Devlet Memurları Kanunu'nda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifimi gerekçesi ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sundum.

18. 03. 2002 tarih ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik’te; kamu kurum ve kuruluşlarındaki kadrolar (A) ve (B) grubu kadrolar olarak iki grupta değerlendirilmiştir. (A) grubu kadrolar; özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle ve belli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutularak mesleğe alınan personel için ihdas edilmiş kadrolar olarak tanımlanmıştır.

KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı) bu kadrolara atanacaklar için kurumların kendi mevzuatına göre düzenleyecekleri giriş sınavına kabul edilecekleri belirlemek için kullanılmaktadır. (B) grubu kadrolar ve pozisyonlar için kurumların üst yaş sınırı tespit edemeyeceklerine ilişkin hüküm 13/02/2006 tarihli ve 2006/10036 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğe eklenmiştir. A grubu kadroların giriş sınavlarında ise, aynı nitelikleri gerektiren meslekler için ilgili Kurumlar tarafından kendi mevzuatlarında üst yaş sınırı 30 veya 35 yaş olarak belirlenmiştir. Adli ve İdari Hakimlik için ise lisans ve yüksek lisans mezunları için 30 yaş, doktora mezunları için 35 yaş şartı aranmaktadır.

Aynı Kurum içinde bile farklı uygulamalara rastlanmaktadır. Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımcılığı Sınavına giriş için 35 yaş şartı aranırken yine aynı Bakanlığın Maliye Müfettiş Yardımcılığı Sınavına giriş için 30 yaş şartı aranmaktadır.

"Anayasamızın 70. maddesinde: "Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez" denmektedir. Bu maddede, memurluğun anayasal bir hak olduğu belirtmekte ve memurluk mesleğine girebilmek için aranacak şartların "görevin gerektirdiği niteliklerle" ilgili olmasını emredilmektedir. Bu maddeye göre, görevin gerektirmediği bir şart ileri sürülemeyecektir. Eğer 30 yaş koşulu görevin gerektirdiği bir nitelik ise, 30 yaş koşulunu isteyen Kurumlarda çalışan ve 30 yaşını doldurmuş olanların işten çıkarılması gerektiği sonucuna da varılabilir. Diğer taraftan müfettişlik, uzmanlık, kaymakamlık, denetmenlik vs... gibi (A) grubu kadrolar ile adli ve idari yargı hakimliği; özel yarışma sınavına ve belli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutularak girilen kariyer meslekleri olduğundan, mesleğe yeni alınacak kişiler için bir üst yaş sınırının belirlenmesi de bir zorunluluktur.

Ancak ülkemizde emeklilik yaşının ve ortalama yaşam beklentisinin yükselmiş olması, lise eğitiminin 4 yıla çıkarılmış olması, ÖSS’de bir öğrencinin ilk yılında istediği bir üniversiteye yerleşme oranının düşük olması, yabancı dilin çok önem kazanması ve öğrencilerin 1-2 yıl yabancı dil hazırlık eğitimi alması, lisansüstü eğitim çalışmaları, askerlik, KPSS’nin A grubu kadrolar için senede 1 kez yapılıyor olması, kadro sayısının düşük olması ve Kurumların da senede bir kez sınav açmaları vs... gibi nedenler de düşünülünce 30 yaş sınırının ülkemiz koşullarına uymadığı ortaya çıkmaktadır. Öte yandan 2001 ekonomik krizi nedeniyle işsiz kalan binlerce üniversite mezunu, 30 yaş sınırı nedeniyle kamu görevlisi olma imkanından yoksun bulunmaktadır. Kişilere bu sınavlara girebilmek için daha fazla fırsatın tanınması, sosyal bir hukuk devletinin gereklerindendir. Avrupa Birliği ülkelerinde de bu tip kadrolara girebilmek için daha yüksek üst yaş sınırı uygulandığı bilinmektedir.

Anayasamızın 123. maddesi "İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. " hükmünü amirdir. Bu madde ile aynı durumlarda bütün kurumların aynı işlemi yapması gerektiği anlatılmaktadır. Kamu kurumları aynı nitelikleri gerektiren A grubu kadrolar için farklı üst yaş sınırları tespit ederek, aynı durumda farklı uygulamaya gitmekte, idarenin bir bütün olduğunu belirten 123. maddeye aykırı davranmaktadırlar. Kimi kurum üst yaş sınırı olarak 30 yaşı, kimi kurum 35 yaşı istemektedir. Bunun dışında kimi kurum sınavın yapıldığı tarihte 30 yaşını doldurmamış olmak şartını isterken kimi kurum da sınavın yapıldığı yılın başında 30 yaşını doldurmamış olmak koşulunu istemektedir. Görüldüğü gibi kurumlar üst yaş sınırını tamamen keyfi olarak belirlemektedir. Bir üst yaş sınırı konulacaksa bu her kurum için aynı olmalıdır.

Yukarıda belirtilen nedenler birlikte değerlendirildiğinde KPSS-A kadroları ile idari ve adli hakimlik sınavlarına giriş yaş koşulunun, bazı Kurumlarımızda da halihazırda uygulanmakta olduğu şekilde, "Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 35 yaşını doldurmamış olmak" şeklinde düzenlenmesi, idarenin bütünlüğünün sağlanması ve hukuk devletinin gereğinin yerine getirilmesi bakımından uygun olacaktır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1 – Madde ile, kamu görevlisi olmak için "Memuriyette Girişte Yaş" üst sınırı, (A) grubu kadrolar ile adli ve idari yargı hakimliği giriş sınavlarında, her kurumun açacağı giriş sınavının yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 35 yaşını doldurmamış olmak, şeklinde belirlenmiştir.

MADDE 2 – Yürürlük maddesidir.

MADDE 3 – Yürütme maddesidir.

DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ


Madde 1- 14. 7. 1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 40. maddesine birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir

"Merkezi yerleştirme ile ataması yapılan B grubu kadrolar için üst yaş sınırı aranmaz. A grubu kadrolar ile adli ve idari yargı hakimliği giriş sınavlarında, her kurumun açacağı giriş sınavının yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 35 yaşını doldurmamış olmak şartı aranır. "
Madde 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.