Seyyahların izinde - Sütveren Dede efsanesi 2010-02-02 00:00:00
Seyyahların izinde - Sütveren Dede efsanesi
Yazar: Orhan Beşikçi
7 Nisan 1753 tarihinde Kadifekaleyi ziyaret eden Seyyah M.Stephan Schulz tarihe şöyle not düşer:
"Kalenin içinde şimdi hiç kullanılmayan bir Türk camisine dönüştürülen St. Johannis Kilisesi'ni gördük. Burada kalenin tonozlarının yer aldığı ve iç kalenin üzerine kurulduğu ve hala oldukça iyi bir durumda olan sütunların bulunduğu yere gittik. Önce Johannesin vaftiz edildiği oyuk mermer taşı, ondan sonra da şimdi içinde eşeklerin dinlenmekte olduğu St. Polikarp Kilisesi'ni ziyaret ettik.
Dağın şehir tarafına bakan bir zamanlar anfitiyatronun yer aldığı yamaçta bir kilise daha varmış. Fakat Türkler üzerine taşlar yığmışlar. Daha iki yıl öncesine kadar içerisinde lamba yanmakta olduğu söyleniyor.
Yunan bilgeleri ülkelerinde yeterli süt bulunmadığı zamanlarda buraya gelerek dua ederler, yerden çıkan sudan içerler ve yanmakta olan lambaya hürmet gösterirlerse, bebelerinin yeteri kadar süte kavuşacağına inanırlardı." (İlhan Pınar: Gezginlerin gözüyle İzmir)
Seyyah, M.Stephan Schulzun 257 yıl önce verdiği bilgiler, yakın geçmişimizde aynı bölgede yaşanan süt öyküsüyle benzerlik gösteriyor.
Bebeklerini emzirmek için yeterli sütü olmayan İzmirli anneler sütlerinin bol olması için Sütveren Dede'yi ziyaret edip dua ederler, hemen karşısında bulunan eski çeşmenin gümüş tasından su içerek çok eski bir geleneği yaşatırlardı. Taslı Çeşme ne yazık ki yıkılıp tarih oldu.
Anfitiyatronun altında, Sütveren Dede yatırının bulunduğu yerde, çeşme, sarnıç benzeri su yapıları bulunmaktadır.
Kent belleğinde anılmayan, ziyaretçisi olmayan Sütveren Dede yatırının bulunduğu tarihi dokuda yapılacak ciddi bir araştırmanın, kentin turizm potansiyeline katkı vereceğine inanıyorum.
İzmirin unutulan değerleri sadece Sütveren Dede efsanesiyle sınırlı değil...
Sütveren Dede, eski adı "Dede" olan sokakta elektrik direğinin yanındaki taş kaidenin altında yatıyor.
V harfli taşlar
Seyyah Richard Pococke (1739) İzmirde Basmane civarında gördüğü, V harfleri kazılı çok iri taşlarla örülmüş gizemli duvarlardan (*) bahseder. Basmane Oteller Sokağı'nda bir iş yerinin bodrumunda V harfi kazılı bu gizemli duvarları bundan 15 yıl önce görmüştüm. Daha sonra bu bina satıldı, Oteller Sokağı'na bakan kapısı kapatıldı. Seyyah Richard Pocockenin 271 yıl önce görüp not ettiği V harfli işlenmiş duvarlar Basmanede gözlerden ırak bir yerde. Dilerim yok edilmemiştir... Kentin turizm potansiyelini yetersiz görenlere duyurulur.
(*) İlhan Pınar - Gezginlerin Gözüyle İzmir
"Kalenin içinde şimdi hiç kullanılmayan bir Türk camisine dönüştürülen St. Johannis Kilisesi'ni gördük. Burada kalenin tonozlarının yer aldığı ve iç kalenin üzerine kurulduğu ve hala oldukça iyi bir durumda olan sütunların bulunduğu yere gittik. Önce Johannesin vaftiz edildiği oyuk mermer taşı, ondan sonra da şimdi içinde eşeklerin dinlenmekte olduğu St. Polikarp Kilisesi'ni ziyaret ettik.
Dağın şehir tarafına bakan bir zamanlar anfitiyatronun yer aldığı yamaçta bir kilise daha varmış. Fakat Türkler üzerine taşlar yığmışlar. Daha iki yıl öncesine kadar içerisinde lamba yanmakta olduğu söyleniyor.
Yunan bilgeleri ülkelerinde yeterli süt bulunmadığı zamanlarda buraya gelerek dua ederler, yerden çıkan sudan içerler ve yanmakta olan lambaya hürmet gösterirlerse, bebelerinin yeteri kadar süte kavuşacağına inanırlardı." (İlhan Pınar: Gezginlerin gözüyle İzmir)
Seyyah, M.Stephan Schulzun 257 yıl önce verdiği bilgiler, yakın geçmişimizde aynı bölgede yaşanan süt öyküsüyle benzerlik gösteriyor.
