduğu belli olmasın diye ellerine testere alıp, göğüs doğruyor.
İran polisi, kadın siluetindeki cansız mankenlerin vücut hatlarının cinsel çağrışım içerdiğini belirterek, Tahran sokaklarındaki giyim mağazalarından kaldırılmasını talep etti. Ellerinde düz vücut bir manken bulunmayan mağaza sahipleri ise çareyi cansız mankenlerin memelerini testere ile kesmekte buldu. Daha sonra giydirilen mankenlerin üzerinde bulunan ahlak polisinin istediği standartlardaki elbiseler vitrine konularak kadın müşterilerin tekrar beğenisine sunuldu.
Uygulamaya bir anlam veremeyen esnaf ise bir hayli şaşkın. 2005 yılında Ahmedinejad'ın iktidara gelmesiyle kuralların daha da sıkılaştırıldığı İran'da erkeklerin kadın iç çamaşırları satması da yasak. Video paylaşım sitesi Youtube'un da yasak olduğu İran'da berberler erkeklerin saçlarını Hollywood yıldızlarının saç stili tarzında kesmemeleri için polis takip tarafından takip ediliyor.
***
Soraya'nın öyküsü bize hiç yabancı değil. Erkek egemen şiddetinin ve İslam dininin şeriatçı muhafazakar zihniyet taraftarlarının, toplumun her alanında giderek hükümranlığını inşa ettiği koşullarda İranlı Soraya'nın başına gelenlerin bizim başımıza da gelmesi hiç asılsız bir korku değil!
Korkum bizdeki Soraya'ların başına gelenleri anlamakta gecikenlerden. Çünkü onlar Soraya'yı anlamamaya devam ettikçe umudun ve direnişin gücü zayıflamakta.
Her şeye rağmen sesini duyurmak için canını dişine takıp Soraya'nın öyküsünü dünyaya duyuran kadına selam olsun. Cesareti yolumuzu aydınlatsın!
Kapitalist düzen her şeyi meta haline getirmede ve kendi çıkarına uydurmada pek maharetli.
Kanları canları pahasına nice zulüm ve eziyetlere maruz kalarak, sömürgen iktidar ve güç odaklarına karşı hakkını arayanların mücadele yıldönümü olan 1 Mayıs ve 8 Martların, festival, bayram ve neşeli alışveriş günü halinde metalaştırılmasından utanç duyuyorum.
Gün, bayram gibi neşeyle, güle oynaya kutlayacağımız gün mü memleketimizde? Tam da güdük demokrasimizin giderek zehirli bir meyve gibi ağzımızın tadını kaçırdığı, içimizi tarifsiz korkuların kapladığı bu günlerde, cesaretle direnenlerin anıları, iz bırakmadan geçiştirilerek gargaraya getirilmemeli. Uzak ve yakın geçmişte yaşanmış yürekli direniş hikayeleri ile umudun canlandırmasına her zamankinden çok ihtiyacımız var bugün.İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 8 Mart etkinlikleri içinde yer alan "Soraya'yı Taşlamak" filmini izledim İzmir Sanat'ta. 1986 yılı İran'da şeriat yasalarınca recm cezası ile taşlanarak ölüme mahkum edilmiş bir kadınının gerçek öyküsü. Gazetelerde ve televizyonda giderek daha çok sık rastladığımız ve nerdeyse kanıksadığımız kadın ölümleri Soraya'nın öldürülme öyküsü ile birleşti.
Anlatamayacağım acı bir iz bıraktı yüreğimde. Kendi ölümümü gördüm. Gizli açık şeriat hayranların çoğaldığı toplumumuzun zihniyetine ters düşen bir davranışım veya düşüncem nedeniyle başımın taşla ezildiğini düşledim. Geçtiğimiz günlerde gazetelerde yer alan İran'daki bir haber ve fotoğrafın yarattığı aynı duygu nedeniyle fotoğraftaki mankeni günlerce rüyamda kendim olarak gördüm. Soğuk testereyi çıplak bedenimde hissederek kan ter içinde uyandım.
***
Haber 1
Cansız mankenler cinselliği ön plana çıkarıyormuş
İran'da başkent Tahran'ın en işlek caddelerinden olan Mofateh Caddesi'nde mağazalara vitrinlerde kullandıkları kadın mankenlerin cinselliğini ön plana çıkarmama emri verildi.Bir mağaza sahibi din polisinin uyarısının ardından bol ceketlerin tanıtımı için kullandığı plastik mankenlerin göğüslerini böyle kesti. İran'da mağaza vitrinlerinde kravat ve kısa elbiseler teşhir etmek yasak.
Resmi haber ajansı İRNA'nın bildirdiğine göre, İslami giyim tarzından sorumlu ahlak polisi yayımladığı bildiride, "vücut hatları belli olan ve hicap takılmayan mankenlerin dükkanlarda kullanılması yasaklanmıştır" denildi. Bildiride, erkeklerin kadın iç çamaşırı satmasının da yasaklandığı belirtildi. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın 2005'de iktidara gelmesinden beri İran polisi, sıkı dini giyim kurallarını uygulamada yetersiz kalan kadın ve erkeklerle mağazalar ve firmalara karşı baskıyı artırdı.
