Havalar ısındı, dikkat!
Yazar: Dr. Ülkümen Rodoplu
Temmuz ayının ilk günlerinde, sıcak hava ve yüksek nem oranı sağlığımızı etkilemeye başladı.
Aşırı sıcak havalar nedeniyle ülkemizde, başta yaşlılar, bebekler ve kalp hastaları olmak üzere birçok insan yaşamını yitirmektedir. Ülkemizde 65 yaşının üzerindeki kişilerde aşırı sıcak nedeniyle her bir milyon kişiden 10’u ölmektedir. Bu oran 5 - 44 yaşları arasında 1’den daha azdır .
Sıcak çarpması için bazı önemli riskler vardır:
- Sıvı kaybına yol açan hastalıklar: İshal, kusma gibi sıvı kaybına neden olan rahatsızlıklar bu mevsimde çok daha önemlidir. Sıvı kayıpları yerine konulamadığında özellikle yaşlılarda ve bebeklerde ölüme yol açabilir.
- Şişmanlık
- Kalp ve damar hastalıkları
- Cilt hastalıkları. Yanık, egzema, sedef, ter bezi bozuklukları.
- İleri ve küçük yaş grubu
- Hareketsizlik
- Alkolizm
- Uzun süre ısıya maruz kalma: Sporcular, nöbetçi askerler, madenciler, itfaiyeciler risk altında olan meslek gruplarıdır.
- Bazı kalp ve dolaşım ilaçları kullanan hastalar.
Sıcak çarpması belirtilerine göz atalım:
Sıcak çarpması tablosunda, gerçek vücut sıcaklığı 41 C’yi aşar. Bu durumda Santral Sinir Sistemi bozukluğu ve terleyememe görülür. Dolayısıyla, asıl sorun terleyemediğimizde başlamaktadır.
Santral Sinir Sistemi ile ilgili bozukluk olan olgularda, tuhaf davranışlar, tuhaf konuşma, kasılma, nöbet geçirme, koma görülebilir.
İlkyardım
- Hastayı sıcak ortamdan uzaklaştırın, yatırarak veya oturtarak dinlendirin. Hasta hangi pozisyonda rahat ederse bu şekilde tutulmalıdır. Zorla yatırılması veya oturtulmaya çalışılması gerekmez.
- Sıcak çarpması olan hasta için derhal serinletici önlemler alınmalıdır. Öncelikle giysilerin çıkarılıp, hastanın esintili ve serin bir yere alınması çok önemlidir.
- Bilinci yerinde değilse, yarı baygın veya nöbet geçiriyorsa kesinlikle ağzından sıvı vermeyin.
- 30 dakika içinde iyileşme görülmezse, bilinci bulanıklaşırsa ve vücut ısısı düşmezse, 112 ambulansı arayarak hastayı en kısa sürede hastaneye ulaştırın.
Korunma
Güneş ışınlarının direkt geldiği saatlerde (10:30-16:00) alınacak tedbirler:
- Şapka takmak, gölgelik, açık renkli giysiler, ağır yemekten kaçınmak, bu saatlerde açık alanda yapılacak işleri ertelemek.
- Günde en az 2.5 litre sıvı tüketmemiz gerektiğini akılda tutmak.
- İleri yaşta olan yakınlarımızı arayarak su içemeleri ve sıcaktan korunma konusunda dikkatli davranmaları gerektiğini anımsatmak.