Bebeklerini emzirmek için yeterli sütü olmayan İzmirli anneler sütlerinin bol olması için Sütveren Dede'yi ziyaret edip dua ederler, hemen karşısında bulunan eski çeşmenin gümüş tasından su içerek çok eski bir geleneği yaşatırlardı. Taslı Çeşme ne yazık ki yıkılıp tarih oldu.
Anfitiyatronun altında, Sütveren Dede yatırının bulunduğu yerde, çeşme, sarnıç benzeri su yapıları bulunmaktadır.
Kent belleğinde anılmayan, ziyaretçisi olmayan Sütveren Dede yatırının bulunduğu tarihi dokuda yapılacak ciddi bir araştırmanın, kentin turizm potansiyeline katkı vereceğine inanıyorum.
İzmirin unutulan değerleri sadece Sütveren Dede efsanesiyle sınırlı değil...
Sütveren Dede, eski adı "Dede" olan sokakta elektrik direğinin yanındaki taş kaidenin altında yatıyor.
V harfli taşlar
Seyyah Richard Pococke (1739) İzmirde Basmane civarında gördüğü, V harfleri kazılı çok iri taşlarla örülmüş gizemli duvarlardan (*) bahseder. Basmane Oteller Sokağı'nda bir iş yerinin bodrumunda V harfi kazılı bu gizemli duvarları bundan 15 yıl önce görmüştüm. Daha sonra bu bina satıldı, Oteller Sokağı'na bakan kapısı kapatıldı. Seyyah Richard Pocockenin 271 yıl önce görüp not ettiği V harfli işlenmiş duvarlar Basmanede gözlerden ırak bir yerde. Dilerim yok edilmemiştir... Kentin turizm potansiyelini yetersiz görenlere duyurulur.
(*) İlhan Pınar - Gezginlerin Gözüyle İzmir
 |
 |
 |
2024-05-21 16:52:20
Basmane bölgesinde bir tarihi katman
Basmane Garı’nın kuzey doğusunda Ermeni ve Rum mahallelerinin sınırında bulunan, eski bir yapıdan kalma duvarın temellerinde Roma ya da Erken Bizans Dönemi blok taşları görülmektedir. ... Devamı
2023-06-14 22:48:22
Mimar Necmeddin Emre'nin Kokluca'da annesi için mezar tasarımı
Cumhuriyet döneminde gömüye açılan Kokluca Mezarlığı’nı ziyaret ederseniz günümüzün modern mezarları arasında, sayısı çok fazla olmasa da Osmanlı dönemine ait mezar ve mezar ta... Devamı
2022-12-13 15:00:00
Gazozhanesi olan sinema
Sinema afişlerinin asılı olduğu araçlarla sokak aralarında megafonla yapılan anonsları anımsayanlar olacaktır. Sevilen artistlerin rol aldığı filmleri semt sinemalarında çiğdem çitle... Devamı
2022-06-15 22:00:00
Sinagog avlusunda at nalları
Çatısı göçmüş, pencere kemerleri tuğla örülü, taş duvarlı Orehim Forasteros Sinagogu, enkaz haliyle bile görenlerin ilgisini çekiyor. "Forasteros" İspanyolca'da “yabancı” anlamı... Devamı
2021-10-04 09:15:00
Şifacı annenin oğlu Albert Karmona
Sefaradlara özgü tedavi eylemi yüzyıllar içerisinde bir sanat dalı olarak gelişmiştir. Bu sanat dalına "arte de curar" (iyileştirme sanatı) adı verilmektedir. Formüller ve dualar tedavi ... Devamı
2021-07-20 20:30:00
Başkan Tunç Soyer’le üçüncü Basmane buluşması
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le üçüncü Basmane gezisine Kervan Köprüsü’nden başladık. Geziye, Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Turgay, Başkan Danışmanı A... Devamı
2021-06-27 16:55:23
Yeni bulgular eşliğinde Politi Şarap Fabrikası'nın tarihçesi
Havra Sokağı’nda bulunan günümüzde metruk olan tarihi şaraphane binası hakkında ulaşılan yeni bulgu ve belgeleri tarihçi Dr. Siren Bora’ya sordum.
- Önce Politi Şaraphanesi, sonra... Devamı
2021-06-06 17:33:19
Eski İzmir çeşmelerinin mini envanteri
Sanat Tarihi Uzmanı Ayşegül Güngören’le birlikte kentin yukarı mahallerinde kaderine terk edilmiş İzmir çeşmelerini ziyaret ettik. Sayın Güngören, mesleki tecrübesiyle eski İzmir çe... Devamı
2021-04-18 18:51:25
Afiş tasarımında 30 yıl
İzmir sinemalarına 30 yıl boyunca afiş tasarlayan Muzaffer Çıkıkçı ile konuştum.
- Afiş yapma öykünüzle başlayalım.
... Devamı
