Özcan Tikit
Gazeteci

RUSYA Devlet Başkanlığı'na Putin'in 20 yıllık arkadaşı Dimitry Medvedev'in seçilmesinin ardından Devlet Başkanlıkları'nda Kanka Demokrasi'si dönemi mi yaşanıyor. Devlet Başkanlıkları'nın eşe dosta teslim edildiği bu rejimlerin tam olarak demokratik cumhuriyet olarak tanımlamak güçleşiyor. Rusya'da Devlet Başkanı seçilen Medvedev'in Putin'in yakın arkadaşı olması, halkın desteğini almasında büyük ölçüde etkili oldu. Türkiye'de de Başbakan'ın "Kardeşim" diye hitap ettiği eski Dışişleri Bakanı Abdullah Gül Cumhurbaşkanı oldu. Fransa'da Cumhurbaşkanı Niclos Sarkozy'nin oğlu Jean Sarkozy, Haut De Seins'de Meclis Grup Başkanı, Arjantin, Azerbaycan ve Küba'da ise devlet başkanlıkları akrabalar arasında el değiştirdi. Fazla düşünmeden bunlara daha birçok örnekler verilebilir.

Devlet Başkanlıkları'nın eski lider veya Başbakan'ın tercihiyle belirlendiği ve formalite seçim süreciyle noktalandığı günümüz bu demokrasi çeşidine Latincede dost anlamına gelen Amiciatos'tan türeterek "Amiki-okrasi" veya İngilizce'de arkadaş anlamına gelen "Pal" kelimesinden türeterek "Pal-okrasi" adını verirsek hata yapmış sayılmayız sanırım. Bu durumda başkanın belirlenmesinde aile bağının çok etkili olduğu, Arjantin'de olduğu gibi, rejimlere de "Hereditary" teriminden türetebileceğimiz "Hereditokrasi" adını verirsek yanılmış sayılmayız. Şunu da belirtmek gerekir ki her ne kadar demokratik cumhuriyet yolundan bir şekilde sapmak olarak algılansa da "Hereditokrasi" ve "Amikio-krasi" ara dönemlerinin yaşandığı devletlerin bu süreçten zarar gördüğünü söylemek de pek doğru olmayacağı görüşündeyim. Şimdi Hereditokrasi ve Amikiokrasi dönemlerinin yaşandığı devletlere bazı örnekler verelim.

RUSYA: Rusya Devlet Başkanı seçilen Dimitri Medvedev, Putin tarafından aday gösterilmeyinceye kadar halkın yüzde 90'ı kendisi hakkında en ufak bir bilgiye sahip değildi. Putin'in 25 yıllık arkadaşına verdiği destek Kremlin'in kapılarının formalite seçim sonrası sonuna kadar aralanmasını sağladı. Putin, Medvedev'in rakibi olabilecek güçlü isimleri de seçimden önce tek tek sindirdi.

TÜRKİYE : Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nin adayı olarak Meclis'e sunduğu 30 yıllık arkadaşı Dışişleri Bakanı ve Başbakan Abdullah Gül cumhurbaşkanı seçilerek geçtiğimiz yıl Çankaya'ya çıktı. Gül bu makamı en fazla hakeden isimlerden bir olsa da, Erdoğan kimi aday gösterse onun kazanacağına kesin gözüyle bakılıyordu. Erdoğan Gül'ü cumhurbaşkanı adayı olarak ilan ederken kendisinden "Kardeşim" diye söz etti.

İNGİLTERE: Başbakanı Tony Blair, geçtiğimiz yıl koltuğunu kamuoyunda kendisinin fino köpeği olarak ünlenen ve tüm politik yaşamında hep ikinci adam olarak bulundurduğu Gordon Brown'a devretti. Blair, Brown'ın adaylığını desteklerken "eski dostum" olarak hitap etti.

İTALYA: Başbakan Silvio Berlusconi'nin partisindeki birçok kadın milletvekiliyle çok yakın bir ilişkisi bulunuyor. Hiçbir siyasi çizgisi bulunmayan bu vekiller Berlusconi sayesinde meclise ve hükümette koltuk sahibi oldu.

ERMENİSTAN: Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan kendisi gibi Dağlık Karabağlı olan hemşehrisi Serge Sarkizyan'ı yeni devlet başkanı olarak seçimlerde destekledi. Koçaryan, tartışmalı seçim sonrası ülkenin karışmasını da göze alarak Sarkizyan'ı seçimin galibi ilan etti.

FRANSA: Eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın önce Belediye Başkanı, milletvekili hemen sonra da bakan olarak Elysee yolunda destek verdiği Nicolas Sarkozy şimdi Cumhurbaşkanı. Seçim sürecinde araları bozuk olmasına rağmen Chirac, Sarkozy'ye Cumhurbaşkanlığı seçiminde mutlak desteğini açıklamıştı.

ARJANTİN: Geçtiğmiz yıl Ekim ayında Arjantin Devlet Başkanı Nestor Kirchner, makamını destek vererek seçimi kazandırdığı eşi Cristina Kirchner'e devretti. Nestor Kirchner şimdi Arjantin'in Firs Gentleman'ı olarak başkanlık makamında kalmaya devam ediyor, eşi de ülkenin ilk kadın Devlet Başkanı oldu..

ABD: ABD'de eski Başkan Bill Clinton'un, eşi Demokrat Parti adayı Hillary Clinton'un rakibi Barack Obama'yı elemesi halinde 2009'da Başkan seçilecekti neyse ki Obama parti içi yarıştan galip çıktı. Başkan George Bush'un 2001'de Başkan seçilmesinde babası eski Başkan George H. Bush'un verdiği desteğin ne kadar etkili olduğu aşikar. Amerikalılar yeni başkanı seçerken isimden çok soyisme oy verdi.

AZERBEYCAN: Eski Devlet Başkanı Haydar Aliyev önce oğlunu Başbakan olarak atadı. Hastalanınca aldığı seçim kararıyla desteğini verdiği oğlu İlham Aliyev'i 2003'te formalite bir seçimle Başbakan seçtirdi.

KÜBA: Komünist Küba'yı 1959 yılından bu yana yöneten Fidel Castro Devlet Başkanlığı yetkilerini kardeşi Raul Castro'ya devrederek köşesine çekildi. Kardeş Castro'nun komite tarafından önümzdeki günlerde resmen Devlet Başkanı ilan edilmesi bekleniyor. Komünist Küba bambaşka bir kategoride de değerlendirilebilir.

Kaynak : http://istanbul.cafebabel.com/tr/