Ülkemizi gezmeye gelen yabancı turistler, bir rehberleri yoksa genelde ellerinde bulundukları yeri tanıtan kitapları rehber edinirler kendilerine. Nerede, ne yiyecekler, nereleri görmeleri gerekiyor kitap eşliğinde yol alır, zaman yitirmezler yer yön arayarak.

Son yıllarda Ege İhracatçı Birlikleri'nin önünde, İzmir Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası girişlerinde, İzmir Limanı girişinde İzmir Guide diye rehber kitapçıkların yer aldığı standları görüyorum. Farklı dillerde hazırlanan kitapçıklarda İzmir'e ilişkin temel bilgiler, gezilip görülecek yerler anlatılıyor.

İzmir'e ilişkin daha ayrıntılı bilgi edinmek, kentini daha detaylı tanımak ve bilerek gezmek, konuklarına bilgi vererek gezdirmek isteyenler için çok kısa bir süre önce yayımlanan bir rehber kitaptan haberdar etmek istiyorum sizleri.

Kitap gözlemci ve belgeci kişiliğiyle "İzmir'in bilir kişilerinden" diye tanımlayabileceğimiz değerli yazar Yaşar Ürük tarafından kaleme alınmış. Yakın Kitapevi'nce yayımlanan kitap "Adım Adım İzmir ve Çevresi - İzmir Guide" adını taşıyor. 1500'ü aşkın fotoğraf içeren ve adı gibi adım adım kenti tanıtan kitap, yabancılardan önce kente yabancı kalan İzmirlilere rehber olacak sanıyorum.

Kitap İzmir'in yıldızları, "Uygarlıklar Beşiği İzmir", "Kültür ve Sanat Şehri İzmir", "Adım Adım İzmir", "İzmir'de Çevre ve Yaşam", "İzmir Çevresi" bölümlerinden oluşuyor.

Bakın kitapta neler var?

İzmir'in Yıldızları

Nereleri tanıyacaksınız? : İzmir'in kalbi Konak Meydanı tanıtımıyla başlayan İzmir'in Yıldızları bölümünde Saat Kulesi, Hükümet Konağı, Yalı Camisi, İlk Kurşun Anıtı, Kemeraltı, Beyler Sokağı, Veysel Çıkmazı, Havra Sokağı, Hisarönü, Egemenlik Evi, Çakaloğlu Han, Agora Açıkhava Müzesi, Kadifekale, Basmane, Kültürpark, Gümrük-Pasaport, Tepekule, Asansör'ün tanıtımı yapılmış.

Kente ilişkin ilginç detaylar var.

- Kemeraltı Çarşısına bu adın verilmesinin gerçekten bir kemerle ilgili olduğunu,

- İzmir'in Cumhuriyet Dönemindeki ilk pasajı Os-Ka Pasajı'nın sahibi Osman Kazmirci'nin göç ettiği Fransa'da da sahibi olduğu pasaja Os-Ka adını verdiğini,

- Birinci İktisat Kongresi Anıtı'ndaki dört silindirin kongreye katılan Tüccar Gurubu, Sanayi Gurubu, İşçi Gurubu ve Çiftçi Gurubunu temsil ettiğini,

- Hisarönü'nün zamanında burada bulunan kale nedeniyle eski İzmirliler tarafından Kale İçi adıyla anıldığını,

-Kadifekale'nin adını Evliya Çelebi'nin yakıştırmasıyla Büyük İskender'in düşmanı efsane kraliçe Kaydafe'den aldığını

- Basmane semtinin bu adı 18. yüzyılın ilk yarısında burada kurulan bir basma fabrikasından aldığını...

-Tarihi Asansör'ün eski bir taşocağının bulunduğu yere inşa edildiğini öğreniyorsunuz kitaptan.

Uygarlıklar Beşiği İzmir

İzmir'in tarihi ile başlayan bu bölümde İzmir için en önemli iki kişi tanıtılmış kısaca. İzmirli Homeros ve Çaka Bey'in yaşamından kesitler sunulmuş.

Antik alanlarda Antik Tiyaro, Bizans Mozaiği, Agamemnon Ilıcaları, Asklepios Tapınağı, Karakapı, Kervan Köprüsü, Diana Hamamları tanıtılmış.

Osmanlı Uygarlığını anlatan bölümde ise camiler, hanlar, hamamlar, kiliseler, Musevilere ilişkin önemli mekanlar, Levantenlerin İzmir'e etkisinin görülduğü tarihi binalar, yerler ve İzmir'deki azınlık mezarları anlatılıyor.

