Mühendislik öngörü mesleğidir 2006-09-20 00:00:00
Mühendislik öngörü mesleğidir
Yazar: Cengiz Türksoy
İzmir - Çeşme Otoyolu yapım çalışmaları sürerken Karayolları Genel Müdürlüğü'nün 8 Nisan 1991 tarihinde Bayındırlık ve İskân Bakanı'ndan aldığı Olur ile "...İzmir - Çeşme otoyolu şehir bağlantısının sahil yolunu ve liman arkasından Halkapınar'a kadar yapılacak bağlantıyı da kapsamasına" karar verilmiştir. Olur'da kararın gerekçesi; "...şehir bağlantısı (?) yoğun trafik dolayısıyla otoyolun başlangıç noktasına ulaşmayı büyük çapta güçleştirecektir. İzmir - Urla otoyolunun İzmir şehrine tam hizmet verebilmesi için şehir bağlantısının sahili takip ederek Alsancak Limanı'nın arkasından İzmir şehir karayolu geçişindeki Halkapınar kavşağına bağlanması gerekli görülmektedir" biçiminde ifade edilmiştir.
Yapımına karar verilen kent içi otoyol geçişinde trafiğin kesintisiz akabilmesi için bir düğüm noktası olan Konak'ta sola dönüşlerin çözümü için yol ağının yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Sekiz yıl önce temeli atılan, mahkeme kararlarıyla yapımı durdurulan ve ancak geçtiğimiz günlerde hizmete açılan Konak'taki köprü söz konusu gerekliliğin bir ürünüdür.
Trafikte başlıca sorunlardan birisi kavşak noktalarındaki sola dönüşlerdir ve köprülü kavşak çözümleri asıl olarak bu sorunun çözümüne yöneliktir. Konak'ta hizmete açılan köprü incelendiğinde asıl amacın -yapılmış olsaydı- kent içi otoyol geçişindeki sola dönüş sorununu çözmek olduğu, bu nedenle sağa dönüş bağlantılarının bulunmadığı görülecektir. Asıl proje gerçekleştirilemediği için, projenin bir sorununu çözmek amacıyla yapılan köprü işlevini yitirmiş, anlamsız bir yatırıma dönüşmüştür.
Asıl projenin gerçekleştirilememesi, milyonlarca dolar harcayarak köprüyü yaptıran Karayolları Genel Müdürlüğü'nü (KGM) stokladığı malları satamayınca maliyetine elinden çıkarmaya çalışan tüccar konumuna düşürmüştür. Oysa asıl projenin yapılamayacağının ilk işaretini veren Koruma Kurulu kararı 1994, Danıştay kararı ise 1998 yılında alınmıştır ve KGM büyük bir hata yapmış; bu kararlara karşın köprü projesinden vazgeçmemiştir. Asıl proje bütünlüğü içinde, Konak'taki köprülü kavşak çözümü ne kadar doğru ve tutarlıysa, projenin gerçekleştirilemeyeceğinin anlaşılmasına karşın köprü inşaatını sürdürmek o kadar öngörüsüzlüktür. Ülke kaynaklarından 16 milyon dolar bu öngörüsüzlüğün sonucu olarak boşa harcanmıştır.
Mühendislik öngörü mesleğidir. Bağımsız değişkenlerin doğru analizi, deneyim, konuya ilişkin bilgi birikimi, uzmanlık ve yapılan yanlışları yinelememek bu öngörünün temel dayanak noktalarıdır. Ülkemizde, bu tür öngörü eksikliğinin sayısız örnekleriyle yaşamımızın her alanında ve her gün karşılaşmaktayız. Kamu kaynaklarını harcama yetkisi olanlar, yetkilerini kullanırken özel harcamalarındaki özeni göstermedikleri sürece bu örneklerin azalması beklenmemelidir.
Yapımına karar verilen kent içi otoyol geçişinde trafiğin kesintisiz akabilmesi için bir düğüm noktası olan Konak'ta sola dönüşlerin çözümü için yol ağının yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Sekiz yıl önce temeli atılan, mahkeme kararlarıyla yapımı durdurulan ve ancak geçtiğimiz günlerde hizmete açılan Konak'taki köprü söz konusu gerekliliğin bir ürünüdür.
Trafikte başlıca sorunlardan birisi kavşak noktalarındaki sola dönüşlerdir ve köprülü kavşak çözümleri asıl olarak bu sorunun çözümüne yöneliktir. Konak'ta hizmete açılan köprü incelendiğinde asıl amacın -yapılmış olsaydı- kent içi otoyol geçişindeki sola dönüş sorununu çözmek olduğu, bu nedenle sağa dönüş bağlantılarının bulunmadığı görülecektir. Asıl proje gerçekleştirilemediği için, projenin bir sorununu çözmek amacıyla yapılan köprü işlevini yitirmiş, anlamsız bir yatırıma dönüşmüştür.
Asıl projenin gerçekleştirilememesi, milyonlarca dolar harcayarak köprüyü yaptıran Karayolları Genel Müdürlüğü'nü (KGM) stokladığı malları satamayınca maliyetine elinden çıkarmaya çalışan tüccar konumuna düşürmüştür. Oysa asıl projenin yapılamayacağının ilk işaretini veren Koruma Kurulu kararı 1994, Danıştay kararı ise 1998 yılında alınmıştır ve KGM büyük bir hata yapmış; bu kararlara karşın köprü projesinden vazgeçmemiştir. Asıl proje bütünlüğü içinde, Konak'taki köprülü kavşak çözümü ne kadar doğru ve tutarlıysa, projenin gerçekleştirilemeyeceğinin anlaşılmasına karşın köprü inşaatını sürdürmek o kadar öngörüsüzlüktür. Ülke kaynaklarından 16 milyon dolar bu öngörüsüzlüğün sonucu olarak boşa harcanmıştır.
Mühendislik öngörü mesleğidir. Bağımsız değişkenlerin doğru analizi, deneyim, konuya ilişkin bilgi birikimi, uzmanlık ve yapılan yanlışları yinelememek bu öngörünün temel dayanak noktalarıdır. Ülkemizde, bu tür öngörü eksikliğinin sayısız örnekleriyle yaşamımızın her alanında ve her gün karşılaşmaktayız. Kamu kaynaklarını harcama yetkisi olanlar, yetkilerini kullanırken özel harcamalarındaki özeni göstermedikleri sürece bu örneklerin azalması beklenmemelidir.
