Uzun zamandan beri jeotermal konusunda yazılar yazıyorum. Teknik anlamda jeotermal konusunda bilgilendiğimi söyleyebilirim. Bundan tam iki sene önce kaleme aldığım, manşetten verdiğimiz bir haberi tekrar okudum. 20 - 26 Aralık 2004 tarihli Yakın Plan'da yaptığımız bir haberde "400 bin konutluk jeotermal hayal" diyerek bir manşet atmışız. İyi de etmişiz. Haberde; jeotermalde belirtilen genişlemenin de Ata Caddesi'ne doğru yapılması gerektiğini vurgulamışız. Siyasilerin jeotermal konusunu seçim malzemesi yapmamalarını istemişiz.

Ayrıca 20-26 Aralık 2004 tarihli Yakın Plan'da ki köşe yazımda, dikkat edilmesi gereken noktayı şöyle belirtip, şu soruyu sormuşum?
"Jeotermal sahası yapılarla kaplanıyor. Jeotermal sahanın en önemli, kuyusunun üzerine Aqua Park yapılıyor. Önümüzdeki yıllarda bu kuyunun bakımı yapılması gerektiğinde Aqua Park'ı sökecek misiniz?"

Şimdilerde o tarihte söylediğim yanlışı düzelmek için 2 bin 300 metre boru değiştiriliyormuş. Şimdi yeniden masraf yapılıyor ve borular döşeniyor. Bu çalışmaların maliyeti ne kadardır bilmiyorum ama, bunun hesabını kim verecek? Bir sorumlusu vardır sanırım...

Bedeli kim ödeyecek

Yine o günkü köşe yazımda jeotermalde oluşan su kaçaklarının önlenmesi gerektiğini, bu yapılmadığı takdirde sistemin ciddi sıkıntı yaratacağını da vurgulamışım. Daha sonra bu konuda da hızlı bir çalışmaya girildi, boruların bir çoğu yeniden düzenlendi, tamirleri yapıldı. Şimdi tekrar sormak lazım diye düşünüyorum:

"Korozyon ve kaçak konusunda ve yapılması gereken işlerle ilgili olarak projeler hazırlandı. Güzel, ama asıl önemli olan, bu imalatın yapılması sırasındaki bu yanlışları yapanların yanına mı kalacak? 30-40 yıl sağlıklı çalışması için yapılan sistem 10 yıl geçmeden komple yenilemek zorunda kalınıyor, peki bunun bedelini kim ödeyecek?"

Bu tabloya dikkatle bakın

Geçtiğimiz hafta Jeotermal A.Ş.'nin basına açık yönetim kurulu toplantısı vardı. O toplantıya katılmıştım. Aşağıdaki veriler, Jeotermal Genel Müdürü Ali İçhedef tarafından bize dağıtılan basın bildirisinde yer aldı. Ben dikkatle inceledim.

2.3.1 ABONE DURUMU :
2005-2006 Sezonu Sonunda Toplam Abone Sayısı 15930 KE idi. (8566 Abone)
Sayı Mevcut Konut Eşdeğeri Kapasite Konut Eşdeğeri Konut ve İşyeri: 10.145 12.145
Kurumlar: 7.994
TOPLAM 18.139 20.000
BD-11 Kuyu Kapasitesi 4.500
BD-11 Kuyusu ile Kapasite 24.500
BD-12 Kuyu Kapasitesi (Tahmini) 3.500
2006 YILI SONUNDA BEKLENEN TOPLAM 28.000


Yukarıdaki verilere göre, "Vali ve Belediye Başkanı dahil herkes kandırıldı mı acaba?" diye düşünerek, buradaki bir aldatmacaya dikkat çekmek istiyorum. Yukarıdaki tabloda; 2005-2006 sezonunda ısıtılan konut sayısı 15 bin 930 olarak belirtiliyor. 2006 yılı sonunda beklenen rakam 28 bin konut,. Yani Ali İçhedef ve ekibinin söylediğine göre, bu yıl 12 bin konuta daha enerji verilmesi bekleniyormuş. Yıl sonuna iki ay kaldı, bu yıl içinde fiili olarak ısıtılacak konut sayısı 16-17 bin civarında olacaktır. Oysa bu rakam nasıl 28 bin oluyor?

Yine o toplantıda; Aziz Kocaoğlu bu rakama dayanarak, "25 senede 15 bin konut yapıldı, iki senede 28 bine çıkardık" dedi. Hazırlanan stratejik plandaki rakama da uyuyor. Yapılmamış işi yapılmış gibi göstermenin ne anlamı var? Henüz açılmamış kuyuyu bile (BD12 olarak belirtiliyor bu kuyu) tahmini bir rakamla, sanki yıl sonu kadar devreye alınacak ve yeni aboneler yapılacakmış gibi gösterilmek isteniyor. Neden böyle bir şey yapılmak isteniyor anlamak güç. Ben anlamadım anlayan varsa, önce bana sonrada anlayanlara anlatsın lütfen.

Her yer konut alanı kuyular?

Basın toplantısında dikkatimi çeken bir konu daha vardı. "Yeni kuyular açılacak. Bu kuyulardan 6 tanesi ihale edildi" denildi. İki yeni kuyu açılacağını biliyorum. Bunların isimleri ise, BD11, BD12 ve sondajlarını MTA yapıyor. Peki diğer açılacak kuyular kime ihale edildi? Bu net bir şekilde ifade edilmedi. İhalesi verilen sondaj firmasının daha önce böyle bir deneyi mi var mı? Buna bakılmadan mı, iş firmaya mı verildi? Bu firmanın daha önce bir ticari deneyimi ve jeotermal sondajı var mıdır?

Ayrıca bu kuyuların neden açılmasına gerek duyulduğunu da bu konunun uzmanına sordum, bana söylenenler ise iyice çıkmazları içeriyordu. Uzman soruma şöyle yanıt verdi; "Bunlar yedekleme denilen kuyulardır. Bir kuyunun verimlilik ömrü, 11 ya da 12 yıldır. Şu an Balçova bölgesinde faal olan 12 kuyu bulunmaktadır. Bu kuyuların hepsinin bir süre sonra yedeklenmesi gerekmektedir."

Buradan anlaşılan şu; demek ki her kuyu belli bir süre sonra verimlilik ömrünü tamamlıyor ve yerine yedekleme kuyuları açılmak zorunda. Örneğin bir kuyu Aquapark'ın altında kaldı, herhangi bir sorunda müdahale şansı da kalmadı, Önündeki boş alanda da "Jeotermal Koruma Alanı" olmaktan çıkarıldığına göre, bu kuyunun yedeklenmesi nereye yapılacak? Peki gelecek senelerde diğerlerinin de yedeklenmesi gerektirdiğine göre, nereye açılacak bu kuyular? Sadece yedeklemek için değil sistemin sürdürülebilirliği içinde yeni üretim ve reenjeksiyon (suyu geriye gönderme) kuyularına ihtiyaç olacak. Hele kapasite 28 bine çıkarsa, daha çok sayıda kuyu delinmesi gerekecek. Her yer konut alanına dönüştürüldüğüne göre, bu yedekleme kuyuları nereye açılacak? Bu soruların yanıtlarını vermek güç tabii.

Bu konudaki sorularımla ilgili olarak, Sayın Vali Oğuz Kaan Köksal, görüşme talebime olumlu yanıt verecektir sanırım.