Çöpten enerji çıkacak mı?
Yazar: Erdal Ä°zgi
Enerji, giderek düzleşen yerküremizde dengeleri değiştiren, yeni dengeler oluşturan, hatta yakın tarihte savaş nedenlerini oluşturacak güç.
Var olan rahat, olmayanı dertli.
Bu nedenle gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan veya keşfedilmemiş kaynaklara el atmış, milyarlarca dolar yatırımları yeni rezervlerin bulunması, çıkarılması ve işletilmesi için yatırımları başlatmış durumda.
Petrol fiyatlarında önlenemeyen yükseliş devam ederken doğalgaza yüklenim artıyor, hidroelektrik santrallerin kapasiteleri zorlanıyor.
2005 yılında yüzde 34 yedek elektriğe sahip ülkemiz artan ihtiyaç ve yeni tüketim alanlarının çoğalmasıyla bugün her türlü enerji kaynağına ihtiyaç duymakta.
Yılda 8,4 oranında tüketim artışıyla Türkiye, Çin'i takip ediyor, Hindistan ve Brezilya ile yarışıyor.
***
Enerji arayışları için değişik senaryolar var.
Dünyanın önümüzdeki 30- 40 yıla kadar geleneksel kaynakları olarak bilinen fosil yakıtlara bağlı olacağı biliniyor ama önemli olan o tarihten sonrası.
Türkiye'nin bundan ötürü bölgesel değerlendirmeler ve arayışlar yapması kaçınılmaz. Çünkü ülkemiz bölgesel bir aktör ve dünyanın da 17. ekonomisine sahip.
Dolayısıyla artan enerji tüketim grafiğini izlemek ve hesaplamalar yapmak durumunda.
Bu gerçekler ışığında genel politikalar ve üretim senaryolarının artırılması zorunluluğunun yanı sıra yerel yönetimler de "Tencereye bir kaşık katkı" oranında da olsa girişimlerde bulunmalı.
Bu amaçla, 2003 yılında İzmir'de çöpten enerji üretimi geliştirildi, hergün toplanan yaklaşık 1800- 2000 ton çöpün yakılması, yıllarca toprak altında kalanın ise oluşan metan gazının toplanması, körfez arıtma atığı çamurdan elektrik üretilmesi planlandı.
2004'de hızlandırılacak yatırım Rahmetli Başkanımız Ahmet Piriştina'nın vakitsiz aramızdan ayrılmasıyla bir süre rafa kaldırıldı.
***
Sonrasında konu, IZSU Genel Müdürlüğü'ne devredildi. Şartnamesi tam olarak açıklanmamakla birlikte bir firmaya verildi.
Söz konusu firmanın (Transtek) ne yapacağı beklenirken, yabancı ortakları ayrıldı, aynı firmanın ismini de değiştirdiği öğrenildi. Öğrenildi diyorum çünkü bu konuyla ilgili kamuoyu ile herhangi bir bilgi paylaşımı olmadı.
Bugün gelinen durumda, çöpten enerji üretme projesinin başlamama gerekçesi, firmanın iç sorunları veya Büyükşehir Belediyesinin imzalanan şartnameye bağlı hukuki kıskaçtan kurtulamaması olabilir.
Çöp ve atıktan enerji için bir yanda teknik odalardan oluşan komisyon kurulacağı açıklanırken, diğer yandan yurtdışı gezilerinde belediye yönetiminin ikili görüşmeler yapması olayın bir başka boyutu.
Zamanı en büyük değer, enerjinin ülke kalkınması, halkın refahının artırılması olarak görüyorsak, İzmir'de çöpten enerji konusunun neler kazandıracağını düşünmek zor değildir.
Çöpten enerji piyango ikramiyesi gibi kazanç olur.
Ancak enerji üretimi için hukuki, mali pürüz yoksa (!).
Varsa da söylenmeli, kimse oyalanmamalı, umutlar köreltilmemeli.