Birey iradesini dışlayan ilişki ağlarına teslim olmuş veya bu izlerden kurtulmaya çalışan toplumların kent ile ilişkileri hep sancılı olmuştur. Kente taşınmış feodal, geleneksel bağ ve alışkanlıkları, kentin hastalıklı dokulara benzetebiliriz. Kente veya kent insanına duyulmayan sorumluluk, feodal ve birey iradesini örten ilişkilere ve alışkanlıklara duyulur. Oluşamayan kentli vicdanı, kente dair ne varsa yok edip, tüketmeye açıktır.

Kentler ve kentleri oluşturan nüfus farklı kompartımanlardan oluşur. Ancak bu kompartımanlar, emek, eğitim, meslek, sınıf gibi insan merkezli yapılar değil de hemşehri, dini veya etnik orijinli ise kente uyuma direnç gösterebiliyorlar. Bir süre sonra ağlarını ördükleri kozalarından 'dış'a tamamen kapalı hale gelerek kendi dışındakileri ötekileştirebiliyorlar. Merkezinde birey ve birey iradesi olmayan ilişkiler ağı kentlerin gelişimine engel olduğu gibi uluslaşma sürecini de dinamitler. Bu sürecin toplumsal çok sayıda sorunun kaynağı olduğu kesin. Üzerinde durmak istediğim birey iradesini dışlayan özünde feodal ve gelenek orijinli bu yapılanmaların kentler, özelde ise İzmir üzerindeki etkileri.

Bir araya gelme veya bir arada hareket etme nedenleri farklı da olsa, feodal ve gelenek orijinli bu yapılanmalar kompartımanları farklı da olsa, ölü birey iradesi üzerine kurulu yaklaşımları ile sosyolojik anlamda aynı karakteri gösteriyorlar. Ortak kent kültürünün oluşumunun önündeki engel bu kompartımanlara ait azaları (birey değil) ortak düşünme ve hareket etmeye iten bazı tutumları, kompartıman bazında ele alalım.

Hemşehri kompartımanları: Kente tutunma konusunda sık başvurulan yöntemdir. Aslında tutunamamayı veya tutunmak istememeyi kabullenme hali denebilir. Bu kompartımandakiler için varsa yoksa hemşehrileridir. Sadece onlara güvenebilirler. Her türlü ilişkide hemşehrilik artı biri ifade eder. Ekmek alınan bakkalın bile hemşehri olmasına özen gösterilir. Ama aynı özen ulus ve kentli bilincine gösterilmez. İzmir'de hemşehrilerin yoğun olduğu semtler, gettolar gözdedir. İzmir'e hep eleştirel gözle bakılır. Küçümseme ile karışık ruh hali ile İzmir tarihi ve kültüründen uzak durulması hedeftir. İzmir'den ziyade kopup gelinen kentin özlemi her daim sıcak tutulur. Belki de kalma adına hiçbir çaba sarf edilmeden gelinen yere adeta mitolojik Atlantis muamelesi yapılır.

Mezhep veya tarikat kompartımanları: Aslolan mezhep veya tarikat kardeşliğidir, gerisi detaydır. Tüm hayat, mezhep veya tarikat orijininden algılandığından, doğru ve yanlışın bir genele ait olanı vardır, bir de din motifli bu kompartımana ait olanı. Kompartıman dışındakiler, içindekiler tarafından gaflet içinde değerlendirilir. İzmir ile bağ kurma konusunda hemşehri gruplarına göre daha isteklidirler ama bu asla gelip yerleştikleri değil, kompartımana göre dizayn edilmiş bir İzmir düşüdür.

Etnik kompartımanlar: Etnik tutuculuk hakimdir. Kent kültüründe buluşma, baskın etnik grubun aldatmacası olarak algılanır. Eğer kent kültüründen bahsedilecekse bu mutlaka, her daim etnik gruplar arasında dengeler gözetilerek yapılmalıdır. Farklı etnik gruplar arasında matematiksel adalet beklenir. Sürekli haksızlık duygusu aşılandığından bırakın İzmir kent kültürüne eklemlenmeyi aksine İzmir'e karşı her daim diri bir öfke vardır.

Mutlak sınıf atlayacaklar kompartımanı: Sınıf atlama insani ve insani olduğu kadar masum bir dürtüdür. Ancak sınıf atlamayı sosyal değişkenliğin dışında adeta şehvet dürtüsü ile istemek hastalık halidir. Bu kompartımandakilere göre İzmir'de yaşamanın tek amacı vardır; o da sınıf atlamak. İzmir tarihi, kent dokusu gibi kavramlar anlamsız şeylerdir. Sınıf atlamayı, yaşamlarının tek arzu ve hedefi olarak algılayanların İzmir ile tüm ilişkileri hesaplarının bulunduğu bankaların İzmir şubeleri veya edindikleri abartılı gayrimenkul ve menkullerdir. İzmir ile hiçbir vicdani kontratları olmadığı gibi sınıf atlasalar dahi İzmir'e hiçbir yükümlülükleri olduğunu düşünmezler. Eğer illa ki bir sosyal rol üstlenecekler ise yukarıda bahsettiğimiz diğer üç kompartımanda yer ararlar.