Haber 2
Ä°ran'da testere operasyonu
İran polisi, kadın siluetindeki cansız mankenlerin vücut hatlarını bile kabullenemedi! Dükkan sahipleri, polisin emriyle vitrine çıkacak mankenlerin kadın olduğu belli olmasın diye ellerine testere alıp, göğüs doğruyor. İran polisi, kadın siluetindeki cansız mankenlerin vücut hatlarının cinsel çağrışım içerdiğini belirterek, Tahran sokaklarındaki giyim mağazalarından kaldırılmasını talep etti. Ellerinde düz vücut bir manken bulunmayan mağaza sahipleri ise çareyi cansız mankenlerin memelerini testere ile kesmekte buldu. Daha sonra giydirilen mankenlerin üzerinde bulunan ahlak polisinin istediği standartlardaki elbiseler vitrine konularak kadın müşterilerin tekrar beğenisine sunuldu.
Uygulamaya bir anlam veremeyen esnaf ise bir hayli şaşkın. 2005 yılında Ahmedinejad'ın iktidara gelmesiyle kuralların daha da sıkılaştırıldığı İran'da erkeklerin kadın iç çamaşırları satması da yasak. Video paylaşım sitesi Youtube'un da yasak olduğu İran'da berberler erkeklerin saçlarını Hollywood yıldızlarının saç stili tarzında kesmemeleri için polis takip tarafından takip ediliyor.
***
Soraya'nın öyküsü bize hiç yabancı değil. Erkek egemen şiddetinin ve İslam dininin şeriatçı muhafazakar zihniyet taraftarlarının, toplumun her alanında giderek hükümranlığını inşa ettiği koşullarda İranlı Soraya'nın başına gelenlerin bizim başımıza da gelmesi hiç asılsız bir korku değil!
Korkum bizdeki Soraya'ların başına gelenleri anlamakta gecikenlerden. Çünkü onlar Soraya'yı anlamamaya devam ettikçe umudun ve direnişin gücü zayıflamakta.
Her şeye rağmen sesini duyurmak için canını dişine takıp Soraya'nın öyküsünü dünyaya duyuran kadına selam olsun. Cesareti yolumuzu aydınlatsın!
2023-09-25 14:59:56
Bizim Radyo'nun cızırtısı
Televizyonumuz yoktu bizim, annemlere gittiğimizde tek yayın kanalı TRT’de "Tatlı Cadı"lı, "Dallas"lı, JR'lı dizileri ve yayın kesildiğinde de "necefli maşrapa" fotoğrafını izlerdik!
... Devamı
2023-06-18 14:10:18
Roz
Etchingham Park festival alanı gibi cıvıl cıvıl insan kaynıyordu. Londra'nın nadir görülen sıcak, yağmursuz gününü kaçırmak istemeyen her milletten insan bebesini, çocuğunu kapıp d... Devamı
2022-12-23 10:00:00
Nesne kiÅŸilikler, imaj hayatlar
Yalan bir dünyada yalanlarla yaşıyoruz. Kendi uydurduğumuz yalanı önce kendimize kabul ettiriyoruz ‘işin doğrusu bu’ diyerek. Yalanlarla kurguladığımız hayatı doğru-muş gibi yaşı... Devamı
2022-06-30 14:00:00
Ortada kuyu var yandan geç
Bizim sol cenahta kısmen yasaklı konulardır insanların dini inançlarını merak etmek, konuşmak. Bilmek istememek iyi midir kötü müdür bilmiyorum. Ama birileri rahatça ibadetini yaparken, ... Devamı
2022-06-03 11:00:00
Londra’da Bizim'Kiler
Şahsen tanıdığım yazarların kitaplarını elimden geldiğince, mümkün mertebe bulup buluşturup okumaya çalışırım. Okumadıysam karşılaştığımızda sanki hep “Benim kitabımı oku... Devamı
2022-05-13 18:00:00
Yazmasaydım Olmazdı
Sözleştiğimiz yere, Southgate metro çıkışına vaktinden önce geldim. Burası Londra’nın kuzey doğusundaki Enfield ile Barnet ilçelerinin ortasında, orta halli ve varlıklı Kıbrıslıl... Devamı
2022-02-15 16:00:00
Bir yazar dört kitap
İngiltere parklarıyla ünlüdür. Genellikle şehrin trafiğinden, insan kalabalığından uzak, uçsuz bucaksız yemyeşil çimenler ve envai çeşit ağaçların arasında, o ıssızlık ve sonsu... Devamı
2021-12-15 22:00:00
Bekleme Hasibe
Sabahın erken saatleri. Dolmuşlar, otobüsler işe giden yorgun insanlarla birlikte, cıvıl cıvıl, itiş kakış şakalaşan okul çocukları ile tıklım tıklım. Urla yönüne giden minibüs ... Devamı
2021-11-21 18:30:00
Sonbahar aşkına
Ağaçların yapraklarını döktüğü tarihte arkadaş olmuştuk onunla. O zamana kadar mevsimlerin farkında değildim. Sultanahmet Meydanı'nda Yerebatan Sarayı'nın karşısında park kanepesin... Devamı
2021-08-30 11:00:00
Çanlar çoktandır çalıyor
Ah, kimselerin vakti yokDurup ince şeyleri anlamayaKalın fırçalarını kullanarak geçiyorlarEvler çocuklar mezarlar çizerek dünyaya
(Gülten Akın, İlk Yaz)
... Devamı