Kültür Sanat Şehri İzmir

Bizim kentimizde kültür sanat yaşamı zayıf diye çoğu kez söylensek de, kitap aslında mekan açısından sorun yaşamadığımızı gösteriyor. Asıl sorun bu mekanların yeterince değerlendirilmesinde demek yanlış olmaz sanırım.

İzmir'in sanat kurumları, sanat merkezleri, açıkhava tiyatroları, sinemalar bu bölümde anlatılmış.

Kentin kültür sanat yaşamının aktarıldığı bölümde müzeler ve ören yerleri telefon numaraları, açılış kapanış saatleriyle tanıtılmış.

Agora Açıkhava Müzesi, Symrna Ören Yeri, İzmir Arkeoloji Müzesi, Etnoğrafya Müzesi, İzmir Tarih ve Sanat Müzesi, Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Atatürk Müzesi, Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesi, İzmir Ticaret Tarihi Müzesi, Ahmet Piriştina Kent Arşivi Müzesi, Müziksev Müzik Müzesi ve Ses Kütüphanesi, Selçuk Yaşar Müzesi ve Sanat Galerisi, TCDD Müzesi ve Sanat Galerisi, İzmir Cumhuriyet Eğitim Müzesi, Edebiyat Fakültesi Eski Eserler Koleksiyonu, Gezegenevi, Doğaltaş ve Teknolojileri Müzesi, Deniz Müzesi temel özellikleriyle anlatılmış.

Müze ve ören yerlerinin ardından kentimizdeki heykeller, anıtlar sıralanmış.

Sayfaları inceleyince İzmir'de göremediğimiz ne kadar çok eser var diyor insan..

Ve adım adım İzmir

Bu bölüm rehberliğinde kent için özel önemi olan yerler sıralanmış. Konak ve çevresi, Alsancak ve çevresi, Tilkilik ve çevresi, Çankaya'dan Eşrefpaşa'ya, Yalılar, Buca ve çevresi, Bornova ve çevresi, Karşıyaka ve çevresi bölümlerinde tanıtılan hemen her yer fotoğraflarıyla sunulmuş.

İzmir'de çevre ve yaşam bölümüne gelince.. Yeşil alanlar, sevgi yolları, alışveriş merkezleri, kentte düzenlenen önemli fuarlar ve şenlikler tarihleriyle aktarılmış. İzmir mutfağı ve lezzet durakları sayfalarında İzmir'in yöresel tadlarını gevrek, boyoz, şambali, midye dolması, sübye, Kopanisti peyniri, buzlu bademi ve otlarını anlatılmış kısaca... Ben Kopanisti peynirini ilk defa duydum doğrusu.

Çocuklar için önerilen yerler ve spor alanlarını bir rehberin klasik bölümleri olan İzmir'de konaklama, ulaşım, sağlık kurumları izliyor.

Yazar "Kent Turları" bölümünde önceki bölümlerde anlatılan ve yürüyüş mesafesindeki yerler için seçenekli tur önerilerinde bulunmuş.Konak'tan Basmane'ye Kemeraltı, Pasaport'tan Agora'ya, Kemeraltı Çevresi ve Osmanlı Camileri, Tilkilik-Basmane çevresi, Osmanlı Camileri ve son alarak da Kiliseler'e ilikin öneriler var.

Kitabın dizinden önceki son bölümü ise İzmir ve çevresi.

İzmir'in kuzey, güney, doğu ve batısında yer alan en önemli tarihi turistik yerleri de bu bölümde anlatılmış. Bergama'dan Foça'ya, Dikili'den Aliağa'ya, Kemalpaşa'dan Menderes'e, Urla'dan Karaburun'a, Ildırı'dan Çeşme'ye, Sığacık'tan Torbalı'ya, Ödemiş'e, Şirince'den Selçuk'a ve Efes, Didim'e kadar turistlerin gözdesi yerlere ilişkin bilgiler verilmiş.


Bir İzmir'li olarak rehberi incelerken bir çok yerin önünden geçip binaları görmediğimi farkettim. Kitap sadece kent dışından gelenlere değil bizim gibi İzmir'de yaşamını sürdürenlere de farklı bir pencere açıyor.

"Kitabın eksikleri yok mu?" derseniz, ben eksik aramadım ama mutlaka atlanan, gözden kaçanlar olmuştur. İlk baskısı Mayıs ayında gerçekleştirilen kitabın Türkçe ve ayrıca İngilizce hazırlanması düşünülen diğer baskılarında eksikler de giderilecektir kuşkusuz. İzmir'i yakından tanıyan, gözlemleyip inceleyen İzmir sevenler eminim ki, bu eksikleri yazar ve kitapeviyle de paylaşacaktır içtenlikle.

Yazar Saadet Erciyas'ın önceki “Kent-Yaşam” yazıları:  

[catlist id=18 pagination=no]